NEÜ'de türk ekonomisinin 200 yılı değerlendirildi
Seminere konuşmacı olarak Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şevket Pamuk konuk oldu.
Prof. Dr. Şevket Pamuk’un özgeçmişinin sinevizyonla sunulmasının ardından verdiği seminerde Prof. Dr. Pamuk, Türkiye ekonomisinin ne ölçüde geliştiğini, nereden nereye geldiğini, kişi başına düşen milli geliri baz alarak ve bu değerleri diğer ülkelerle karşılaştırma yaparak, grafiksel bir sunum gerçekleştirdi.
200 YILDA TÜRKİYE’NİN EKONOMİK DURUMU DÜNYA ORTALAMALARINA YAKIN
200 yıllık süreçte Türkiye’nin farklı ekonomi modellerini denediğini söyleyen Prof. Dr. Pamuk, sonuçların hep dünya ortalamalarına yakın seyrettiğini de vurguladı. Türkiye’nin 19. yüzyılda, iki yüz yıl önce kişi başına düşen gelir yüzdesinin dünya ortalamalarının az üzerinde olduğunu belirten Pamuk, bu oranın gelişmiş ülkelerden Batı Avrupa ülkeleri ve Amerika’nın ortalamasının da yüzde altmışına tekabül ettiğini dile getirdi. Sonrasında ise bu yüzdenin gelişmiş ülkelerin yüzdelerini hızla arttırmalarıyla birlikte düştüğünü belirten Pamuk, oluşan farkın 1950 yılına kadar büyüdüğünü ifade etti. Şu anda ise Türkiye’nin gelir olarak dünya ortalamasının biraz üzerinde olduğunu söyleyen Pamuk, ekonomik gelişmeyi gösteren tek göstergenin kişi başına düşen gelir olmadığını vurgulayarak, diğer göstergenin ise insani gelişme olduğunun altını çizdi. Pamuk, “İnsani gelişme deyince kişi başına gelirin yanına sağlık ve eğitimi de koymalıyız. Doğumda yaşam beklentisi bu noktada önemlidir. Türkiye’de 200 yıl önce doğan bir insanın yaşama beklentisi 27-28 yıldı. Çünkü o dönemde bebek ölüm oranları çok yüksekti. Şu anda ise Türkiye’de doğumda yaşam beklentisi 72 yılı göstermektedir. Sağlıkta da gelişme olarak dünya ortalamalarına yakınız” dedi.
“EKONOMİK GELİŞMEDE KURUMLAR ÖNEMLİDİR”
Pamuk, ekonomik gelişme için kurumların önemine dikkat çekerek, “Kurumlar iktisat literatüründe son 40 yılda giderek öne çıkmaya başladı. İktisatçılar, toplumların özellikle 50-100 yıllık uzun vadeli ekonomik gelişmelerini anlamaya çalışırken kurumlar alanında daha fazla çalışmaya başladılar. Kurumları toplumdaki kurallar olarak algılayabilirsiniz. Yasalar ve yazılı olmayan sosyal kurallar bu alana girer. Bu kurumların ya da kuralların ekonomideki yeri büyüktür. Ekonomiyi etkileyebilen etkenlerden; toplumdaki demokrasinin işleyişi, çıkabilen çatışmaların giderilebilmesi, insanların yatırımlara özendirilebilmesi gibi hususlarda kurumların çalışmaları, işleyişleri ve bunların sürekli olması önemlidir. İktisadi gelişmeyi destekleyici bu kurumlar uzun vadede oldukça önem arz ederler” diye konuştu.
“ORTA GELİR TUZAĞINA DİKKAT”
Ekonominin gelişmesinde devlet müdahalesine de değinerek, iyi bir devlet müdahalesi olmadan iyi bir sanayileşmenin asla olamayacağını sözlerine ekleyen Pamuk, iktisat literatüründe yer alan “Orta Gelir Tuzağı” olayına dikkat çekti. Prof. Dr. Pamuk, “Orta gelir aşamasına gelen ülkeler yüksek gelirli ülkelerin arasına katılmada oldukça zorlanıyorlar. Bunun için eğitimin artması, inovasyonun olması, teknolojinin daha yüksek beceriyle kullanılması, katma değeri daha yüksek ürünlerde uzmanlaşılması ve bu ürünlerin dünyaya ihraç edilmesi gerekiyor” diyerek orta gelir tuzağının aşılabilmesinin ancak ve ancak kurumların güçlendirilmesiyle mümkün olabileceğine vurgu yaptı.
Soru cevap kısmının ardından, programın sonunda NEÜ Rektörü Prof. Dr. Muzaffer Şeker katılımından ötürü Prof. Dr. Şevket Pamuk’a bir plaket takdim etti.
