Konyalılar bundan vazgeçemiyor! Binbir faydası var

Gödene Mahallesi kapalı pazar yerinde termiye satışları başladı. “Termiye”, “Tirmis” gibi çeşitli isimlerle de bilinen ve ülkemizde özellikle çerezlik kullanımıyla dikkat çeken bu baklagil; mineral, vitamin, lif ve protein açısından zengin olmasının yanında güçlü bir antioksidan kaynağıdır. Konya'nın yöresel ve geleneksel kış yemişidir. İlk gören kuru fasulye zanneder ancak yemeden önce yıkanır ve tuzlanır. Bu yüzden ele ıslak gelir.

KONYA’DA ÇOKÇA YETİŞİR

Termiye hakkında bilgi veren Araştırmacı Yazar Ömer Tokgöz, “Termiye Konya Beyşehir, Seydişehir ve Doğanhisar ilçesine bağlı Deştiğin kasabasında çokça yetiştirilir. Beyşehir’de termiye tekrar tekrar yıkandığı için bu ismi almış, Termiye Deresi/ Çayı bile bulunmaktadır. İlk hali yeşil renk ve oldukça acıdır. Baklagillerden olan Termiye ilk önce toplanır. Toplanan termiyeler kaynatılır. Sonra çuvallar içinde, çeşme, dere gibi akan suların altında bekletilir. Böylece acılığı gider ve sarı renge dönüşür” dedi. Ömer Tokgöz, Konya’nın kış rutinini gazetemiz için derledi.

TERMİYE VE ŞAM İKİLİSİ

Soba ve çıra ise eskiden ayrılmaz bir ikili idi. İnsanlar şamları kırarak inceltir, evde kömürlükte veya sobanın yanında tavşanayağı ile birlikte 3-5 çam bulundururdu. Kış mevsimi gelince termiye ile şamın birlikte satılması ve tezgahlarda görünmesi bu yüzden. Hala satılmasının sebebi ise Gödene’deki bazı evlerde soba bulunması.

YAPIMI OLDUKÇA ZAHMETLİDİR

Termiye, Toros dağlarında küçük bir bölgede üretilen sonbahar mevsiminin eşsiz yemişlerinden biridir. Anadolu'nun Akdeniz ile arasında yer alan Toros sıradağlarının daha çok kuzey kesimlerinde yetişir. Hasadı ve sofralara geliş süreci oldukça zahmetli bir bitki olan termiye, bazı bölgelerde deli bakla, Antalya'da Tırmış, Güneydoğu Anadolu'da Mısır Baklası, Ortadoğu ülkelerinde ise Yahudi Baklası olarak bilinir. Ege'nin Gavur Baklası olarak tanıdığı kış mevsiminin ünlü yemişi yüksek dağlarda Sonbahar mevsimi ile birlikte akmaya başlayan dere yataklarında kendir çuvallarda günlerce bekletilerek yumuşaması sağlanır.

TERMİYENİN FAYDALARI

Termiye nelere iyi gelir: Obezite ile mücadele eden toplumlar için harika bir atıştırmalıktır. Kendine has tadı ve aroması ile zengin bir protein kaynağıdır. Bağırsak ve sindirim dostudur. Bağırsakları çalıştırır, düzenli olarak tüketenlerde hemoroide iyi gelir. Kan şekerini dengeler, hatta düşürür.

Termiyenin Hiç Duymadığınız 7 Faydası

1) Kan şekerini dengeler. Termiye şeker hastalığı için önerilen bitkisel koruyuculardan biridir. Kan şekerinin ideal seviyede kalması için vücudu uyarır. İnsülin direncini de dengeleyerek aşırı kilo alımına karşı önlem olur. Diyabet hastalarının düzenli ve ölçülü miktarda termiye tüketmesi önerilir.

2) Vegan beslenmesinde protein kaynağıdır. Tirmis faydaları arasında protein kaynağı olması dikkat çeker. Güçlü bir protein deposu olan termiye, özellikle de veganlar için önemlidir. Et kadar güçlü, süt ve süt ürünleri kadar besleyici olan termiye bitkisel yolla protein almak isteyenlere tavsiye edilir.

