Mor Şebeke Tesisi su israfını önlüyor

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinasyonunda Emine Erdoğan'ın himayesinde yürütülen 'Sıfır Atık' projesi meyvelerini vermeye devam ediyor. Bu kapsamda, KOSKİ Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilen Mor Şebeke Tesisi ile bugüne kadar 1 milyon 513 bin 171 metreküp sulama suyu geri kazanıldı. Mor şebekeden temin edilen bu tasarrufla, bir sulama sezonunda yaklaşık 3 milyon 300 bin metrekare yeşil alanın sulamasının gerçekleştirildiği öğrenildi.

Türkiye'de her 4 kişiden birinin aşırı su tüketimine karşı herhangi bir önlem almadığı ve su israfına duyarsız kaldığı belirlenirken, aylık kazancı 3 bin liradan düşük olanların su tasarrufuna daha çok dikkat ettikleri ortaya çıktı. Sürdürülebilir kalkınma ve çevre için önemli konuların başında su kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması geliyor. Bu kaynağın tüketiminde rol oynayan en etkili tüketici grubu hane halkları olarak öne çıkıyor. Dünyanın yaklaşık 4'te 3'ü sudan oluştuğu için su sorunu olmadığı algısı büyük bir yanılgıya ve su israfına yol açıyor. Dünyada kullanılabilir tatlı su oranı sadece yüzde 2,5 olmakla birlikte, bu oranın yüzde 69,5'i de doğada buzul halinde bulunuyor. Buradan yola çıkarak dünyada aslında çok kısıtlı miktarda kullanılabilir tatlı su olduğu gerçeği ortaya çıkıyor. Birleşmiş Milletler ve UNESCO başta olmak üzere ilgili kuruluşların raporlarına göre, dünyada ve Türkiye'de artan nüfus, küresel ısınma, kuraklık gibi nedenlerle her geçen yıl suya olan talep artarken, tatlı su kaynakları azalıyor. Dünya nüfusunun yüzde 40'ını barındıran 80 ülke şimdiden su sıkıntısı çekiyor.

TÜRKİYE SU ZENGİNİ BİR ÜLKE DEĞİL

Türkiye, sanıldığının aksine su zengini bir ülke olmamakla birlikte yıllık ortalama yaklaşık 643 milimetre yağış alıyor ancak bu rakam 800 milimetre olan dünya ortalamasının oldukça altında seyrediyor. Türkiye'nin brüt yer üstü suyu potansiyeli 193 kilometreküp seviyesinde bulunurken, yer altı suyunu besleyen 41 kilometreküp de dikkate alındığında, toplam yenilenebilir su potansiyeli brüt 234 kilometreküpü buluyor ancak günün teknik ve ekonomik şartları hesaba katıldığında Türkiye'nin tüketilebilir yer üstü ve yer altı su potansiyeli yılda ortalama 112 kilometreküp civarında hesaplanıyor. Yılda kişi başına düşen kullanılabilir su miktarı 8-10 bin metreküp olan ülkeler su zengini, 2 bin metreküpten az olanlar su azlığı çeken, bin metreküpten azı da su fakiri ülkeler arasında kabul edilirken, Türkiye'nin kişi başına su tüketimi bin 500 metreküp seviyesinde bulunuyor. Bu durum Türkiye'yi su azlığı yaşayan ülke kategorisine sokuyor.

‘SIFIR ATIK’ KAMPANYASI İSRAFIN ÖNÜNE GEÇİYOR

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından başlatılan “Sıfır Atık Projesi” ile birlikte, su israfı konusunda da önemli adımlar atılıyor. Kamu kurum ve kuruluşlarının yanında iş yerleri ve evlerde de atık hassasiyeti günden güne yayılıyor. Su israfının azaltılması noktasında ise kamu kurumları tarafından önemli adımlar atılıyor.

