2020 Yılı bütçesi Plan ve Bütçe Komisyonunda

TBMM (AA) - Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, "Hedefimiz 2023 yılında, bugün yüzde 13 seviyesinde olan evsel atık geri kazanım oranını en az yüzde 35 seviyesine çıkarmak" dedi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2020 yılı bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'na sunum yapan Bakan Kurum, Türkiye'nin her yerinde kaçak yapılaşmayla mücadele ettiklerini belirtti.

Ülke genelinde 21 bin İmar Barışı'na aykırı kaçak yapı tespit ettiklerini ifade eden Kurum, bunlardan 3 bin 295'inin yıkımını gerçekleştirdiklerini söyledi.

Ayder'in, Uzungöl'ün, Kapadokya'nın, Salda ve Bodrum'un da olduğu kıyılarda, koylarda, korunan alanlarda toplam 3 bin 956 kaçak yapı tespit ettiklerini aktaran Kurum, sayısını 2 bin 100'e çıkardıkları imar denetçilerinin çalışmalarını aralıksız sürdürdüklerini vurguladı.

Dünyanın ortalama sıcaklığının eğer tedbir alınmazsa bu yüzyılın sonunda yaklaşık 3 derece artacağına dikkati çeken Kurum, "Deniz suyu seviyesi 19 cm yükseldi. Üzülerek söylüyorum, dünyada yaşayan insan nüfusunun üçte biri, iklim değişikliğinden doğrudan etkilenecek. Ülkemiz de iklim değişikliği karşısında ciddi tehdit altında. Özellikle sel, taşkın ve heyelanların sıklıkla yaşandığı Karadeniz Bölgesi'ne yönelik 15 maddelik Karadeniz Bölgesi İklim Değişikliği Eylem Planı'mızı açıkladık. Diğer bölgelerimize yönelik iklim değişikliği eylem planlarımızı hazırlıyoruz." diye konuştu.

- "4 milyon tonun üzerinde atığı geri dönüşüme kazandırdık"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayesinde 2017'de Sıfır Atık Projesi'ni başlattıklarını anımsatan Kurum, şu bilgileri verdi:

"Bugün 25 bin kurum binamızda uygulamaya başladık. Bugüne kadar 4 milyon tonun üzerinde değerlendirilebilir atığımızı topladık, geri dönüşüme kazandırdık. Uygulamanın tam anlamıyla hayata geçirilmesiyle birlikte, yıllık 20 milyar liralık bir ekonomik kazanç, 100 bin vatandaşımıza doğrudan istihdam sağlayacağız. Sıfır Atık Projesi çatısı altında 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren plastik poşetleri ücretlendirdik. Poşet kullanımındaki azalma 2019 yılı ilk 9 ayında yüzde 77 oranında oldu. Zorunlu depozito uygulamamıza da 2021 yılı itibarıyla başlayacağız. Hedefimiz, 2023 yılında bugün yüzde 13 seviyesinde olan evsel atık geri kazanım oranımızı, en az yüzde 35 seviyesine çıkarmaktır.

Sıfır Atık Mavi Hareketi kapsamında Ekim 2019 itibarıyla, 163 bin metreküp deniz çöpünü topladık ve bertarafa gönderdik. Ortaya koyduğumuz çevre hassasiyetinin bir sonucu olarak 2002 yılında sadece 151 olan mavi bayraklı plaj sayımızı 463'e ulaştırdık. Hedefimiz dünya birinciliği.

Ülkemizin en büyük ihtiyaçlarından olan atıksu arıtma tesisi noktasında 2002 yılında sadece belediye nüfusunun yüzde 35'ine hizmet veriliyordu. 2018'de bu oranı yüzde 87'ye, 2019'da ise yüzde 89'a çıkardık. İnşallah 2023 yılına geldiğimizde, atıksular, arıtılmadan doğaya deşarj edilmeyecek."

Kurum, 2002 yılında 15 olan katı atık düzenli depolama tesisi sayısını bu yıl 88'e ulaştırdıklarını bildirerek, "Bu tesislerle, 1160 belediyede nüfusumuzun yüzde 79'una hizmet veriyoruz. Bunun yanında, yerel yönetimlerin çevre yatırımları için son 16 yılda, araç destekleri de dahil 13 bin 816 adet projeye 2 milyar 310 milyon lira nakdi yardım yaptık. 2019 yılında ise çöp toplama ve yol süpürme aracı, vidanjör, arazöz gibi 582 araç için bisiklet ve yürüyüş yolu, atık su arıtma ve katı atık tesisi gibi 659 proje için toplam 527 milyon lira destek sağladık. 2014-2020 yıllarını kapsayan IPA-II döneminde; çevre ve iklim konusundaki yatırımlarda kullanılmak üzere, 335 milyon avro tahsis edildi. 14 içme suyu, atıksu ve katı atıkları içeren altyapı projesi ile 14 kapasite geliştirme projesinin finansman kararı alındı." dedi.