3) Kas gelişimine destek olur. Kas ve iskelet yapısını korumak için termiye tüketmeniz sağlığınız için iyi olacaktır. Kemik gelişimi için gerekli olan kalsiyumun neredeyse %30’unu karşılar. Yemeklere ve salatalara ekleyerek kemik erimesine karşı önlem alabilirsiniz. Ayrıca kasılma ve kemik ağrısı için de önerilmektedir.

4) Bağırsakları temizler. Tirmis bitkisi yüksek oranda lif içerir. Lifli yapısı sayesinde bağırsakların temizlenmesine yardım eder. Bağırsakların hareketlenmesine yardımcı olan termiye, bağırsaklarda oluşan parazitlerin de temizlenmesini sağlar. Kabızlık ve şişlik gibi durumlar için çerez niyetine termiye tüketilmelidir.

5) Tansiyonu dengeler. Termiyenin kan basıncını dengeleme gücü vardır. Kan basıncı dengelendiğinde tansiyon da kontrol altına alınır. Tansiyon problemleriniz varsa, sürekli ilaç kullanıyorsanız doktorunuzdan onay aldıktan sonra ölçülü şekilde termiye tüketebilirsiniz. Termiye tansiyon düşmesini ve birden yükselmesini önleyen bitkisel bir besindir.

6) Bağışıklık sistemini güçlendirir. Termiye, kalsiyum ve lif içerir. Ayrıca pek çok vitamin ve mineral bakımından da zengindir. Düzenli termiye tüketen kişilerin bağışıklık sisteminin güçlü olduğu ifade edilir. Hastalıklardan uzak bir yaşam diliyorsanız, beslenme listenize termiye eklemelisiniz.

7) Uzun süre tok tutar. Tirmis ara öğünlerde atıştırabileceğiniz bir besindir. Lif içerdiği için uzun süre tokluk sağlar. Zayıflamak isteyenlere yardım eden termiye, bağırsak ve mide arasındaki bağlantıyı en güçlü şekilde kurarak tartıdaki rakamların eksilmesine destek olur.

TERMİYE NASIL YETİŞİR

Termiye ülkemizde Ege, Marmara ve Akdeniz illerinde yetiştirilmektedir. Yetişme alanı oldukça kısıtlıdır. Bu nedenle pek çok kişi bu bitkinin varlığından habersizdir. Yaz mevsiminin ilk günlerinde bitki ortalama 40 cm uzunluğunda dik bir çiçek meydana getirir. Termiye güneşi ve ılıman ortamı çok sever. Bu yüzden soğuk yörelerde termiye yetiştiriciliği uygun değildir. Suyu geçirebilen topraklar, tirmis için oldukça verimli olacaktır. Temmuz sonu gibi çiçeğin kuruyan bölgeleri alınmalıdır. Bu bitkinin en verimli şekilde büyümesi için dış faktörlerin temizlenmesi gerekir. Dönem dönem yaprak altı tırtılları ve salyangozlar, termiyenin yapraklarına zarar verebilir. Bu sebeple ilaçlama istemektedir. Bahçe ortamında tohumdan ekilmesi tavsiye edilir.

TERMİYE NASIL YENİR?

Termiye Antalya ve Konya’da tuzlanıp çerez şeklinde tüketilir. Termiyenin yer aldığı tariflere örnek verecek olursak; bunların en başında haşlandıktan sonra yoğurtla yapılan salata olacaktır. Haşlanan termiye, baharatla beraber sotelendikten sonra meze halinde tüketilebilir. Ayrıca salata içine haşlama termiye ekleyerek salatanın doyuruculuğunu ikiye katlayabilirsiniz. Termiyeyi yemeklere eklemeden önce mutlaka 1 gece öncesinde suda bekletmelisiniz. Suda bekledikten sonra haşlamanız önerilir. Acı tadını ancak bu şekilde hafifletecektir.

TERMİYEDE HANGİ VİTAMİN VE MİNERALLER BULUNUYOR?

100 gramlık termiye porsiyonunda: 371 kalori, 10 gram yağ, 15 mg sodyum, 1013 mg potasyum, 40 gram karbonhidrat, 19 gram diyet lifi, 36 gram protein, 176 mg kalsiyum, 4.8 mg C vitamini, 4.4 mg demir, 198 mg magnezyum bulunmaktadır.