"Amansız elli" soğukları geliyor! Konya buz tutacak
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Yayın Kurulu Başkanı ve Haliç Üniversitesinde öğretim görevlisi de olan Ahmet Köse, halk arasında "kara kış" olarak bilinen, eskilerin "amansız elli" adını verdikleri soğuk havalara ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
Havanın gelecek günlerde hızla soğuyacağını ve "kara kış"ın yaşanacağını belirten Köse, soğuğa karşı tedbirli olunması uyarısında bulundu.
Köse, başladığı günden itibaren şiddeti artacak bu havaların, adını "amansız" kelimesinden aldığına dikkati çekerek, "Amansız kelimesi mana olarak 'aman vermez, acımasız, cana kıyıcı, hoşgörüsüz, gaddar, zalim' olarak geçmektedir. Anlamından da anlaşılacağı üzere bu soğuklar, uzun soluklu 50 gün sürdüğü ve aman vermediği için atalarımız bu ismi vermişlerdir." diye konuştu.
"11 Ocakk'tan itibaren yaşanmaya başlayacak"
Normal şartlarda söz konusu soğukların 4 Ocakk'ta başladığını fakat bu yıl tarihlerin "omega blokajı" nedeniyle yaşanan yüksek basınçtan etkilendiğini anlatan Köse, "Bu sene amansız elli soğukları yurdumuzda bir hafta sapmayla 11 Ocakk'tan itibaren yaşanmaya başlayacak. Soğukların aralıksız devam etmesi yüzünden, bu günlere 'amansız elli' denmiştir. 10 gün kara kışın sonunda, 31 gün zemheride, 9 gün gücüğün başında, toplam 50 gündür." dedi.
Diğer dönemlerde yaşanan soğukların genelde fırtınayla birlikte birkaç gün veya hafta devam edip, yerini ılık havaya bıraktığını aktaran Köse, "amansız elli" soğuklarının ise çok daha uzun sürdüğünü, şiddetli ve sert geçtiğini ifade etti.
"Bu durumda bu kış kısa sürecek"
ABD, Japonya, Filipinler, Meksika gibi okyanusa kıyısı bulunan ülkelerde görülen tayfunlara farklı isimlerin verildiğine işaret eden Köse, o ülkelerde bu isimlerin her yıl değiştiğine değinerek şunları kaydetti:
"Tayfunlara isim verme fikri çok eskilere dayanmıyor. İlk olarak 19. yüzyılın sonlarına doğru Avustralyalı bir meteorolog, tayfunlara kadın isimleri vermeye başladı. Bu fikri benimseyen Amerika Ulusal Tayfun Merkezi, 1953 yılından itibaren uygulamayı resmen yürürlüğe koydu.
Atalarımız ise uzun yıllar yaptıkları gözlemler ile sayılı fırtına ve günlere hafızalarda kalacak, o fırtınayı nitelendiren isimler vermişlerdir. Örneğin eylül ayının son haftasında kestanelerin ağaçtan dökülmesine neden olduğu için 'kestane karası fırtınası' ismini vermişlerdir. Zira kestane dikenli bir meyvedir, toplaması zor ve zahmetlidir. Eylülün son haftası genelde Balkanlar üzerinden gelen soğuk hava ve fırtına ile birlikte ani sıcaklık düşüşünün ardından dökülen kestaneler nedeniyle 'kestane karası fırtınası' adını almıştır. Benzer durum, amansız elli için de geçerlidir."
Köse, eski kuşaklarda "Güzün yağmur çok yağarsa kış uzun geçer" inanışının hakim olduğunu dile getirerek, "Atalarımızın bu tahminine göre, geçen güz neredeyse yağmur yağmadı. Bu durumda bu kış kısa sürecek. Bu tahmini bir yere not alıp, tutup tutmayacağını hep birlikte yaşayarak görelim." ifadesini kullandı.
Konya'da hava nasıl olacak?
Konya'da 5 günlük hava durumu şöyle:
5 Ocak Perşembeşembe -3 / 8
6 Ocak Cuma -2 / 11
7 Ocak Cumartesi -2 / 9
8 Ocak Pazar -1 / 8
9 Ocak Pazartesi -1 / 8
Konya'da sıcaklıklar sıfır derecenin altında düşük değerle gösterilse de hissedilen sıcaklıklar arasında 10 dereceye varan farklar oluşabiliyor.
Konya'da uzun zamanlı hava tahmin raporu şöyle
TARİH / HAVA DURUMU / GÜNDÜZ / GECE
10 Ocak Salı…Parçalı bulutlu 9°…3°
11 Ocak Çarşamba…Yağmurlu ve açık hava 9°…2°
12 Ocak Perşembe…Bulutlar arasında aralıklı görünen güneş 9°…4°
13 Ocak Cuma…Çoğunlukla güneşli 9°…-1°
14 Ocak Cumartesi…Hafif kar yağışı 2°…-6°
15 Ocak Pazar…Çok bulutlu 5°…-3°
16 Ocak Pazartesi…Az bulutlu ve güneşli 8°…-1°
17 Ocak Salı…Daha soğuk 1°…-8°
18 Ocak Çarşamba…Çok bulutlu 6°…-4°
19 Ocak Perşembe…Bulutlar arasında aralıklı görünen güneş 3°…-4°
20 Ocak Cuma…Hafif kar ve yağmur 5°…-3°
21 Ocak Cumartesi…Bulutlar arasında aralıklı görünen güneş 3°…-7°
22 Ocak Paz…Çok bulutlu sonrası güneş 2°…-7°
23 Ocak Pazartesi…Hafif yağmur 5°…-1°
24 Ocak Salı…Muhtemel kar veya yağmur 6°…-6°
25 Ocak Çarşamba…Çok bulutlu sonrası güneş 2°…-7°
26 Ocak Perşembe…Bulutlar arasında aralıklı görünen güneş 2°…-7°
27 Ocak Cuma…Bulutlu 4°…-1°
28 Ocak Cumartesi…Çok bulutlu sonrası güneş 7°…-2°
29 Ocak Pazar…Yağmur ve donan yağmur 6°…-2°
30 Ocak Pazartesi…Az bulutlu ve güneşli 6°…-5°
31 Ocak Salı…Hafif kar, karla karışık yağmur ve yağmur 3°…-6°
1 Şubat Çarşamba…Kar yağışı ihtimali 3°…-6°
2 Şubat Perşembe…Kar ve yağmur geçişleri 6°…-4°
3 Şubat Cuma…Parçalı bulutlu 5°…-4°
Amansız Elli Soğuğu ne demek?
Karakışın 20. gününden (miladi 4 ocak) başlayıp, gücüğün (şubat ayı) 9. gününe (miladi 22 şubat) kadar sürer. Tam 50 gün çeker. Soğukların aralıksız devam etmesi yüzünden, bu günlere “Amansız elli” denilir.