- 62 bin 490 tesise ÇED onayı

Bakan Kurum, 2002 yılından bugüne kadar 62 bin 490 tesise Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) onayı verdiklerini söyledi.

Çevreye, doğal dokuya, tabiata zarar verme ihtimali çok az olan projelere bile ÇED onayı vermediklerine dikkati çeken Kurum, "Bugüne kadar 29 bin 116 tesisimize, Çevre İzin ve Lisans Belgesi düzenledik. 2019 yılının ilk 9 ayında 35 bin 461 tesiste çevre denetimi gerçekleştirdik." bilgisini paylaştı.

Havzaları, denizleri, hava kalitesini ve kirletici vasfı yüksek olan tesisleri online olarak izleyen Sürekli İzleme Merkezi'ni kurduklarını, 8 Temiz Hava Merkezi Müdürlüğü kurduklarını, 2002 yılına kadar, 8 olan Hava Kalitesi Ölçüm istasyonu sayısını, bugün 339'a çıkardıklarını belirten Kurum, Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Takip Sistemi'ni 2018 yılı itibarıyla başlattıklarını, ürünlerin çevre dostu olduğunu gösteren Çevre Etiket Sistemi'ni hayata geçirdiklerini belirtti.

- "Web-tapu sistemimizi hayata geçirdik"

Bu yıl 2B arazilerinin satışında, 788 bin hak sahibini tapularına kavuşturduklarının altını çizen Kurum, şöyle devam etti:

"Hazineye ait tarım arazilerinin satışında ise şimdiye kadar 64 bin hak sahibini tapularına kavuşturduk. Aktif, etkin bir tapu ve kadastro hizmeti için Tapu Kadastro Bilgi Sistemi'mizi kurduk. Vatandaşlarımızın, tapu ve kadastro müdürlüklerine gitmeden işlem başvurusu yapabilmesi için Web-tapu sistemimizi hayata geçirdik. Yeni başlattığımız QR kodlu yeni tapu senetlerimiz ile vatandaşlarımız artık QR kodunu telefonlarına okutarak taşınmazın ada, parsel ve harita bilgilerine erişebilirler.

2020 yılında yabancıların ülkemizde taşınmaz edinmesini kolaylaştırmak için 10 farklı ülkede 12 tapu temsilciliği açacağız. AK Parti olarak iktidara geldiğimiz günden itibaren, kamu yönetimi reform sürecini başlattık. Kamu hizmetlerinin nitelik ve kalitesini artırdık, yerel yönetimlere özel bir önem verdik. Belediyelerimize 2002 yılında 4,7 milyar lira kaynak aktarılırken, 2018 yılında bu rakam 72,3 milyar liraya çıkmış, yani 18 kat artmıştır. Şimdi e-devlet, e-belediye uygulamalarını tam yaygınlaştırdığımızda yılda en az 3 milyar lira kaynak tasarrufu sağlayacağız."

- "2019 yılında ise 1,5 milyar lira ödenek kullanıldı"

İller Bankası aracılığıyla yerel yönetimlere, son on beş yılda öz kaynaklardan toplam 48 milyar lira kredi tahsis ettiklerini dile getiren Kurum, 2003 yılından bu güne kadar genel bütçe vergi gelirlerinden 238 milyar lira belediyelere ve il özel idarelerine aktarıldığını anlattı.

Su Kanalizasyon ve Altyapı Projeleri (SUKAP) kapsamında 1314 iş için 9 milyar 641 milyon lira kaynak aktardıklarını ifade eden Kurum, şunları kaydetti:

"2003-2019 yılları arasında SUKAP dahil yaklaşık 5,5 milyar lira hibe sağladık. Köylerin Altyapısının Desteklenmesi Projesi (KÖYDES) kapsamında 2005-2020 yılları arasında toplam 15 milyar 229 milyon 208 bin lira ödenek ayrıldı. 2019 yılında ise 1,5 milyar lira ödenek kullanıldı, 2020 yılında da yine 1,5 milyar lira ayrıldı. Emlak Bankasını, Türk finans sektörüne Türkiye Emlak Katılım Bankası olarak geri kazandırdık. Şu anda bankamızın aktif büyüklüğü, 7,9 milyar lira. 2019 yılında 7 coğrafi bölgemizde 15 şube açma hedefimiz vardı. 2 şubemizi açtık. 13 şubemizi de yıl sonuna kadar açacağız."

(Bitti)