GRAFİKLİ - Türk dış politikasının gündemini 2021 yılında yakın coğrafyadaki gelişmeler belirledi: (1)

ANKARA (AA) - BEHLÜL ÇETİNKAYA - Türk dış politikasında 2021 yılı gündeminin belirlenmesinde Filistin, Libya, Afganistan, Kıbrıs ve Yunanistan gibi bölge ülkelerinde yaşanan gelişmeler etkili oldu, Antalya Diplomasi Forumu'yla Türkiye, tüm dünyadan katılımcılarla diplomasinin konuşulduğu platforma ev sahipliği yaptı.

Yılın ilk yarısında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, kendi mevkidaşları ile yabancı devletler ve uluslararası organizasyonların temsilcileriyle bir araya geldi.

Çavuşoğlu, yılın ilk yüz yüze toplantısında 6 Ocak'ta Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) üyesi ülkelerin Ankara'da ​​​bulunan büyükelçilerine hitap etti.

Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da birçok görüşme ve toplantı çevrim içi ortamda gerçekleştirilirken Çavuşoğlu, ilk yurt dışı seyahatini 7-8 Ocak tarihlerinde Portekiz ve İspanya'ya düzenledi.

İki ülkede de mevkidaşlarıyla basın toplantısı gerçekleştiren Çavuşoğlu, İspanyol ve Portekizli başbakanlar tarafından da kabul edildi.

Çavuşoğlu, bu ziyaretin ardından önce 11 Ocak'ta Türkiye'de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu'nu ağırladı, ardından da 12 Ocak'ta Avrupa Birliği ülkelerinin Ankara büyükelçileriyle Çankaya Köşkü'nde bir araya geldi.

Bu toplantının ardından Pakistan'a giden Çavuşoğlu, 13 Ocak'ta düzenlenen Türkiye-Azerbaycan-Pakistan Üçlü Dışişleri Bakanları Toplantısı'na katıldı.

Bu görüşmede taraflar, birçok alanda üçlü iş birliğini artırma kararı aldı.

Çavuşoğlu, 18 Ocak'ta Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) tarafından çevrim içi düzenlenen "Yeniden Asya: Türkiye'nin Asya Ülkeleri ile Ticaretinin Geliştirilmesinde Yeni Perspektifler" konferansına katıldı.

Aynı gün Çavuşoğlu, Türkiye'yi ziyaret eden Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas'la da bir araya geldikten sonra ortak basın toplantısı düzenledi.

Kovid-19 salgını nedeniyle 21 Ocak'ta çevrim içi düzenlenen Asya İşbirliği Diyaloğu 17. Dışişleri Bakanları Toplantısı'na başkanlık eden Çavuşoğlu, aynı gün gittiği Brüksel'de Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile görüştü.

Çavuşoğlu, iki günlük Brüksel ziyareti kapsamında Belçikalı mevkidaşı Sophie Wilmes'ın yanı sıra NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve Avrupa Parlamentosu Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor ile de bir araya geldi.

- Türkiye ile Yunanistan arasındaki istişari görüşmeler 5 yıl aradan sonra tekrar başladı

Ocak ayında yaşanan önemli gelişmelerden biri de 23 Ocak'ta Nijerya açıklarında bir Türk gemisinin mürettebatıyla kaçırılması oldu. Olayın ardından geminin 4. kaptanı Furkan Yaren ile telefonda görüşen Çavuşoğlu, kaçırılma esnasında öldürülen Azerbaycanlı mürettebatla ilgili başsağlığı dilemek için Azerbaycanlı mevkidaşı Ceyhun Bayramov'u da aradı.

Bu olayın iki gün sonrasında ise Türkiye ile Yunanistan, 5 yıl aradan sonra istikşafi görüşmeleri gerçekleştirmek üzere İstanbul'da bir araya geldi. Daha sonra "İstişari görüşmeler" adını alan toplantıların 61'incisinin düzenlendiği İstanbul'da Ege ve Doğu Akdeniz'deki sorunlar ele alındı.

Türkiye-Hollanda Konferansı'nın sekizincisi Çavuşoğlu ve Hollanda Dışişleri Bakanı Stef Blok'un eş başkanlığında 27 Ocak'ta çevrim içi düzenlendi. Bu konferansın ardından Çavuşoğlu, İrlanda Dışişleri ve Savunma Bakanı Simon Coveney'i Ankara'da ağırladı.

Ardından İstanbul'a giden Çavuşoğlu, burada dönemin İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile bir araya geldi.

