2. EL ARAÇLARDA ÖZEL MATRAH UYGULAMASI
Katma Değer Vergisi kanununa göre; bir malın KDV’siz teslim alınması (gider pusulası ile kayıtlara alınması) ve daha sonra bu malın satılması halinde KDV uygulanması, KDV’li satışa konu edilmesi gerekmektedir. Vergi mükellefi olmayan birinden alınan makine, arsa, işyeri, motorlu taşıtlar gibi KDV’siz alınan mallar; satışı gerçekleştirileceğinde KDV söz konusu olmakta, KDV’li teslim yapılmaktadır.
İkinci el araç alış satışında ise; vergi mükellefi olmayan birinden noterden alışı yapılan 100.000 TL’lik bir araç için fatura düzenlenemediğinden, kayıtlara 100.000 TL araç bedeli kaydedilmektedir. Satış tutarı 110.000 TL (% 18 KDV’ye tabi olduğu düşünüldüğünde) olduğu zaman; 93.220 TL araç bedeli, 16.780 TL KDV olmaktadır. Araç alış – satışı yapan firma 100.000 TL’ye aldığı aracı 93.220 TL’ye satmış gibi görünmekte; 6.780 TL Gelir/Kurumlar yönünden zarar oluşmakta, 16.780 TL KDV ödemesi yapması gerekmektedir.
İkinci el araç alış satışında kar/zarar oluşumu ve KDV tahakkuku yönünden yapılan incelemelerde gelir/kurumlar vergisi yönünden zarar oluşurken, KDV tarhiyatlarının yüksek olduğu tespit edilmiş, ikinci el araç alış satışında yaşanan KDV matrahı, Gelir/Kurumlar Vergisi matrahı problemlerinin aşılması için 06.04.2018 tarih ve 30383 sayılı Kanun ile Katma Değer Vergisi kanunu ve bazı kanunlar ile 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede değişiklik yapılmıştır.
İlgi kanunun 6. maddesi ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 23. maddesine (f) bendi eklenmiştir. İlgi bent “İkinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce, katma değer vergisi mükellefi olmayanlardan (mükellef olanlardan istisna kapsamında yapılan alımlar dahil) alınarak vasfında değişiklik yapılmaksızın satılan ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmazların tesliminde matrah, alış bedeli düşüldükten sonra kalan tutardır.” şeklinde yasalaşmıştır.
Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde değişiklik yapan 19 seri numaralı tebliğin 11. maddesi ile “İkinci el araç ve taşınmaz ticareti” başlığı altında konu detaylı olarak açıklanmış olup, ilgi tebliğde “KDV mükellefi olmayanlardan veya istisna kapsamında KDV ödenmeksizin alınan ikinci el motorlu kara taşıtları ile taşınmazların satışında düzenlenecek faturalarda alış bedeli ile satış bedeli arasındaki fark üzerinden KDV hesaplanır. KDV hesaplanarak alınan ikinci el motorlu kara taşıtları ile taşınmazların teslimlerinde ise özel matrah uygulanmayacağı tabiidir.
Buna göre, ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz teslimlerinde özel matrah uygulaması yalnızca ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle iştigal eden mükellefler tarafından uygulanacaktır.
İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal edenler, 13.2.2018 tarihli ve 30331 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik kapsamında işletmesi adına yetki belgesi alan tacirler ile esnaf ve sanatkârlardır. İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal etmekle birlikte henüz yetki belgesi almamış olanlar, İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmeliğe göre yetki belgesi alınması için verilen süre ile sınırlı olmak üzere yetki belgesi olmaksızın, özel matrah uygulayabilirler.
Taşınmaz ticareti ile iştigal edenler, 5.6.2018 tarihli ve 30442 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik kapsamında yetki belgesi alan ticari işletmeler ile esnaf ve sanatkârlardır. Taşınmaz ticareti ile iştigal etmekle birlikte henüz yetki belgesi almamış olanlar, Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmeliğe göre yetki belgesi alınması için verilen süre ile sınırlı olmak üzere yetki belgesi olmaksızın, özel matrah uygulayabilirler.
Verilen süre içinde yetki belgesini almamış olanlar ile yetki belgesi almaksızın ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticareti ile iştigal edenlerin ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz teslimlerinde özel matrah uygulanmaz.
İkinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz teslimlerinde özel matrah uygulanabilmesi için, araç veya taşınmazın basit tadil, bakım ve onarım işlemleri dışında vasfında esaslı değişiklik yapılmaması gerekmektedir.” açıklamaları yapılmıştır.
Özetle;
1- KDV mükellefi olmayanlardan veya istisna kapsamında KDV ödenmeksizin alınan ikinci el motorlu kara taşıtları ile taşınmazların satışında düzenlenecek faturalarda alış bedeli ile satış bedeli arasındaki fark üzerinden KDV hesaplanır.
2- KDV hesaplanarak alınan ikinci el motorlu kara taşıtları ile taşınmazların teslimlerinde ise özel matrah uygulanmayacağı tabiidir.
3- İkinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz teslimlerinde özel matrah uygulaması yalnızca ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle iştigal eden mükellefler tarafından uygulanacaktır.
Yapılan düzenleme ile ikinci el araç ve taşınmaz ticareti ile uğraşanların “Özel Matrah” uygulayabilmesi mümkün hale gelmiş iken, uygulamada vergi mükellefi olmayanlardan gider pusulası ile alınan diğer mallar için uygulama eski haliyle devam etmektedir. KDV’siz olarak alınan bazı mallar için “Özel Matrah” uygulamasına imkân verilirken bazı mallar için imkân verilmemesinin yanlış, Katma Değer Vergisi kanununun özüne aykırı olduğunu, yapılan düzenlemenin tüm vergi mükelleflerini ve tüm malları kapsaması gerektiğini düşünüyorum.
İşlerimizin hayr, akıbetimizin hayr olması dileğiyle, selam ve dua ile…