KONYA’DA DA ATIK SU BİLİNCİ ARTIYOR

Yüzölçümü bakımından Türkiye’nin en büyük ili olan Konya’da Mavi Tünel projesi kapsamında 2045 yılına kadar kullanılması amaçlanan çok önemli bir kaynak geçtiğimiz yıllarda hizmete sunuldu. Bu kaynağın verimli ve tasarruflu bir şekilde kullanılması amacıyla Konya Büyükşehir Belediyesi KOSKİ Genel Müdürlüğü önemli projeleri hayata geçirmekle birlikte, oluşturulan su timleri ile toplumun her kesimine suyun tasarruflu kullanılması ile ilgili eğitimler düzenliyor. Özellikle okullarda yürütülen çalışma kapsamında; Konya merkezde bulunan her okuldan bir öğretmen ve okuldaki sınıflardan da birer öğrenci seçilmek suretiyle Su Timleri oluşturuldu. Gerekli eğitimler ile; suyun hayatımızda dünyada, ülkede ve şehirdeki durumu, su kaynaklarının kıt ve sınırlı olduğu, her alanda kullandığımız suyu, tasarruf yaparak tüketmemiz gerektiği bilinci oluşturuluyor.

TÜRKİYE’NİN İLK ATIK SU TESİSİ KONYA’DA KURULDU

Konya’da evsel atıksuların arıtılması amacıyla Konya Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (KOSKİ) Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilen Konya Kentsel Atıksu Arıtma Tesisi, 2009 yılında işletmeye alındı. 1 milyon kişi eşdeğer nüfus ve günde 200 bin metreküp atıksu debi değerine göre dizayn edilen AAT çıkışında, yılda yaklaşık 65 milyon metreküp atıksu, ilgili yönetmeliklerde belirtilen standartlara uygun arıtılarak DSİ'nin projelendirmiş olduğu Konya Ana Tahliye Kanalına deşarj ediliyor. Kesintisiz ve sürdürülebilir bir şekilde işletilmekte olan Konya kentsel Atıksu Arıtma Tesisi çıkış kanalında bulunan Sürekli Atıksu İzleme Sistemi (SAİS) cihazı ile de ilgili standart parametrelerin izlenmesi ve denetimi Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yapılıyor. Konya AAT çıkış sularının ileri (üçüncül) arıtmadan sonra kısıtlanmış kentsel yeşil alanların (park, koruluk alan, refüj vb.) sulanması çalışması için 2010 yılında saatte 2 metreküp kapasiteli bir pilot tesis kuruldu. Mor Şebeke Atıksu Geri Kazanım Sistemi, böylelikle ülkemizde projelendirilerek devreye alınan ilk atıksu geri kazanım sistemi olma özelliğini kazandı.

1 MİLYON 513 BİN 171 METREKÜP SULAMA SUYUNDAN TASARRUF SAĞLANDI

Proje kapsamında; atıksu geri kazanım üniteleri, üçüncül arıtım sonrası geri kazanılmış atıksu deposu, pompa istasyonu, 24 km’lik yeni bir arıtılmış atıksu şebekesi (Mor şebeke) ve yeşil alanlara damlatmalı sulama sistemi inşa edildi. 2012 yılında devreye alınan Mor Şebeke Tesisi ile sulama sezonunda yaklaşık 3 milyon 300 bin metrekare yeşil alan sulaması gerçekleştiriliyor. Böylece bu alanlar için şebekeden temin edilen 1 milyon 513 bin 171 metreküp sulama suyundan tasarrufu sağlanıyor.

SCADA KONTROL MERKEZİ İLE SU İSRAFI ÖNLENİYOR

Tüm su şebekesinin tek merkezden ve bilgisayar kontrollü otomatik olarak izleneceği SCADA Kontrol Merkezi özellikle meydana gelebilecek arıza ve boru patlamalarına anında müdahale edilebilme özelliğine sahip. Bu sistem sayesinde hem personel hem de enerjiden tasarruf yapılırken, şebekede oluşacak arızalar daha önceden tespit edilerek kısa kürede ekiplerin o bölgeye gönderilmesi sağlanıyor. Bu sayede su kesintileri minimize ediliyor. Sistem 179 kuyu, 15 depo ve 7 pompa istasyonu olmak üzere 201 tesis ile entegre olarak çalışıyor. SCADA projesiyle ayrıca, su arzının tek merkezden bilgisayar kontrollü olarak denetim altına alınmasından dolayı su kaybında yüzde elli oranında su tasarruf sağlandığı bilgisine ulaşıldı.

SEYFULLAH KOYUNCU/ YENİ HABER GAZETESİ