KKTC'de tiyatro tartışması

LEFKOŞA (AA) - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC), tiyatro sanatçısı ve yönetmen Yaşar Ersoy'un yazdığı "Yangın Yerinde Kabare" isimli oyunun Kıbrıs Türk Devlet Tiyatroları Edebi Kurulu tarafından gösterime uygun bulunmaması tartışmalara yol açarken, birçok siyasetçi ve sivil toplum kuruluşu (STK) konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.

Sanatçı Ersoy'un oyununun gösterime uygun bulunmamasını bazı kesimler bir "sansür" olarak yorumlarken, bazıları ise KKTC'de böyle bir uygulamanın olamayacağı, ülkedeki demokrasi ve çok sesliliğin buna müsaade etmeyeceği görüşünü paylaştı.

Kararın ardından yazılı açıklama yapan Ersoy, "Yangın Yerinde Kabare" oyununun kabare türünde ironi, taşlama, yergi, hiciv ve gülmece unsurları ile toplumsal olaylara eleştirel bir bakış açısı sunduğunu belirtti. Ersoy açıklamasında, "Tiyatro ömrümün 50 yılında sansür ve yasakla çok karşılaştım. Her defasında da bedel ödeyerek bu anlayışa karşı çıktım ve sanatın, düşüncenin özgürlüğünü savundum." ifadelerine yer verdi.

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı tartışmaların alevlenmesi üzerine konuyla ilgili sosyal medya hesabından bir açıklama yaparak, tiyatronun, toplum kültürünün aynası olduğunu belirtti.

Sahnede canlandırılanların topluma tutulan bir ayna gibi olduğuna işaret eden Akıncı, şöyle devam etti:

"Yaşar Ersoy ömrünün 50 yılını adadığı tiyatroda bu toplumsal yüzleşmeye katkıda bulunan değerli bir sanatçımız. Bu yüzleşmeden pek mutlu olmasak da toplumsal gelişmenin başka yolu yok. Bu kez ayna daha oyun sahnelenmeden yüzümüze tutuldu. Birçok kişi gibi bana da '40 yıl öncesine mi döndük?' sorusunu sordurttu. 40 yıl önce beğenilmeyen bir oyun oynadılar diye sokağa atılan sanatçılar... Beğenilmeyen başka bir oyun için verilmeyen AKM sahnesi... Bunlar geride kaldı diye düşünüyorduk. Sayın Başbakan görevi devraldığı ilk gün '41. Hükümetiz.. 41 kere maşallah..' demişti. 41. Hükümetin bizi 40 yıl geriye götürmesini kabul edemeyiz. Toplumumuz bunu hak etmiyor."

- "Meseleyi başka yere çekmenin içinde başka bir iş var"

Başbakan Ersin Tatar ise Bayrak Radyo Televizyonu'na (BRT) yaptığı açıklamada, "Olayı bu kadar ajite etmek ne karar doğrudur, bundan emin değilim. KKTC çok sesliliğiyle, demokrasisiyle, ifade özgürlüğüyle zenginliğe ulaşmış bir ülkedir. Her türlü görüşün ifade edildiği özgür bir ortamdır. Bir tiyatro oyununu bu kadar abartarak meseleyi başka yere çekmenin içinde başka bir iş var diye düşünüyorum. Devlet adına oynatılacak bir oyunla ilgili devlet de içeriğe bakar. İfade özgürlüğü diyerek her istediğinizi çıkıp yapamazsınız. Bu olayı bu şekilde abartmayalım. Bu haksızlık olur. " değerlendirmesinde bulundu.

- "Bu tiyatro açısından çağdaş bir yapı değil"

Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay da olaya ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, eleştirinin tiyatronun doğasında olduğunu belirtti.

Bakan Özersay, "Devlet Tiyatroları'nın yaklaşık 30 yıl önce yürürlüğe giren mevcut yasası hem sanatçıların ağırlıklı olarak temsil edildiği bir Eser Saptama Kurulu, hem de Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığından temsilcilerin ağırlıklı olarak yer aldığı bir Edebi Kurul öngörüyor. Ancak maalesef bu ikinci kurula nihai karar yetkisi veriliyor. Yani mevcut yasa sanatçıların belirleyeceği oyunu esasen Bakanlık temsilcilerinin temsil edildiği kurulun reddetmesini mümkün kılarak sanatçının tercihini fiilen devre dışı bırakabiliyor maalesef. Bu, tiyatro açısından çağdaş bir yapı değil." dedi.

Öte yandan, bazı STK'lar Ersoy'a destek açıklamasında bulundu.