EYT sevinci! Konya'da kaç EYT'li var?
Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı. Türkiye’de 2 milyon 250 bin kişi EYT durumundan emekli olmayı belliyor. Konya’da ise bu sayı 60 binin üzerinde olurken, askerlik gibi bazı ödemelerden 15 binin üzerinde dilekçe verildi.
KONYA’DA 60 BİNİN ÜZERİNDE BAŞVURU OLACAĞI TAHMİN EDİLİYOR
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili yasanın Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesinin ardından, emeklilik başvurularıyla ilgili süreç başlayacak. Yasa kapsamındakiler emekli olabilmek için mevcut iş yerlerine "emeklilik" gerekçesiyle işten ayrılma başvurusu yapacak. İşverenin işten ayrılış bildiriminin ardından, EYT'liler e-Devlet üzerinden emeklilik için kolayca başvurabilecek. EYT ilgili düzenlemeleri hakkında, Konya’daki sayılar ve işlemlerin devamıyla ilgili yetkililer bilgi verdi. Alınan bilgilere göre, kanun yürürlüğe girdiği anda SGK Genel Müdürlüğü tarafından bir bilgilendirme kılavuzu yayınlanacağı söylendi. Verilen bilgilerin devamında, emekli olmak isteyen vatandaşların evrak ve tüm işlemlerinin eksiksiz olması gerektiği vurgulandı. Konya’daki sayılarla ilgili bilgi veren yetkililer, Türkiye genelinde toplamda 2 milyon 250 bin kişi EYT’den yararlanmayı düşünüyor. Bu sayı ise Konya’da 60 binin üzerinde kişinin tahmin edildiği bilgisi verildi. Aralık ayındaki askerlik ve doğum borçlanması gibi borçlanma müracaatların toplamı 15 bini geçtiği bilgisi verildi.
İŞ YOĞUNLUĞU ARTACAK
EYT’den emekli olacak vatandaşların Aralık ayında borçlanma müracaatları sonucunda tüm SGK İl ve İlçe müdürlüklerinde yoğunluk oluşmuş ve ardından SGK memurları yoğunluk ve ek mesailerin verilmesi için iş yavaşlatma eylemi yapmışlardı. Gelinen süreçte Türkiye’de il ortalamasına 40 bin kişi EYT için başvuru yapacak. SGK il müdürlüklerindeki bu yoğunluğun da en aza indirgenmesi için gerekli çalışmaların ve planlamaların yapıldığı öğrenildi.
SÜREÇ BAŞLADI
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen EYT düzenlemesinin Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girmesiyle düzenleme kapsamında olanların emeklilik başvurularıyla ilgili süreç başlayacak. EYT’den emekli olabilmek için ilk şart 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler düzenlemeden yararlanacak. EYT'de herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak. Yaş dışında prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını taşıyanlar aylık alabilecek. Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 30 gün içerisinde tekrar işe başlayan çalışanlar için yüzde 5 destek primi verilecek. Kadroya alınan işçiler ile işçi statüsüne geçirilenlerin aylık almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin feshini zorunlu tutan düzenleme yürürlükten kalkacak. EYT'lilerin kıdem tazminatına ilişkin Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek. Toplamda 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeye göre 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek. Emeklilik başvuruları, e-Devlet üzerinden veya SGK'ye yapılabilecek. 5 bin 500 liranın altında maaş olmayacak.
BAŞVURULAR BAŞLIYOR
EYT düzenlemesi, Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek. Başvuru süreci de bundan sonra başlayacak. Yasadaki şartları karşılayanlardan, sigorta kolu 4/a (SSK) olanlar emeklilik için ilk olarak mevcut iş yerlerine "emeklilik" gerekçesiyle işten ayrılma başvurusu yapacak. İşverenin işten ayrılış bildiriminin ardından, EYT'liler e-Devlet üzerinden emeklilik için kolayca başvurabilecek. Son olarak başvurular dosya bazlı incelenecek ve emekli aylığı bağlanıp bağlanmaması yönünde karar verilecek. Şartları karşılayıp emekliliğe hak kazananlara aylıkları en kısa sürede bağlanacak.
İŞVERENLER NE YAPACAK?
İşverenler, EYT kapsamındakilerin işten çıkartma işlemlerinde normal emeklilik prosedürlerini izleyecek. Bu kapsamda, işten çıkartmada 8 numaralı kod kullanılacak. İşveren emekli olan çalışanına hak ettiği kıdem tazminatını ödeyecek. EYT'lilerin kıdem tazminatına ilişkin Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek. Öte yandan, EYT kapsamında emekli olanlar, 30 gün içinde aynı iş yerinde çalışmaya başlamaları halinde yüzde 5 oranında sosyal güvenlik destek primi indirimi hakkından yararlanabilecek.
KIDEM TAZMİNATININ HESAPLANMASI
Türkiye'de ilk kez 1936'da çıkarılan İş Yasası ile uygulanmaya başlayan kıdem tazminatı, bir iş yerinde en az 1 yıldır çalışan işçinin belirli şartlar oluştuğunda işten ayrılırken aldığı toplu ödeme tutarını ifade ediyor. Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin işten ayrılırken giydirilmiş en son brüt ücreti esas alınıyor. İşçiye, iş yerinde geçirdiği her bir yıl için bir aylık (30 gün) brüt ücreti tutarında ödeme yapılıyor, bu ödemeden sadece damga vergisi kesiliyor.
YASA KİMLERİ KAPSIYOR?
EYT'de herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak. Toplam 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeyle, 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek. Yasadan, 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler yararlanacak. 4/a (SSK) sigortalıları için kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5000-5975 arasında kademeli prim gün şartlarını taşıyanlar, 4/b (Bağkur) ve 4/c ( Emekli Sandığı) sigortalıları için de kadınlarda 20 tam yıl, erkekler de 25 tam yıl hizmeti olanlar aylık alabilecek.
• SERVET R. ÇOLAK / YENİ HABER GAZETESİ
