Çiftçilere müjde! Buğday fiyatları yükselecek
Konya Ovası'nda buğday hasadı devam ederken, çiftçiler son zamanlarda Toprak Mahsulleri Ofisi’nin randevulu sisteme geçmesi nedeniyle büyük mağduriyet yaşıyordu. Bu mağduriyetin neticesinde hasat ettiği ürünü Konya Ticaret Borsası aracılığıyla tüccarlara değerinden düşük bir bedelle satmak zorunda kalan buğday çiftçileri için küresel anlamda önemli bir haber geldi.
Kremlin sözcüsü Dimitriy Peskov, Rusya'nın Karadeniz Tahıl Koridoru anlaşmasına katılımını durdurduğunu açıkladı. Geçtiğimiz Temmuz ayında Birleşmiş Milletler ve Türkiye'nin aracılık ettiği anlaşma, Rusya-Ukrayna çatışması nedeniyle bloke edilen Ukrayna tahılının güvenli bir şekilde ihraç edilmesini sağlayarak küresel gıda krizini hafifletmeyi amaçlıyordu. Söz konusu anlaşma birkaç kez uzatılmıştı ancak, Rusya aylardır anlaşmanın uzatılması için gerekli koşulların yerine getirilmediğini belirtiyordu. Peskov tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı: "Karadeniz Tahıl Koridoru anlaşması bugün geçerliliğini yitirmiştir. Rusya'yı ilgilendiren koşullar yerine getirildiğinde, Rusya derhal anlaşmaya geri dönecektir. Anlaşmanın Rusya'yı ilgilendiren kısımları yerine getirilmemiştir, bu nedenle yürürlükten kalkmıştır. Şimdilik anlaşma durdurulmuştur."
KİLİT ÜLKE TÜRKİYE
Rusya’nın bu kararına başta Birleşmiş Milletler ve ABD’den tepki gelse de Tahıl Koridoru Anlaşması’nın kilit rolünün yine Türkiye olması bekleniyor. Türkiye, anlaşmanın uzatılması için girişimlerini artırıyor. Tahıl Koridoru Anlaşması’nın feshedilmesi nedeniyle buğday fiyatlarının küresel anlamda yükselişe geçeceğini tahmin eden uzmanlar, kararın dünyada bir gıda krizine neden olacağını savunuyor.
‘KÜRESEL GIDA KRİZİ KAPIDA’
Konu hakkında değerlendirmelerde bulunan Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yiğit Anıl Güzelipek, şöyle konuştu; “Tahıl Koridoru, Rusya’nın elindeki en büyük kozlardan biriydi. Küresel bir gıda krizi yaratmaya çok müsait bir alan. Bu açıdan Rusya’nın kararını sürpriz olarak nitelendirmiyorum. Çünkü Tahıl Koridoru Anlaşması yapıldığında, Çin, Hindistan gibi ülkeler tahıl ihracatını kısıtlamıştı. Ve adeta bir tahıl stokçuluğu yapıyorlardı. Ortaya çıkabilecek tehlikenin ne denli büyük olduğunu da anlamışlardı. Bu yüzden en büyük kozlardan bir tanesiydi.”
‘RUSYA BU SAVAŞI KAZANÇLA BİTİRMEK İSTİYOR’
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kazanç elde ederek savaşı bitirmek istediğini söyleyen Güzelipek, “Rusya böyle bir karar aldı çünkü Ukrayna krizini askeri araçlarla, güç kullanımıyla çözülemeyeceğini yavaş yavaş anladı. Savaş, Rusya’nın çok da istediği bir profil arz etmiyor. Bu bağlamda Ukrayna krizi de maalesef Suriye krizi gibi artık kronik bir hal almaya başladı. Wagner olayıyla beraber aslında Rusya’nın iç dinamiklerinin de çok stabil olmadığı görüldü. Bence bir an önce Vladimir Putin, bu savaşı olabildiğince fazla kazanımla bitirmek istiyor. Bunun yolunun da küresel gıda krizi yaratıp, kazanç elde ederek, nihayete erdirmeyi amaçladığını düşünüyorum.” İfadelerine yer verdi.
