Hayvancılıkta reform şart

Son aylarda et ve süt ürünlerinde önemli oranda fiyat artışı gerçekleşti. Uzmanlara göre, et ve süt ürünlerindeki bu yükselişin durdurulması için hayvancılık mantığının değiştirilmesi gerekiyor.
Hayvancılıkta reform şart

Konya’nın süt ürünleri üretiminde Türkiye’de önemli bir yer kapladığını belirten Tüketiciler Birliği Konya Şube Başkanı Mustafa Dinç, “Süt ve süt ürünleri üretiminde Konya lider durumda. Hayvancılıkla konusunda Konya’ya verilen teşviklerle birlikte hayvan sayısı artmış durumda. Fakat bu teşviklere rağmen, üretimdeki maliyet artışı yükseliyor, süt ve süt ürünleri fiyatı düşmüyor. Sektörde yem üretimi ve tedariki önemli bir yer kaplıyor. Konya bir ova bölgesi ve kuraklık olan bir bölge. Bu sebeple, hayvancılık doğal ortamlarda değil de, tamamen ahırlarda ve kapalı ortamlarda yapılıyor. Tabi bu da tamamen işçilik ve yem maliyeti ortaya çıkarıyor. Yani Konya’nın hem yemi kıt hem de diğer imkânları kıt” diye konuştu.

7-1-2-mustafa-dinc.jpg

“UYGULANAN SİSTEM YANLIŞ”

Hayvancılığın maliyetine etki eden unsurlardan dolayı süt ve süt ürünlerinin fiyatlarının aşırı yükseldiğine dikkat çeken Dinç, “Hayvanlara verilen suyu tarladan, derin kuyulardan elektrikle çıkardığınız suyla sularsanız maliyet artar. Gübre ve ilaç fiyatları artarsa ve hayvanın yediği yem fiyatı artarsa maliyet yine artar. Uygulanan sistem yanlış bir sistem. Hali hazırdaki teşvik sistemi, kuraklığın yaşandığı İç Anadolu gibi değil de yağışların bol olduğu Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu gibi yayların olduğu bölgelere hitap ediyor. Oralarda hem yem maliyetleri sıfır olduğu için, hem de hayvan fiyatları düşük olduğu için süt fiyatları düşebilir. Fakat o bölgeye uyumlu teşvik sistemi İç Anadolu’ya, İç Anadolu’ya uyumlu teşvik sistemi Doğu Anadolu’ya uygulanıyor. Şartlar eşit değil. Türkiye’deki bu sistem olduğu sürece ne et fiyatı ne de süt fiyatı düşer. Süt fiyatları yüksek ama bunun temeli yanlış uygulama ve yönlendirme. Vatandaşın bir suçu yok. Ancak vatandaşımız eti ve sütü pahalı olarak tüketiyor” şeklinde konuştu.

7-1-3-042.jpg

“MALİYETLER DÜŞMÜYOR”

Hayvancılığın Konya’da büyük ölçekte yapıldığını vurgulayan Dinç, “Konya’da 50 baş, 500 baş ve 5 bin baş olan çiftlikler var. Çiftliklerin; su, yem, ilaç gibi fiyatlardan dolayı maliyet artıyor. Hayvancılığın endüstriyel yapıldığı yerde fiyatların düşmesi gerekirken, bu sistemle fiyatlar artmış durumda. Bu fiyatların düşürülmesi için şuan uygulanan hayvancılık yerine; direk çiftçiye, köylüye destek verilerek aile çiftliklerinde daha küçük çapta hayvancılık teşvik edilmeli. Böylelikle, hem o ailenin gelir düzeyi artacaktır, hem hayvancılık genele yayılacaktır, hem de et ve süt fiyatları azalacaktır. Bir de hayvanlar doğal yem yediği için maliyetler düşecek, hayvan daha sağlıklı olacak ve daha az ilaca ihtiyaç duyulacaktır. Ayrıca ilaç kullanımı azaldığı için sağlıklı et tüketimi oluşacaktır. Maliyetler bu şekilde düşürülebilir ama devletimiz buna yönelmek yerine; modern çiftlikler kurulsun, modern çiftliklerde büyük sayıda hayvanlar olsun mantığı ile hareket ediyor. Bu durum, pratikte Konya’da görülebiliyor. Devasa çiftliklerimiz var. Ama genele yayılamadığı için maliyetlerimiz düşmüyor” ifadelerini kullandı.

7-1-1-048.jpg

“HAYVANCILIK GELDİĞİ YERE DÖNMELİ”

Fiyat denetimlerinin yeterli olmadığını belirten Dinç, “Burada sütün fiyatını belirleyen kurumlar, sütü alan kurumlardır. Yani satıcı değil, sütü alan fabrikalardır. Onlar şu fiyattan alacağız dediği zaman üretici oraya vermek zorunda kalıyor. Bu da bir nevi kartel oluşumuna neden oluyor. Ette de durum aynı. Bugün Türkiye’de belli başlı et tüccarları var. Piyasayı istediği gibi yönlendiriyorlar. Çiftçiye sorduğumuz zaman karkas kuzuyu 18 TL’ye kestirdiklerini söylüyorlar. Ama bugün biz bunu kasaptan 60 TL’ye alıyoruz. 18 TL’ye adam bir sene boyunca hayvanını yetiştiriyor. Ancak aradaki toptancı ya da komisyoncu ile 3-5 el değiştirip fiyatlar bu seviyeye geliyor. Devletimiz, bunların kimler olduğunu ve nerelerde olduğunu biliyor. Devletimiz fiyatı artıran unsurları belirleyebilir ve aracıları ya da komisyoncuları devre dışı bırakabilir. Et ve süt fiyatlarına müdahale edilebilir. Et fiyatlarına daha hızlı müdahale edilebilir. Ancak süt fiyatları için hayvancılığın mantığında değişiklik gerekiyor. Hayvancılığın geldiği yere dönmesi gerekir. Aksi takdirde bizler İç Anadolu’da bu fiyatlardan et yiyip süt içmeye devam edeceğiz” diyerek sözlerine son verdi. •YİĞİT BERKAY ÇOPUR