Cammu Keşmir Yüksek Mahkeme Avukatları Birliği Başkanı Kayum'un serbest bırakılması için çağrı

SRINAGAR (AA) - İnsan Hakları Savunucularının Korunması Gözlem Programı, Hindistan hükümetince 5 Ağustos 2019'da özel statüsü kaldırılan ve ikiye bölünen Cammu Keşmir'de gözaltına alınan Cammu Keşmir Yüksek Mahkeme Avukatları Birliği (JKHCBA) Başkanı Mian Abdul Kayum'un serbest bırakılması çağrısında bulundu.

Ailesi ve arkadaşlarının, ocak ayında 73 yaşındaki Kayum'un "kalp krizi geçirdiğini" duyurması üzerine İnsan Hakları Savunucularının Korunması Gözlem Programı, Hindistan hükümetinden, Kayum'un ve diğer insan hakları savunucularının serbest bırakılmasını talep etti.

Grup, Kayum'un "keyfi olarak" gözaltında tutulmasına ve sağlık durumunun bozulmasına karşı yayımladığı acil çağrıda, "Kayum'un her koşulda fiziksel bütünlüğünü, psikolojik refahını garanti altına alın, ihtiyacı olan tıbbi yardıma derhal ve koşulsuz erişim sağlayın." ifadelerine yer verdi.

JKHCBA'nın üst düzey üyelerinden Avukat Gulam Nabi Şahin, AA muhabirine, Kayum'un Keşmir'deki insan hakları savunucularından biri olduğunu vurgulayarak, "O bir suçlu değil. 40 yılı aşkın avukatlık siciline sahip, ülke çapındaki en saygın avukatlardan biri." dedi.

Kayum'un, 1970'lerde başladığı memuriyet görevini adalet elde etme umudu bulunmayanlara yardım eli uzatmak için bıraktığını söyleyen Şahin, Kayum'un 1976'dan 2019'un ilk zamanlarına kadar mahkemelerde binlerce dava için mücadele ettiğini anlattı.

Şahin, "Kayum, icra ettiği mesleğinde proaktifti, başından beri doğruluk ve adalet için mücadele etmekteydi, ancak ne yazık ki Hint hükümeti, aleyhinde hiçbir şey yokken onu parmaklıklar ardına koydu." ifadelerini kullandı.

- Kayum, Cammu Keşmir'in özel statüsü kaldırılmadan 1 gün önce gözaltına alınmıştı

Mian Abdul Kayum, Cammu Keşmir'in özel statüsü kaldırılmadan bir gün önce, 4 Ağustos 2019'da gözaltına alınmıştı.

Hindistan'da, "önleyici tutuklama" kapsamında cezaevinde tutulan Cammu Keşmirli siyasetçi Ghulam Muhammed Bhat'ın Aralık 2019'da hayatını kaybetmesi, benzer şekilde hapishanelerde tutulan yüzlerce Cammu Keşmirlinin ailesinin endişelenmesine yol açmıştı.

- Cammu Keşmir Yüksek Mahkemesi, dilekçeyi 6 ay sonra reddetti

Kayum, Uluslararası Af Örgütünce "hukuksuz bir yasa" olarak tanımlanan Kamu Güvenliği Yasası (PSA) gereği 5. kez tutuklandı.

Geçen yılın ağustosunda baro tarafından yapılan itiraz, Yüksek Mahkemece gözaltı temellerinin "kesin, ilgili, en yakın ve konuyla alakalı" olduğu gerekçesiyle 6 ay sonra reddedildi.

Avukat Şahin, aradan neredeyse 10 yıl geçtikten sonra, daha önce ceza aldığı faaliyetlerden ötürü Kayum'un tekrar gözaltına alındığını belirterek, "Bu bir adalet saçmalığı, bu karara kesinlikle meydan okuyacağız." değerlendirmesinde bulundu.

- BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinden Kayum'un davasına yardım talebinde bulunuldu

Keşmir'de araştırmalar yapan farklı milletlerden disiplinler arası akademisyenler grubu Keşmir Bilim İnsanları Danışma ve Eylem Ağı (KSCAN), Birleşmiş Milletler (BM) özel raportörüne, hukuk dışı, hızlı veya keyfi uygulamalar hakkında açık bir mektup yazarak, BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliğinden Kayum'un davasına yardım etmesini istedi.

Ülkede tartışmalı yasalardan biri olan 1978 tarihli PSA kapsamında, kamu düzenini bozan kişiler 3 aya kadar yargılama olmaksızın gözaltına alınabiliyorken; bu süre 6 aya kadar uzatılabiliyor.

Yasa kapsamında, devletin güvenliğini tehdit edenlere karşı ise 2 yıl boyunca gözaltı yapılabiliyor.

Kayum, PSA kapsamında tutuklandığında 400'ün üzerinde avukat greve gitmişti.

- Cammu Keşmir'in özel statüsünün kaldırılması

Hindistan, anayasanın yarım asırdan uzun süredir Cammu Keşmir'e ayrıcalık tanıyan 370'inci maddesini 5 Ağustos 2019'da iptal ederek bölgenin özel statülü yapısını ortadan kaldırmış ve eyaleti ikiye bölmüştü.

Eyalet, 31 Ekim 2019'da resmi olarak merkeze bağlı Cammu Keşmir ve Ladakh "Birlik Toprağı" statüsünde iki bölgeye ayrılmıştı.

Kararın ardından Hint güvenlik güçleri, Cammu Keşmir'de asayiş operasyonlarını ve halk üzerindeki baskıları yoğunlaştırmış; sokağa çıkma yasağının yanı sıra internet, telefon ve ulaşım kısıtlamaları getirilmiş, bölgedeki yerel partilerin yöneticileri ve üyeleri gözaltına alınmıştı.

İnternete getirilen kısıtlama, medya faaliyetlerini de etkilemiş ve Srinagar'dan yayım yapan çoğu gazete, Cammu Keşmir'in özel statüsünün kaldırıldığı 5 Ağustos 2019'dan sonra baskılarını güncelleyememişti.

İngiltere'den bağımsızlığın kazanıldığı 1947'den bu yana Cammu Keşmir, kendi yasalarını çıkarabilen ayrıcalıklı konumdaydı. Bu özel statü, yabancıların bölgeye yerleşmesine ve mülk edinmesine izin vermeyen vatandaşlık yasasını da içeriyordu.