- Kaçırılan Türk gemisinin mürettebatı şubat ayında kurtarıldı

Çavuşoğlu, şubatta da içeride ve dışarıda görüşmelerini sürdürdü. İlk olarak 9-10-11 Şubat'ta Kuveyt-Umman-Katar ziyaretlerini yapan Çavuşoğlu, bu ülkelerde mevkidaşlarının yanı sıra başbakan ve emirlerle de görüştü.

Ocak ayının sonunda kaçırılan Türk gemisinin mürettebatı 12 Şubat'ta kurtarıldı. Çavuşoğlu, mürettebatın kurtarıldığı gün gemi kaptanı Mustafa Kaya ve Nijerya Dışişleri Bakanı Geoffrey Onyeama ile telefonda görüştü.

Yılın başında ABD'de görevi devralan Joe Biden hükümetinde Dışişleri Bakanı olan Antony Blinken ile Çavuşoğlu, ilk görüşmesini de şubatta gerçekleştirdi. İkili 15 Şubat'ta bir telefon görüşmesi yaptı.

- 412 tarihi eser Macaristan'dan Türkiye'ye getirildi

Çavuşoğlu, 22 Şubat'ta da video konferans yöntemiyle düzenlenen iki toplantıya katıldı.

Önce Birleşmiş Milletler (BM) En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) 5'inci Konferansı hazırlıkları kapsamında Afrika Bölgesel Gözden Geçirme Toplantısı'nın "İstanbul’dan Doha'ya - EAGÜ'ler için Yeni Bir On Yıllık Ortaklığa Doğru" başlıklı üst düzey açılış oturumunda konuşan Çavuşoğlu, ardından BM İnsan Hakları Konseyi 46. Oturumu'nun yüksek düzeyli bölümünde hitapta bulundu.

Türkiye-Azerbaycan-Türkmenistan Üçlü Dışişleri Bakanları Toplantısı ise 23 Şubat'ta Ankara'da düzenlendi.

Çavuşoğlu, 25 Şubat'ta Macaristan'a yaptığı resmi ziyarette ise 5 yıl önce Macaristan gümrüğünde ele geçirilen, Türkiye'den kaçırılmış 412 parça tarihi eseri teslim aldı. Bu ziyarette Çavuşoğlu, Macaristan Büyükelçiler Konferansı'na da katılarak katılımcılara hitap etti.

Macaristan'ın ardından Hırvatistan'a geçen Çavuşoğlu, burada hem 2020 yılının sonunda depremin yaşandığı Petrinja kentini ziyaret etti hem de Başbakan Yardımcısı Tomo Medved ve Hırvatistan Dışişleri ve Avrupa İşleri Bakanı Gordan Grlic Radman ile ortak basın toplantısı düzenledi.

- Diplomasi trafiği martta da devam etti

Çavuşoğlu, 2 Mart'ta Ankara'da BM Libya Özel Temsilcisi Jan Kubis ve Zambiya Dışişleri Bakanı Joseph Malanji ile Ankara'da bir araya geldi. Aynı gün Çavuşoğlu, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Ukrayna Özel Gözlem Misyonu Türk Heyeti ile video konferans görüşmesi gerçekleştirdi.

Bir gün sonra Gürcistan Dışişleri Bakanı Davit Zalkaliani ile Ankara'da görüşen Çavuşoğlu, konuk bakanla birlikte Atina yakınlarında yaşanan deprem nedeniyle başsağlığı dileklerini iletmek üzere Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ile telefon görüşmesi yaptı.

Çavuşoğlu, 6-11 Mart'ta Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Katar'da temaslarda bulundu. İlk olarak Türkmenistan'a giden Çavuşoğlu, burada Türkiye'nin Semerkant Başkonsolosluğunun açılışını da yaptı.

Ardından Özbekistan ve Kırgızistan'a giden Çavuşoğlu, bu ülkelerde de mevkidaşlarıyla ortak basın toplantısı düzenledi.

Çavuşoğlu, Türkiye-Rusya-Katar Üçlü Dışişleri Bakanları Toplantısı için gittiği Katar'da hem Rus ve Katarlı mevkidaşlarıyla ayrı ayrı görüştü hem de eski Suriye Başbakanı Riyad Hicab'la bir araya geldi.

Orta Asya ve Orta Doğu'daki temaslarının ardından Türkiye'ye dönen Çavuşoğlu, 16 Mart'ta Slovakya Dışişleri ve Avrupa İşleri Bakanı Ivan Korcok'u ağırladı. Çavuşoğlu, aynı gün video konferans yöntemiyle düzenlenen 2'nci Uluslararası Tahran Diyalog Forumu'na katıldı.

