Litvanya, Çin'le yaşanan Tayvan gerginliğinin ardından Pekin Büyükelçiliğini kapattı

VILNIUS (AA) - Litvanya'nın, Çin'le yaşanan Tayvan gerginliğinin ardından Pekin Büyükelçiliğini kapattığı bildirildi.

Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Pekin'deki Litvanya maslahatgüzarının istişareler için geri çağırıldığı ve elçiliğin faaliyetlerini uzaktan sürdüreceği belirtildi.

Açıklamada, elçilik personelinin geri çağırıldığı ancak Litvanya'nın Çin ile diyaloğu sürdürmeye ve karşılıklı yarar sağlayan bir anlaşmaya varıldığında büyükelçiliği eski fonksiyonuna geri getirmeye hazır olduğu ifade edildi.

- Maslahatgüzar düzeyinde sürdürülmesi kararı alınmıştı

Çin, 21 Kasım'da egemenlik ihtilafı yaşadığı Tayvan'ın kendi adıyla diplomatik temsilcilik açmasına onay veren Litvanya ile diplomatik ilişkilerinin derecesini düşürerek maslahatgüzar düzeyinde sürdürülmesi kararını almıştı.

Tayvan lideri Tsai Ing-wen, 20 Temmuz'da Litvanya'da "Tayvan Temsil Ofisi" adıyla temsilcilik kuracağını duyurmuştu.

Litvanya hükümeti, 9 Ağustos'ta temsilciliğin kurulmasına izin vermişti. Çin, verilen iznin ardından ülkedeki Büyükelçisi'ni geri çağırmış, Litvanya'dan da Pekin Büyükelçisi'ni geri çağırmasını istemişti.

Çin ile ihtilaflı Tayvan, diplomatik olarak Pekin'i tanıyan ülkelerde "Taipei Ekonomi ve Kültür Misyonu" adıyla temsilcilikler kuruyor.

- Çin-Tayvan anlaşmazlığı

Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.

Bu girişim, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda Çin'i temsil etmişti. 1950'ler ve 1960'larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin ardından 1971'de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada, Pekin hükümetinin Çin'in tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan'ın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti.

Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Çin'i uluslararası toplumda sadece kendilerinin temsil ettiğini savunuyor ve Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor. Pekin, Tayvan'ı diplomatik olarak tanıyan ülkelerle ilişkilerini donduruyor.