Konya’da bunu yapmanın cezası 109 bin lira!

Konya'daki ismiyle acı piyan, oldukça gösterişli sarı çiçeklere sahip ve 80 cm boylanabilen bir bitkidir. Dünyada ilk defa Selçuk Üniversitesi botanikçilerinden Prof. Dr. Mustafa Küçüködük tarafından yüksek lisans çalışması sırasında 1982 Mayısında, Akşehir Gölü, Gölçayır (Yasiyan) kasabasının göl kenarındaki nemli alanlarından toplanmış ve 1983 tarihinde Edinburgh Royal Botanic Garden dergisinde, Prof. Dr. Mecit Vural ve İngiliz araştırmacı Kit Tan ile birlikte yayımlanmıştır.

HAYVANLAR YEMİYOR

Acı piyanın epitet ismi, Türkiyeli olduğunun vurgulanması amacıyla tarafımızdan turcica (Latince) olmasına karar verilmiş ve Thermopsis turcica adıyla bilim dünyasına tanıtılmıştır. Bileşiminde bulunan termopsin, tursisin, tursin vb. alkoloidleri nedeniyle acı olduğundan hayvanlar tarafından yenmemektedir. Yıllar içerisinde değişen doğa şartlarına direnerek çok eski jeolojik devirlerden beri günümüze kadar ulaşabilen lokal endemik nadir bir bitkidir. Uluslararası Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından, CR (Critically Endangered: çok tehlikede) kategorisinde değerlendirilmiş ve acilen korunması gereken bir tür olarak kırmızı liste içerisine alınmıştır.

KORUMA ALTINDA

Akşehir Gölü’nün Gölçayır kasabası kıyılarında küçük öbekler hâlinde, yer yer de Eber kıyılarında rastlanılan türün, en bol olarak görüldüğü Eber Gölü kıyılarında yaklaşık 1.500 metrekarelik bir alan, Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğünce desteklenen “Akşehir ve Eber Gölleri Sulak Alan Yönetim Planı (2008-2012)” projesi kapsamında tel örgüyle çevrilerek koruma altına alınmıştır.

ÜÇÜNCÜ BÜYÜK FAMİLİYA

Acı piyan da mensubu olduğu ve ekonomik değere sahip birçok bitkiyi barındıran baklagiller familyası yaklaşık 650 cins ve 18.000 kadar türle yeryüzündeki üçüncü büyük familyadır. En yakın akrabalarının Orta Asya’da yaşadığı bilinen acı piyan en önemli özelliği her çiçekte üç meyve vermesidir. Acı piyan keşfedilmeden önce bakla, bezelye, fasulye, nohut, mercimek gibi bitkilerin yer aldığı büyük bir familya üyelerinde her çiçekte tek meyve verme özelliği biliniyordu. Acı piyandaki her çiçekte üç meyve verme özelliğini kontrol eden genlerin, diğer ekonomik değeri olan akraba türlere (nohut, mercimek, fasulye, bezelye, bakla vs.) aktarılması işlemi gerçekleştirildiği takdirde dünya açlık sorununa çok önemli katkılar sağlayacaktır.

109 BİN 593 BİN LİRA CEZA

Akşehir göl çevresinde yetişen ve endemik türler arasında yer olan Acı Piyan koparanlara ve taşıyanlara 109 bin 593 lira para cezası veriliyor.