Çavuşoğlu, 17 Mart'ta İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) üyesi ülkelerin BM nezdindeki daimi temsilciliklerinin girişimleriyle çevrim içi düzenlenen yüksek düzeyli "İslamofobiyle Mücadele Uluslararası Günü" etkinliğine video mesaj gönderdi, ardından da Dünya Ekonomik Forumu kapsamında video konferans yöntemiyle düzenlenen "Türkiye Strateji Diyaloğu Toplantısı'na" katıldı.

Aynı gün Kazakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Muhtar Tileuberdi ile baş başa ve heyetler arası görüşmeler gerçekleştiren Çavuşoğlu, mevkidaşıyla Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde ortak basın toplantısı düzenledi.

- İlk yüz yüze Çavuşoğlu-Blinken görüşmesi Brüksel'de gerçekleşti

İstanbul'da 19 Mart'ta İran Dışişleri Bakanı Zarif'le görüşen Çavuşoğlu, 22 Mart'ta da BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Jane Holl Lute'yi Ankara'da ağırladı.

NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı için 22 Mart'ta Brüksel'e giden Çavuşoğlu, Blinken ile ilk yüz yüze görüşmesini de burada yaptı. Çavuşoğlu, Brüksel'de İngiliz ve Fransız mevkidaşlarıyla da ikili görüşme gerçekleştirdi.

Çavuşoğlu, NATO toplantısının ardından Ankara'da Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi'yi misafir ettikten sonra Asya'nın Kalbi-İstanbul Süreci 9. Bakanlar Konferansı'na katılmak üzere 28 Mart'ta Tacikistan'a gitti.

Tacikistan ve Afganistan'ın eş başkanlığında gerçekleştirilen zirve kapsamında Çavuşoğlu, dönemin Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin yanı sıra Afgan, Tacik, Hint ve Azerbaycanlı mevkidaşlarıyla ikili görüşmeler gerçekleştirdi.

Çavuşoğlu, 31 Mart'ta Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Başkanı Rik Daems ile bir araya geldi.

- Nisanda gündemi Yunanistan ve Kıbrıs belirledi

Çavuşoğlu, nisanda da temaslarını sürdürürken bu ayın gündemine Yunanistan ve Kıbrıs konusu damgasını vurdu.

Ayın başında eski Afganistan Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Mareşal Raşid Dostum ve eski Dışişleri Bakanı Selahaddin Rabbani ile bir araya gelen Çavuşoğlu, 6 Nisan'da da BM 75. Genel Kurul Başkanı Volkan Bozkır'la buluştu.

D-8'in 10. Zirve Toplantısı kapsamında çevrim içi gerçekleştirilen Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda açılış konuşmasını da 7 Nisan'da gerçekleştiren Çavuşoğlu, 8 Nisan'da Kuveytli mevkidaşıyla Ankara'da görüştü ve ortak basın toplantısı düzenledi.

Çavuşoğlu, 12 ve 13 Nisan'da Ankara'da önce dönemin Libya Ulusal Birlik Hükümeti'nin Dışişleri Bakanı Necla Manguş'la, ardından da Malta Dışişleri Bakanı Evarist Bartolo ile görüştü.

NATO'nun Afganistan'daki Kararlı Destek Misyonu Çerçeve Ülkelerinin dışişleri bakanları, Brüksel'deki NATO karargahında 14 Nisan'da bir araya geldi. Toplantıda Türkiye'yi Çavuşoğlu temsil etti.

Çavuşoğlu, 15 Nisan'da da Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias'la Ankara'da görüştü. İkilinin görüşmenin ardından düzenlediği ortak basın toplantısı, uzun zaman unutulmayacak gergin anlara sahne oldu.

Bu görüşmenin ardından KKTC'ye giden Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve mevkidaşı Ertuğruloğlu'yla bir araya geldi.

Romanya-Türkiye-Polonya Dışişleri Bakanları Üçlü Toplantısı için 22 Nisan'da Bükreş'e giden Çavuşoğlu, burada ayrıca Gürcü ve Ukraynalı mevkidaşlarıyla da görüştü.

Türkiye-Afganistan-Pakistan Üçlü Dışişleri Bakanları Toplantısı ise 23 Nisan'da İstanbul'da düzenlendi.

Kıbrıs'ta çözümün görüşüldüğü 5+BM toplantısı, Kıbrıs'taki taraflar, 3 garantör ülke ve BM'nin katılımıyla Cenevre'de 27 Nisan'da yapıldı. KKTC ve Türkiye'nin egemen eşitlik temelinde iki devletli çözümü savunduğu toplantı için Cenevre'ye giden Çavuşoğlu, ayrıca Türkiye'nin Cenevre Başkonsolosluğunun yeni hizmet binasının açılışını da gerçekleştirdi.

