Bugün en uzun gün

Dünya’nın Güneş etrafında dönmesi ve eksen eğikliğine bağlı olarak kuzey yarımkürede 21 Haziran günü yılın en uzun günü ve en kısa gecesi yaşanır ve bu güne gündönümü denir. Güney yarımkürede ise en uzun gece, en kısa gündüz yaşanır.

Türkiye’nin de yer aldığı Kuzey yarımkürede 21 haziran yaz mevsiminin başlangıcıdır. 21 Haziranda kuzey kutbunda güneş hiç batmaz ve 24 saat gündüz yaşanırken, güney kutbunda güneş hiç doğmaz ve 24 saat gece yaşanır. Bu tarihten itibaren kuzey yarımkürede gündüzler kısalmaya, geceler uzamaya başlar. Fakat 21 Eylül tarihine kadar gündüzler gecelerden uzundur. 21 Haziranda; Kuzey yarımkürede, güneş ışınları Yengeç Dönencesi’ne 90°lik açı ile düşer. 21 Aralıkta ise 21 haziranın tam zıttı yaşanır. Kuzey yarımkürede en kısa gün, en uzun gece yaşanır ve kış mevsiminin başlangıcı olur.

21 HAZİRAN’IN TARİHSEL ÖNEMİ

21 Haziran günü ayrıca ülkemiz açısından da tarihi bir önem taşıyor. 21 Haziran 1934 senesinde Soyadı Kanunu Mustafa Kemal Atatürk’ün emri ile TBMM’de kabul edildi. Ayrıca 21 Haziran 1921 senesinde Sakarya ve Zonguldak düşman işgalinden kurtuldu. Sakarya’da 21 Haziran sabahı erkenden üç kol halinde Milli kuvvetler Adapazarı’na girdi. Küçük çatışmalarla şehir kurtarıldı. Kazım Kaptan, Osman Kaptan ve Molla Halit güçleri şehirde asayişi sağladı. 25 Mart tarihinden, 21 Haziran'a kadar 3 ay süren işgalden kurtuluşu için Sakarya’da 21 Haziran Kurtuluş Günü olarak kutlanmaktadır. Zonguldak’ta ise I. Dünya Savaşı'ndan sonra 1919 yılında Fransız şirketlerinin haklarını korumak bahanesiyle Fransız askerleri önce Zonguldak’ı, ardından da Karadeniz Ereğli’yi işgal etmiştir; ancak Zonguldak ve çevresindeki Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerine bağlı güçlerin karşı koymasıyla tehlikeye düşmüşler, 21 Haziran 1920'de de bölgeyi terk ettiler. Sakarya ve Zonguldak illerinde 21 Haziran günü bu bağlamda kutlanır. Ancak Kanada’da 21 Haziran’ın gündönümü olması hasebiyle çeşitli kutlamalar gerçekleştiriliyor. Kanada Hükümeti 1990'da Quebec Yasama Kurulu (Québec Légistilature) 21 Haziran'ı "Yerli Kültürünü Kutlama Günü" olarak tanıdı ve onayladı. Bu da Kanada’nın yerlilerinin gün dönümünü kutlama gününe geliyordu ve Kanada hükümeti yerli kültürünü, yerliler için önemli bir zamanda kutlamış oldu. 

MÜCAHİT YAPRAKCI