Konya'nın Unutulmuş Antik Mirası: İsaura
Konya'nın Bozkır ilçesine bağlı Hacılar ve Ulupınar mahalleleri arasında, Toros Dağları'nın eteklerinde 1850 metre yükseklikte yükselen Zengibar Kalesi, binlerce yıllık tarihiyle adeta zamana meydan okuyor.
Antik dönemde "İsaura Palaea" veya "İsaura Vetus" olarak bilinen bu yerleşim, Roma İmparatorluğu'nun en büyük eyaletlerinden biri olan İsaura'nın kalbinde yer alıyor ve "Konya'nın Efes'i" olarak anılıyor.
MÜHENDİSLİK HARİKASI
Zengibar Kalesi'nin tarihi, Hititler ve Persler dönemine kadar uzanıyor. MÖ 1. yüzyılda Galatya Kralı Amyntas tarafından kontrol edilen bu bölge, Roma döneminde yaklaşık 10 bin kişilik bir nüfusa ev sahipliği yapmış. Kale, 3,5 metre kalınlığındaki surları, tiyatrosu, zafer takı, kilisesi ve kaya mezarlarıyla dikkat çekiyor. Özellikle zirvedeki taş ocağından milimetrik hassasiyetle kesilerek getirilen devasa taş bloklar, antik dönemin mühendislik harikası olarak kabul ediliyor.
GÜN YÜZÜNE ÇIKMAYI BEKLEYEN SIRLAR
İngiliz seyyah ve jeolog William Hamilton tarafından 1837 yılında keşfedilen Zengibar Kalesi'nde, 1920'li yıllarda sanat tarihçisi Heinrich Swoboda başkanlığında bazı yapılar belirlenmiş ve rekonstrüksiyon çalışmaları yapılmıştır. 1988 yılında Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından tescillenen alan, 2006 yılında I. ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak sınırlandırılmıştır.
2010 yılından itibaren arkeolog Dr. Osman Doğanay'ın başkanlığında yürütülen kazı çalışmaları, Vehbi Koç Vakfı'nın desteğiyle devam etmektedir. Ancak, antik kentin büyük bir bölümü hâlâ toprak altında gizli kalmaktadır. Yapılacak kapsamlı kazı ve restorasyon çalışmalarıyla, bölgenin turizm potansiyelinin artırılması hedeflenmektedir. Zengibar Kalesi'ne ulaşmak için Konya-Bozkır ana yolunun 108. kilometresinde Yazdamı-Hisarlık-Işıklar tali yoluna dönülmesi gerekmektedir. Bozkır kent merkezine 16 km, Konya şehir merkezine ise yaklaşık 112 km mesafede bulunan kaleye, stabilize yollarla ulaşım sağlanmaktadır.
TARİHE IŞIK TUTACAK
Zengibar Kalesi ve İsaura Antik Kenti, sadece Konya'nın değil, Anadolu'nun da önemli tarihî miraslarından biridir. Ancak, bu değerli mirasın korunması, tanıtılması ve turizme kazandırılması için daha fazla çaba sarf edilmesi gerekmektedir. Yetkililerin ve ilgili kurumların, bu eşsiz antik kentin gün yüzüne çıkarılması ve gelecek nesillere aktarılması için gerekli adımları atması büyük önem taşımaktadır.