- İsrail'in Filistin'e yönelik saldırıları mayısta gündemi belirledi

Mayıs ayında Türk dış politikasına ise İsrail'in Filistin'e yönelik saldırıları damgasını vurdu.

Ayın ilk haftası Slovenya, Bosna Hersek ve Almanya ziyaretlerini yapan Çavuşoğlu, bu ülkelerde mevkidaşlarıyla ikili görüşmeler ve basın toplantıları yaptı.

İsrail Yüksek Mahkemesi'nin Kudüs'ün Şeyh Cerrah Mahallesi'nde oturan bazı Filistinlileri evlerinden zorla çıkarma kararı almasıyla başlayan protestoların ardından İsrail, Mescid-i Aksa ve Gazze'de Filistinlilere orantısız müdahalede bulundu.

Mescid-i Aksa'da 10 Mayıs'ta gerçekleşen İsrail müdahalesi sonrasında başlayan hava ve kara müdahalesi sonucunda yüzlerce Filistinli hayatını kaybederken uluslararası basının bürolarının bulunduğu binalar da hasar gördü.

Bu gelişmeler üzerine Türkiye, İİT ve BM'ye çağrıda bulunurken Çavuşoğlu da telefon diplomasisi yürüttü. İİT İcra Komitesi, 16 Mayıs'ta olağanüstü toplanırken BM Genel Kurulu ise Filistin'de yaşananları görüşmek üzere 20 Mayıs'ta bir araya geldi.

Çavuşoğlu, birçok Müslüman ülkenin yanı sıra AB, NATO, ABD, İngiltere ve Pakistan gibi ülkelerden temsilcilerle telefonda görüşerek gelişmeleri masaya yatırdı.

Ayrıca Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el Maliki, Ankara'da 7 Mayıs'ta Çavuşoğlu'yla bir araya geldi.

Çavuşoğlu, 30-31 Mayıs'ta ise Yunanistan'da temaslarda bulunurken mevkidaşı Dendias'la da ortak basın toplantısı düzenledi.

- Erdoğan, NATO zirvesine katıldı

Çavuşoğlu, 1 Haziran'da düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'na video konferans yöntemiyle katılırken 2 Haziran'da da Togolu mevkidaşı Robert Dussey'le Ankara'da bir araya geldi.

Fransa'ya 7 Haziran'da bir ziyaret gerçekleştiren Çavuşoğlu, bu ülkede de Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian'la görüştü. Bir gün sonra Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Ukrayna Delegasyonu Başkanı Maria Mezentseva ve Letonya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Artis Pabriks'le görüşen Çavuşoğlu, 12 Haziran'da ise resmi temaslarda bulunmak üzere Libya'ya gitti.

Çavuşoğlu, 14 Haziran'da da Brüksel'de gerçekleştirilen NATO zirvesinde Erdoğan'a eşlik etti.

- Antalya Diplomasi Forumu'na 10 devlet ve hükümet başkanı ile 42 dışişleri bakanı katıldı

Haziran ayı, Türkiye'nin diplomasi alanında iki etkinliğe ev sahipliği yapmasıyla da dikkati çekti.

İlk olarak 16-17 Haziran'da Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci (GDAÜ) toplantılarının düzenlendiği Antalya, 18-20 Haziran'da da Antalya Diplomasi Forumu'na ev sahipliği yaptı.

Özellikle diplomasinin konuşulduğu bir platform olma özelliği taşıyan Antalya Diplomasi Forumu'na 10 ülkeden devlet ve hükümet başkanı, 42 dışişleri bakanı ile çok sayıda eski devlet başkanı, başbakan, bakan, akademisyen ve uzman katıldı.

Haziran ayında Ankara'da Zimbabve ve Gine-Bissau'nun büyükelçilikleri de açıldı. Açılışlara iki ülkenin de dışişleri bakanları katıldı.

Bu ayda ayrıca Libya'daki gelişmeler, Berlin Konferansı'nda masaya yatırıldı. Berlin'de 23 Haziran'da gerçekleştirilen toplantıya katılan Çavuşoğlu, 28 Haziran'da İtalya'da yapılan "DEAŞ'la Mücadele Uluslararası Koalisyon ve Suriye" konulu kısıtlı katılımlı bakanlar toplantılarında Türkiye'yi temsil etti.

Bu toplantıdan bir gün sonra G20 Dışişleri Bakanları Toplantısı da İtalya'da yapıldı.

Ayın son gününde Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'la Antalya'da bir araya gelen Çavuşoğlu, ikili görüşmelerinin ardından basın toplantısı düzenledi.

(Sürecek)