Koronavirüs salgınına karşı ekonomik önlemler içeren kanun teklifi Genel Kurulda kabul edildi (2)

İşveren, her türlü iş veya hizmet sözleşmesini, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller dışında 3 ay süreyle feshedemeyecek- Sermaye şirketleri, 30 Eylül 2020'ye kadar 2019 yılı net dönem karlarının yalnızca yüzde 25'ine kadarını dağıtabilecek- 30 E
Koronavirüs salgınına karşı ekonomik önlemler içeren kanun teklifi Genel Kurulda kabul edildi (2)

TBMM (AA) - İşveren, her türlü iş veya hizmet sözleşmesini, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller dışında 3 ay süreyle feshedemeyecek.

TBMM Genel Kurulunda kabul edilen Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nde sermaye şirketlerinin 30 Eylül 2020'ye kadar dağıtabilecekleri 2019 yılı net dönem kar oranı, verilen önergeyle, yüzde 25 yerine "yüzde 25'ine kadarı" şeklinde değiştirildi.

Söz konusu önergeyle ayrıca, sermaye şirketlerine ilişkin istisnalarla uygulamaya dair usul ve esasları belirleme yetkisi Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşünü almak suretiyle Ticaret Bakanlığına verildi.

Kanuna göre, Türk Ticaret Kanunu'na eklenen geçici maddeyle sermaye şirketlerinde, 30 Eylül 2020'ye kadar 2019 yılı net dönem karının yalnızca yüzde 25'ine kadarının dağıtımına karar verilebilecek.

Geçmiş yıl karları ve serbest yedek akçeler, dağıtıma konu edilemeyecek, genel kurulca yönetim kuruluna kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyecek. Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin çoğunluğuna sahip olduğu şirketler hakkında bu hüküm uygulanmayacak. Bu süreleri kısaltmaya ya da uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kar payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödemede bulunulmuş ise 2019 yılı net dönem karının yüzde 25'ini aşan kısma ilişkin ödemeler de 30 Eylül 2020'ye kadar ertelenecek.

- İşçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilecek

İş Kanunu'na eklenen geçici maddeyle bu kanun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay süreyle ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller dışında, işverence feshedilemeyecek.

İşveren, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık süreyi geçmemek üzere işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilecek. Bu kapsamda ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermeyecek.

İş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilecek.

Cumhurbaşkanı, söz konusu 3 aylık süreleri 6 aya kadar uzatabilecek.

- Mücbir sebeple oluşan gecikmelerde yaptırım uygulanmayacak

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nda madde eklenerek deprem, yangın, sel gibi doğal afetler, salgın hastalık, Hazine ve Maliye Bakanlığı bilişim sistemlerinin herhangi bir nedenle çalışmaması gibi mücbir hallerde veri, bilgi ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazına ilişkin yöntemler, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecek.

Bakanlık, mücbir sebep hallerinde bilişim sistemleri üzerinden yürütülen işlemlerde yaşanabilecek gecikme nedeniyle ilgililere, gecikme faizi, gecikme zammı ve ceza gibi yaptırımlar uygulamayacak.

Düzenlemeyle, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'na geçici madde eklenerek, 30 Eylül 2020'ye kadar el konulan ancak henüz tasfiyelik hale gelmeyen, bulaşıcı salgın hastalıkla mücadeleyle doğrudan ilgili tıbbi cihaz ve malzemeler, test materyali, plazma, etil alkol, izopropil alkol, gliserol, maske, eldiven, tulum, galoş, kolonya, dezenfektan, dezenfeksiyon cihazları, solunum cihazı, yoğun bakım malzemesi, ilaç, aşı, ilk yardım araç-gereçleri ve bunların üretiminde kullanılan cihaz ve malzemelerin, el koyan idare veya ilgili kamu kurumu tarafından soruşturma evresinde hakim veya kovuşturma evresinde mahkemeden tahsisi talep edilebilecek. Bu süre Cumhurbaşkanınca 3 aya kadar uzatılabilecek.

Hakim veya mahkemece tahsisi uygun bulunan eşyanın, soruşturma veya kovuşturma sonunda iadesine karar verildiği takdirde eşyanın rayiç değerinden varsa gümrük vergileri ve para cezaları ayrıldıktan sonra kalan tutar, tahsis yapılan kurumca eşya sahibine ödenecek.

- Düzenlemelere aykırı hareket edenlere 500 bin liraya kadar ceza

Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un ceza hükümlerini belirleyen maddesi yeniden düzenlenecek.

Bu kapsamda, diğer kanunlara göre daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından bir mal veya hizmetin satış fiyatında fahiş artış yapanlara 10 bin liradan 100 bin liraya kadar; üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunanlara ise 50 bin liradan 500 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.

Öngörülen idari para cezalarını uygulama yetkisi Haksız Fiyat Değerlendirme Kuruluna, öngörülen diğer idari para cezalarını uygulama yetkisi ise Ticaret Bakanlığa ait olacak. Bakanlığa ait olan idari para cezası uygulama yetkisi taşra birimlerine devredilebilecek.

- Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu oluşturulacak

Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'a, "Fahiş fiyat artışı, stokçuluk ve Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu" başlıklı madde eklenecek.

Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından bir mal veya hizmetin satış fiyatında fahiş artış yapılamayacak.

Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunulamayacak.

Üretici, tedarikçi ve perakende işletmelerin fahiş fiyat artışı ve stokçuluk uygulamalarına yönelik düzenlemeler yapmak, gerektiğinde denetim ve incelemelerde bulunarak idari para cezası uygulamak ve her türlü tedbiri almak amacıyla Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu oluşturulacak.

