Binlerce göçmen kuş, İstanbul'u yaşam alanı olarak kullanıyor

İSTANBUL (AA) - HANİFE SEVİNÇ - İstanbul, kuzey kesimindeki ormanları, tarım arazileri ve sulak alanlarıyla kilometrelerce yol kateden göçmen kuşların beslenme ve dinlenmeleri için önemli bir noktada bulunurken, yaz aylarında yavrularını büyüten bazı türlere de barınma imkanı sağlıyor.

Göçmen kuşlar açısından stratejik bir öneme sahip olan Türkiye, ilkbahar ve sonbaharda her yıl on binlerce kuşun zorlu yolculuğuna tanıklık ediyor. Dünyanın en önemli kuş göç yollarından biri de İstanbul üzerinden geçiyor.

Türkiye üzerinden geçen göçmen kuşlar, zorlu yolculukları sırasında güç toplamak için bazen İstanbul'un ormanlık bölgesinde, sazlıklarda ve sulak alanlarda durup dinlenirken, bazıları da yavrularını yetiştirmek buraları seçiyor.

Göçmen kuşların ve yaşam alanlarının korunmasına dikkati çekmek amacıyla bu yıl 9 Mayıs'ta kutlanan "Dünya Göçmen Kuşlar Günü" dolayısıyla AA muhabirinin sorularını yanıtlayan WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) Yaban Hayatı ve Eğitim Kıdemli Uzmanı Nilüfer Araç, dünyanın en önemli kuş göç yollarından birinin İstanbul üzerinden geçtiğini söyledi.

Göçmen kuşların, sonbaharda kuzeyden güneye, Avrupa'dan Türkiye'ye İstanbul Boğazı ve Artvin Borçka üzerinden giriş yaparak Anadolu'ya dağıldığını belirten Araç, şöyle devam etti:

"Bu kuşlar, başta Belen Geçidi olmak üzere Hatay üzerinde birleşirler ve Akdeniz kıyılarını takip ederek Suriye, İsrail ve Afrika'ya devam ederler. İlkbahar aylarında ise tam ters istikamette göç ederler. Bu yolu ilkbahar ve sonbaharda leylekler, yırtıcı kuşlar ve ötücü kuşlar olduğu kadar, kışın da su kuşları göç yolu olarak kullanmaktadır. İstanbul ormanları, tarım alanları ve sulak alanlarıyla kilometrelerce yol kateden kuşların beslenme, dinlenme hatta yaz boyunca kalan bazı türler için üreme alanı görevini görür. Yapılan araştırmalara göre, ilkbaharda ve sonbaharda yaklaşık 400 bin leylek ile 200 bin yırtıcı kuş, farklı mevsimlerde ise yüz binlerce ötücü kuş türü, binlerce su kuşu ve kıyı kuşu göç döneminde İstanbul'u yaşam alanı olarak kullanır."

Nilüfer Araç, vakfın göçmen kuşlara yönelik çalışmaları kapsamında turnaların korunması için 2013 yılından bu yana Brisa'nın desteğiyle Çukurova Deltası'nda çeşitli çalışmalar yaptıklarını anlattı.

Türkiye'deki turnaların çok büyük çoğunluğunun Karadeniz'in kuzeyinden gelen göçmen kuşlar olduğunu dile getiren Araç, "Bahar ayları turnaların büyük gruplar halinde göç ettiği aylardır. Turnalar uzun yolculuklar için vücutlarında yağ depolar, güçlü kanat ve göğüs kasları ile daha az enerji sarf etmek için süzülerek ve V şeklinde dizilerek uzun mesafeleri kısa sürede katederler. Daha çok gece göç ederler." dedi.

- "Göç yollarının güvenliği önemli"

Nilüfer Araç, göçmen kuşlar için göç yollarının güvenliğinin çok önemli olduğunu belirterek, daha önce konakladıkları ve beslendikleri alanların yapılaşmaya açılması hem gündüz hem de gece göç eden kuşlar için büyük riskler ortaya çıkardığını söyledi.

Araç, bazı türlerin dünya popülasyonunun büyük kısmının Türkiye üzerindeki göç rotalarını kullandığı düşünülürse göç sırasında verilecek kayıpların ilerleyen dönemde bu türlerin tamamen kaybolmasına bile neden olabileceğini kaydetti.

Kuş gözlemciliğinin dünya genelinde çok yaygın bir hobi, aynı zamanda pek çok bilimsel araştırmaya ve doğa koruma çalışmalarına düzenli veri sağladığını dile getiren Araç, "Doğada bir şeyler ters gittiğinde ve bir sorun baş gösterdiğinde bundan ilk etkilenen canlı grubunun başında kuşlar geliyor. Kuşlar doğanın turnusol kağıdı gibi. Bu açıdan kuş gözlemciliği yoluyla kuşların sürekli izlenmesi olası sorunları erken fark etmede önemli rol üstleniyor." ifadelerini kullandı.