'Dağlık Karabağ sorununda Minsk Grubu işlevsiz kaldı'
Ermenistan'ın, Azerbaycan topraklarını işgal etmesiyle kriz boyutunu alan Dağlık Karabağ sorunu, Güney Kafkasya'nın istikrarını tehdit ederken, uluslararası toplum Ermeni işgaline çözüm getiren bir irade geliştiremiyor. Uzmanlar, 24 yıl önce Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) tarafından oluşturulan Minsk Grubunun işlevini yitirdiğinde hemfikir.
"AGİT Minsk Grubu, işlevsiz bir grup"
Atılım Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Ali Karasar, Minsk sürecinin 1992'de Helsinki'deki AGİT Konseyi'nde başlatıldığını hatırlatarak, "1992'den 2016'ya, 24 yıldır böyle bir süreç devam ediyor ama herhangi bir ilerleme olduğunu söylemek çok zor." dedi.
Minsk Grubu ve AGİT'in tarafları bir araya getiren uluslararası platformlar olduğunu vurgulayan Karasar, "Ancak 24 yıl sonra şunu net bir şekilde görüyoruz ki, ABD, Rusya ve Fransa'nın eş başkanlıklarındaki AGİT Minsk Grubu, işlevsiz bir grup. 24 yıl içinde böyle bir soruna, sadece Dağlık Karabağ sorununa değil, Azerbaycan'ın işgal altında olan yedi büyük ilçesi var, yedi bölgesi işgal altında, onlara da çözüm bulunamadı." diye konuştu.
"Bütün yapabildikleri statükonun korunması"
Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Başkanı Büyükelçi Alev Kılıç da, Dağlık Karabağ sorunun başladığı ilk günlerde AGİT'in devreye girdiğini ve Minsk Grubu oluşturulduğunu hatırlatarak, sürecin en başından bu yana, bu grubun içinde Türkiye'nin aktif rol aldığını vurguladı.
Kılıç, Minsk Grubunda, ABD, Fransa ve Rusya'nın eş başkanlık yapmasına ilişkin şunları kaydetti:
"Bir süre sonra şöyle bir şey ortaya çıktı, 'Bu grup çalışmalarında çok somut sonuçlar alamıyor çünkü çok fazla karşıt görüşler var. Çalışmaları daha etkin hale getirebilmek için bu grubu temsilen üç eş başkan seçelim, onlar yönlendirici ve iş yapıcı olarak hareket etsinler, bu eş başkanlar ABD, Fransa ve Rusya olsun' denildi. Başta Ermenistan ve bazı ülkeler karşı çıktığı için Türkiye bunun dışında kaldı."
"AGİT Minsk Grubu, başarılı olma ihtimalini kaybetmiş bir yapılanma"
Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mitat Çelikpala da, Ermenistan'ın eylemlerine bağlı olarak Azerbaycan'ın da askeri güç kullanmaya devam etmesi halinde, Ortadoğu'dakine benzer büyük bir anlaşmazlığın Kafkasya'da ortaya çıkacağını belirterek, "AGİT asıl misyonuna geri dönüp, büyük bir ihtimalle tarafları yeniden çatışmasız bir döneme çekmeye çalışacak." dedi.
Azerbaycan ve Ermenistan'ın, Minsk Grubu içindeki ülkelerden her birine farklı yaklaştığını belirten Çelikpala, şöyle devam etti:
"İki taraf da istediği aktörleri alamayınca bir denge oluşmuş vaziyette. Bu anlamda AGİT Minsk Grubu, hedefinden uzaklaşmaktan ziyade, başarılı olma ihtimalini kaybetmiş bir yapılanma. Taraflar arasındaki saygınlığını kaybetmiş durumda. Onun yerine konabilecek herhangi bir mekanizma da gözükmüyor."
