Konya atık ürünleri dönüştürüyor!
Türkiye’de tehlikesiz atık ithalatına ilişkin iş ve işlemlerin yürütüldüğü Ticaret Bakanlığınca her yıl yayımlanan, ‘Atıkların İthalat Denetimi Tebliği’nde’ bazı değişikliklere gidildi. Bu değişikliğe göre, atık plastiklerin ve atık baskı devre kartlarının ithalatı yasaklandı. Konya’da atık ürünlerin geri dönüşümüyle ilgili birtakım firmaların olduğunu söyleyen Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Merve Kalem, “Konya atıkların geri dönüşümü anlamında başarılı ve etkin bir düzeydedir” diye konuştu.
ATIK ÜRÜNLERİN İTHALATI NEDEN YASAKLANDI?
Atık ürünlerin ithalatının yasaklanmasının nedenlerini anlatan Dr. Öğretim Üyesi Merve Kalem, “Devre kartları elektronik cihazların içerisinde kullanılmaktadır ve işlevleri gereği ağır metalden oluşan kısımları mevcuttur. Devre atıkları ithalatının yasaklanmasının nedenlerinden birisi üzerlerinde yoğun bir şekilde ağır metal bulundurmalarıdır. Bu devre kartları bazı geri dönüşüm firmaları tarafından diğer atıklar ile geri dönüştürüldüğünden, elde edilen geri dönüşüm ham maddeleri üzerinde de ağır metal içeriğine neden oluyordu. Bu ağır metallerin çevre açısından riski oldukça yüksektir. Bu kirletici ve toksik nitelikteki ağır metalleri direk çevreye verdiğinizde hava, toprak ve su kirliliği üzerinde oldukça önemli rol oynamaktadır. Örneğin, bu kirletici maddeler zamanla yer altı sularına karışır ve bu sular ekolojik çevrim yoluyla insanların ve diğer canlıların bünyesine zamanla geçiş yapar ve canlılar üzerinde bir takım toksik etkilere neden olabilir. Bu gibi nedenlerden dolayı tehlikeli atık sınıfında olan atık devre kartlarının yasaklanması yerinde bir karar olmuştur” ifadelerine yer verdi.
‘KONYA, ATIKLARIN DENETİMİ VE YÖNETİMİNDE ETKİNDİR’
Konya’nın gelişmiş bir sanayi bölgesine sahip olduğunun altını çizen Kalem, “Çeşitli kapasitelerde küçük ve orta ölçekli sanayi bölgeleri vardır. Özellikle bu sanayi bölgelerinden yüksek miktarda metal ve plastik atık meydana gelmektedir. Metal atıklar ciddi boyutta tehlike barındırmaktadır. Bunların toksik kirleticiliği ve canlılar üzerindeki kanserojen etkisi oldukça fazladır. Bunların geri dönüşümü kapmasında Konya’da faaliyet gösteren firmalar bulunmaktadır. Konya’da metal atıkları direk geri dönüştürüp atık metalden yeni metal ham madde üreten firmalarımız da vardır. Bu firmalarımızda metal geri dönüşümü sağlıklı bir şekilde gerçekleşmektedir. Yine bu atıkların, izlenmesi, denetimi ve yönetimi anlamında da Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı birimlerin ve Çevre Danışmanlık firmalarının Konya’da etkili olduğunu görmekteyiz. Konya’da çok yoğun miktarda meydana gelen atık türlerinden biri de plastik atıklardır. Bu plastik atıkları aynı şekilde geri dönüştürmediğinizde bertarafı anlamında çok da tercih etmediğimiz depolama alanlarında depolama yöntemi tercih edilirken, yüksek miktarda plastik atığın da geri dönüştürülerek, plastik hammadde üretiminin gerçekleştiğini görmekteyiz ” dedi.
‘CANLILARI OLUMSUZ DÜZEYDE ETKİLİYOR’
Plastik atıkların türlerine bağlı olarak, toprakta 200-1000 yıl arasında çözülmediğine değinen Kalem, şöyle konuştu: “Bir depolama alanı için plastik atıkların dezavantajı, hacimlerinin yüksek olmasıdır. Yani çok fazla yer kaplamaktadırlar ve depolama alanlarının zamanından önce dolup ömrünü kısaltabilirler. Plastik atıklar yine toprakta yüzyıllarca çözülmüyor. Çözülmeye başladıktan sonra içerisinde bulunan birtakım organik kirleticiler ve bünyelerindeki boyalardan meydana gelen metal kirleticiler de yine çevreyi, çevrede yaşayan canlıları olumsuz düzeyde etkiyebiliyor. Plastik atıkların geri dönüşümü anlamında da Konya’da faaliyet gösteren oldukça fazla firma bulunmaktadır. Bunlar plastiğin türüne göre faaliyet göstermektedir. Kimi firma yüksek yoğunluklu polietileni geri dönüştürürken kimi firma ise pet atıkları yani pet şişelerin geri dönüşümünü yapmaktadır. Konya atık ürünlerin geri dönüşümü anlamında başarılı ve etkin bir düzeydedir.” Kalem, bazı geri dönüşüm firmaların geri dönüşüm ekipmanlarına zarar verdiği gerekçesiyle plastik poşetlerin geri dönüşümünü sağlamak istemediklerini belirterek, geri dönüşümü zor olan bu poşetlerin ücretli olmasıyla birlikte plastik poşet kullanım oranında düşüş olduğunu bu nedenle de, atık oluşturma potansiyelinin azalarak çevre üzerinde kısmen de olsa olumsuz etkisinin azaldığını sözlerine ekledi.
‘MASKE KONUSUNDA BİLİNÇ OLUŞTURULMALI’
Vatandaşların maske konusunda bilinçlenmesi gerektiğine vurgu yapan Kalem, “Pandemi döneminde özellikle Covid-19 ya da farklı hastalık yapıcı mikroorganizmalar ile enfekte olabilecek maskelerin yerlere, dış ortama atılması ile birlikte hava ve toprak ortamına bu enfeksiyonlara neden olan mikroorganizmaların karışma ihtimali yüksektir. Kesinlikle maskelerin doğrudan atılmaması gerekiyor. Mutlaka yerleşim birimleri içerisinde belli konteynırlarda bunların toplanıp bertaraf edilmesi gerekiyor. Bunlar bir nevi tıbbi atık sınıfına girmektedir. Tıbbi atıkların sterilizasyon yöntemiyle bertaraf edilmesi gerekir. Bu maskelerin diğer çöplerle bile karışık olarak depolanmamasını tavsiye ederiz. Bu anlamda halkımızın bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Konutlarımızın olduğu mahallelerimizde bunlarla ilgili çeşitli özel küçük konteynırlar yerleştirilebilir, çalıştığımız mekanlara özel maske toplama kutuları yerleştirilebilir. Bu maske atıkları kapalı ortamlarda 72 saat kadar bekletildikten sonra uygun yöntemlerle bertaraf edilip uzaklaştırılması gerekmektedir” diye konuştu. Kalem son olarak, çevre kirliliğinin iklim değişikliği üzerindeki etkisine değinerek, “Sadece ithal ve kendi ürettiğimiz evsel atıklardan değil, sanayi bölgelerinde faaliyet gösteren, kontrolü ve denetimi sağlanmayan endüstriyel tesislerden meydana gelen atık gazların ve atıksuların da iklim değişikliğinde bir etken olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
SÜMEYRA KENESARI / YENİ HABER GAZETESİ