‘FİYATLARDA CİDDİ BİR ARTIŞ SÖZ KONUSU OLACAK’
Tahıl fiyatlarında büyük bir artış yaşanacağının vurgusunu yapan Güzelipek, şu şekilde konuştu: “Tahıl koridorunun askıya alınması piyasayı kötü etkileyecek. Tahıl fiyatlarında ciddi bir artış söz konusu olacak. Gıdaya erişim sıkıntısı haline gelmesi çok muhtemel. Bu açıdan son derece tehlikeli bir karar. Buğdayın otomatikman değer kazanacağını düşünüyorum. Çünkü arz talep dengesi olarak bakacak olursak, bütün dünyada Rusya’nın kararı ciddi bir endişeye sebebiyet verdi. Bu bakımdan buğday ve tahıl fiyatların da önemli bir dalgalanma olması söz konusudur.”
‘KONYA ÇİFTÇİSİ KAZANÇLI ÇIKACAK’
Buğday yönünden Konya çiftçisinin kazançlı çıkacağını belirten Güzelipek, “Buğdayın geleceğinin özellikle Konya Ovasını ilgilendirdiğini düşünürsek Konya çiftçisi bu durumdan kazançlı çıkacaktır. Ülkelerin sanayi ve tarım dengesine baktığımız zaman tarımın ne kadar önemli olduğunu gözden kaçırıyoruz. Ekonomide ‘Sanayi esastır’ şeklinde bir algı var. Ancak bu kriz tekrar bunu ortaya koydu ki ülkeler açsından tarımsal üretim de en az sanayi sektörü kadar önemli. Bu açıdan Türkiye olarak, tarım potansiyelimizi maksimize etmemiz gerekiyor ki bu tür küresel krizlerden olabildiğince az etkilenelim.” diye aktardı.
‘TÜRKİYE ULUSAL ÇIKARLARINA GÖRE HAREKET ETTİ’
Türkiye’nin, İsveç’in NATO üyeliğini ulusal çıkarlarını düşünerek kabul ettiğini söyleyen Güzelipek, “Rusya, özellikle İskandinav ülkelerinin NATO üyeliklerine karşı oldukça çekimser davranıyordu. Ukrayna krizinin de patlak vermesinin temel sebeplerinden biri buydu. Rusya, NATO tarafından çevrelendiğini düşünüyor. Komşu ülkelerinin NATO üyesi haline getirilerek Rusya’nın olabildiğince bastırıldığını ve sıkıştırıldığını düşünüyor. Ancak Türkiye’nin de terörizmle mücadele konusunda İskandinav ülkelerindeki teröre verilen destek politikasına bakışı Rusya’dan çok farklı. Burada Türkiye tamamen ulusal çıkarlarını düşünerek bir müzakere sürecine gitti ve İsveç’in NATO üyeliğini kabul etti. Bu, Rusya’nın çok memnun olacağı bir karar değil. Çünkü İskandinav Ülkeleri, Rusya için çok kritik bir öneme sahip.” şeklinde konuştu.
‘TÜRKİYE-RUSYA ARASINDA KRİZ BEKLEMİYORUM’
Türkiye’nin, İsveç’i NATO üyeliğine kabul etmesinin, Türkiye ve Rusya arasında herhangi bir krize sebebiyet vermeyeceğin vurgulayan Güzelipek, “Bu durum aslında Türkiye ve Rusya arasında dış politika anlamında bir görüş ayrılığı. Ama Rusya’nın küresel sistemde en müzakere edebileceği ülkelerden bir tanesi Türkiye’dir. Rusya’nın bu karardan sonra Türkiye’yle olan müzakere sürecini askıya alacağını düşünmüyorum. Çünkü elbette ki Rusya’nın hoşuna gitmeyen bir karardı. Ancak şu anda Türkiye ile olan ilişkilerine zarar verecek kadar ileri gideceğini düşünmüyorum. Çünkü krizden sonra uluslararası sistemden ciddi anlamda izole edilmiş bir Rusya var. Bu bağlamda Türkiye ve Rusya arasında, tarım ve turizm alanlarında çok ciddi bir kriz beklemiyorum.” sözleriyle konuşmasını sonlandırdı.