Başkanlığı, Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürü tarafından yürütülen Kurul, Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürü, Esnaf, Sanatkarlar ve Kooperatifçilik Genel Müdürü, Adalet Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından görevlendirilen birer Genel Müdür, ilgili İç Ticaret Genel Müdür Yardımcısı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu tarafından görevlendirilen birer üye, üretici ve tüketici örgütleri ile perakende sektörünü temsilen birer üye olmak üzere 13 üyeden oluşacak.

Kurul, ihtiyaç halinde başkanın çağrısı üzerine, başkan dahil en az 7 üye ile toplanacak ve toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla karar alınacak. Oyların eşit olması halinde başkanın oy kullandığı tarafın çoğunluğu sağladığı kabul edilecek. Kurulun kararları Ticaret Bakanlığınca uygulanacak.

Kurulun, sekretarya hizmetleri İç Ticaret Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilecek.

- Türkiye Varlık Fonuna yönelik değişiklikler

Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da yapılan değişiklikle şirket veya şirket tarafından kurulacak diğer şirketler, Türkiye Varlık Fonu ve fon bünyesinde kurulacak alt fonlarının denetim raporlarının Cumhurbaşkanına sunum tarihi, haziran ayından ağustosa alınacak.

Türkiye Varlık Fonunun, şirketin, alt fonların ve şirketin kurduğu şirketlerin, diğer şirketler üzerinde üçüncü kişilerle birlikte veya tek başlarına kontrolünü sağlayacak işlemlerinde, işlemlerin tarafları, onların doğrudan ve dolaylı ortakları, iştirakleri, bağlı ortaklıkları ile kontrol sağlanan şirketlere de bu işlemlerle sınırlı olmak üzere, Sermaye Piyasası Kanunu'nun "Ortaklıkların önemli nitelikteki işlemleri" ve "Ortaklıktan çıkarma hakkı ve satma hakkı" başlıklı madde hükümleri ile bu kapsamda yürürlüğe konulan ikincil mevzuat uygulanmayacak.

Türkiye Varlık Fonu, şirket ile alt fonlar ve şirketin kurduğu diğer şirketler, tek başlarına veya üçüncü kişilerle birlikte doğrudan/dolaylı olarak bunlar lehine üzerinde hakimiyet tesis edilen şirketlere ve bu hakimiyetin tesisine ilişkin işlemlerle sınırlı olmak üzere bu işlemlerin taraflarına, onların doğrudan, dolaylı ortaklarına, iştirakleri ve bağlı ortaklıklarına, Türk Ticaret Kanunu'nun "Hakimiyetin hukuka aykırı kullanılması" başlıklı maddesi uygulanmayacak.

- Görüşmelerden

TİP Hatay Milletvekili Barış Atay Mengüllüoğlu, teklifin maddeleri üzerindeki görüşmeler sırasında söz alarak, iktidar partisince 15 Nisan Dünya Sanat Günü'nün kutlandığını anımsattı.

"Söz verilmesine rağmen işsiz bırakılan ve desteklerden faydalanamayan sanatçıların duymazdan gelindiğini" öne süren Mengüllüoğlu, "Sanırım sizin kutladığınız sanatçılar, durdurana kadar akla karayı seçtiğiniz setlerde, 'Oy corona, corona.' diye şarkı söyleyen ya da böyle komiklik yapan veya sete gitmesine rağmen insanlara ultra lüks villasından, 'Evde kalın.' diye hamaset yapan yıldız oyuncular veya işsiz kalma korkusuyla Genel Başkanınıza teşekkür videosu çektirdiğiniz ödenekli kurum oyuncuları." ifadelerini kullandı.

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba ise kürsüye simit ve bir bardak çayla çıktı. Simit ve çayın her birinin fiyatının 2 lira olduğunu belirten Ağbaba, şöyle devam etti:

"Bir aile düşünelim ki Recep Tayyip Erdoğan'ı çok seviyor, Allah da vermiş, 3 çocuk yapmış. Bu 5 kişilik aile 1 öğün birer simit yiyip birer çay içse 4; günlük 1 öğünü 20 TL, günlüğü 60 TL'ye gelir. Şartları uygun olmadığı için ev alması mümkün değil, aylık 1000 lira kira ödüyor, çay ve simit 1800 lira. Sizin verdiğiniz para 1177 TL. Allah için siz söyleyin; adam size güvenip 3 çocuk yapmış, şimdi 2 çocuk aç. Ya 2 çocuk ölecek ya karı koca ölecek."

CHP'li Ağbaba, "Türkiye'nin, makam aracı sayısında dünya şampiyonu olduğunu" da ileri sürdü.

AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, Ağbaba'nın makam aracı iddialarına ilişkin, "Yenikapı'da makam araçlarını sergileme iddiası fos çıkan İmamoğlu'nun iddialarını hatırlattı. Hizmet araçlarını makam aracı olarak nitelendirmesi aklımıza geldi." değerlendirmesinde bulundu.

Akbaşoğlu, Ağbaba'yı çay içip simit yemeye davet ederek, "31 Mart seçimlerinden önce dediler ki '2002'deki asgari ücretler mi yoksa 2019'daki asgari ücretle mi daha fazla çay, simit alınıyor?' Mukayese sadece buydu. Çay-simit hesabı yapıldığında 2019 Türkiye'sindeki asgari ücretin, 2002'nin asgari ücretinin 2 misli daha fazla alım gücü olduğu ortaya çıktı." diye konuştu.

TBMM Başkanvekili Nimetullah Erdoğmuş, kanun teklifinin kabul edilmesinin ardından birleşimi bugün saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.

(Bitti)

Kaynak: