Dünyayı 75 yıldır BM çatısı altında 5’li çete yönetiyor

Kuruluşunun üzerinden 75 yıl geçmiş, dünyadaki ülke sayısı dört katına çıkmış ve dünya post-dijital döneme geçmiş olsa da BM hâlâ statükoyu korumak ve aynı yapıda kalmak için direniyor. Geçen yüzyılda meydana gelen iki dünya savaşından sonra barış, huzur ve istikrar için, meydana gelebilecek anlaşmazlıkların sulh yoluyla çözülebilmesi amacıyla devletleri bir araya getiren ortak kuruluşlar oluşturulmuştu. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Cemiyet-i Akvâm veya Milletler Cemiyeti, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Birleşmiş Milletler (BM) kuruldu. Fakat her iki dünya savaşından sonra da bu birlikleri kuranlar galip devletler olduğu için, dünyaya istenen barış ve huzuru getiremediler. Bilakis huzursuzlukların kaynağı oldular. Birinci Dünya Savaşı’nın ardından, yapılacak anlaşmaların çerçevesini görüşmek üzere Paris Barış Konferansı toplandı. 25 Ocak 1919’da yapılan toplantısında ise uluslararası barışı ve güvenliği sağlayacak ve devam ettirecek bir Milletler Cemiyeti kurulmasına karar verildi. Bu kararı yerine getirmek için kurulan komisyonun hazırladığı Milletler Cemiyeti Sözleşmesi, 28 Haziran 1919 tarihinde imzalanan Versay Barış Antlaşması ile kabul edildi. 10 Ocak 1920’de antlaşmanın yürürlüğe girmesiyle İsviçre'de “Cemiyet-i Akvam” (Milletler Cemiyeti) adıyla kuruldu. Bu kuruluşun amacı, ülkeler arasında yaşanabilecek sorunları barışçı yollarla çözmekti; fakat ciddi bir varlık gösteremedi. Birinci Dünya Savaşı sonrası kurulan Milletler Cemiyeti İkinci Dünya Savaşı’nın çıkmasını engelleyemedi.

“BİRLEŞMİŞ MİLLETLER SAVAŞ GÜÇLERİ” OLARAK ADLANDIRILMIŞTI

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından, 1946 yılında dağıldı. Birleşmiş Milletler kavramı ise ilk kez Franklin D. Roosevelt tarafından Birinci Dünya Savaşı sırasında müttefik ülkeler için kullanmıştı. Şu anda anlaşıldığı şekliyle, dünyadaki bütün ülkeleri temsil eden bir yapı olarak değil, orijinalinde müttefik devletleri ifade eden bir kavramdı. Müttefik kuvvetler o zaman tam olarak “Birleşmiş Milletler Savaş Güçleri” olarak adlandırılmıştı. 25 Nisan 1945 tarihinde 50 ülkeden 850 temsilci San Francisco Konferansı’nda bir araya gelerek 111 maddeden oluşan antlaşmaya son şeklini verdiler ve bu antlaşma 25 Haziran 1945 tarihinde oybirliğiyle kabul edildi. 24 Ekim 1945’te ise üye devletlerin çoğunluğunun tasdikiyle antlaşma onaylandı ve merkez ofisi New York’ta olmak üzere Birleşmiş Milletler (BM) kurulmuş oldu.