İntestinal laktaz aktivitesi pek çok canlıda ve birçok insan ırkında doğum sırasında oldukça yüksek olup çocukluk ve erişkinlik dönemlerinde düşük düzeylere iner. Düşük laktaz düzeyleri süte karşı intolerans ile yakından ilişkilidir. Zencilerde, Kızılderililerde, Asyalılarda ve Akdenizli populasyonlarda bu insidans % 70-100 dür. Bu bireyler süt ve süt ürünlerini tükettiklerinde laktozu yeterli derecede sindiremezler ve sonunda kalın barsaktaki bakteriler tarafından sindirilen emilmemiş ozmollere bağlı olarak; karın ağrısı, kramp, gaz sancısı ve diyare gibi belirtiler görülür. Süte karşı intolerans çeşitli laktaz preparatlarının kullanımıyla da tedavi edilebilmektedir. Bu hastalarda, bakteriyel laktaz içermesi nedeniyle süte oranla yoğurt daha iyi tolere edilir.

Laktoz intoleransı durumunun iyileştirilmesinde laktozdan sınırlı diyet yarar sağlar. Laktoz sütün bileşiminde bulunan bir disakkarittir.

Laktoz intoleransı laktaz enziminin yetersizliği sonucu oluşur. Laktoz yetersizliği kalıtımsal veya malnutrisyon sonucu oluşabilir. Laktoz intoleransının derecesi bireyden bireye değişiklik gösterir. Bazıları çok az laktozu bile tolere edemezken, bazıları ancak yüksek dozda laktoz aldıklarında intolerans belirtisi gösterirler. Hastanın tolerans derecesi denenerek saptanır.

Laktozu Sınırlı Diyetin Nitelikleri

Hafif sınırlamalarda diyet günlük 20-30 g laktoz ( 400 - 600 g süt ), orta derecede sınırlamalarda 10-20 g laktoz ( 200 - 400 g süt ) içermelidir.

Barsaklardaki bozukluklar laktoz intoleransını arttırdığından bu gibi durumlarda diyetteki laktoz daha çok sınırlanır.

Süt ve türevleri kalsiyum için en önemli kaynak olduğundan laktoz intoleransı olan birey süt yerine peynir ve yoğurt tüketimine önem vermelidir. Aynı miktar laktoz alınsa bile süt yerine yoğurt kullanıldığında laktoz intoleransında iyileşme görülmüştür. Aşağıdaki tabloda besin türüne göre laktoz oranları ve porsiyon ölçüleri belirttiğim şekildedir.

Süt ve Türevlerinin Laktoz İçerikleri