TÜRK-İŞ'in geçen yıl asgari ücretin yüzde 30 artışla 2025 yılı için net 22 bin 104 lira olarak belirlenmesine tepki göstermesinin ardından başlayan Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapısıyla ilgili tartışmalar gündemdeki yerini koruyor.
Komisyonda işçileri temsil eden TÜRK-İŞ başta olmak üzere, diğer işçi konfederasyonları HAK-İŞ ve DİSK komisyonun yapısının değiştirilmesine yönelik taleplerini sürdürüyor.
İşçi konfederasyonlarının söz konusu talepleri üzerine 21 Ekim'de Üçlü Danışma Kurulunu toplayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, komisyonun yapısıyla ilgili önemli bir adım atacak.
Bakanlığın gündemindeki "ara formül" ile mevcutta işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden 5'er olmak üzere 15 kişiden oluşan komisyonun yapısı, hükümet temsilcisi sayısının düşürülmesiyle değiştirilecek.
Yeni yapıda, işçi ve işveren tarafı komisyonda 5'er üyeyle temsil edilmeye devam edecekken, hükümetin üye sayısının 1'e kadar düşürülmesi gündemde.
TÜRK-İŞ'e sunulan söz konusu düzenleme ile komisyonda hükümeti temsil edecek üyelerin hakem rolünün güçlendirilmesi amaçlanıyor.
Bakanlığın çalışmasının bugün toplanan TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu'nda kabul edilmesi halinde, TÜRK-İŞ'in Asgari Ücret Tespit Komisyonuna katılması bekleniyor.
Mevcut yapı yarım asırdır uygulanıyor
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun 1974 yılındaki toplantısında, bölgesel düzeyde asgari ücret tespitine son verilerek, tüm illeri kapsayan ülke genelinde tek bir asgari ücret belirlenmesi uygulamasına geçildi.
Böylece asgari ücret, işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonunca belirlenmeye başlandı.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği bu yapı, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde ise başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
Mevcut asgari ücret net 22 bin 104 lira
Asgari ücret, halen bir işçi için aylık brüt 26 bin 5 lira 50 kuruş, kesintiler düştüğünde net 22 bin 104 lira 67 kuruş olarak uygulanıyor.
Asgari ücretin işverene toplam maliyeti bir işçi için 30 bin 621 lira 48 kuruş. Bunun 26 bin 5 lira 50 kuruşunu brüt asgari ücret, 4 bin 95 lira 87 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 520 lira 11 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.
Bakan Işıkhan: Asgari Ücret Tespit Komisyonu için tüm taraflara resmi yazımızı yakın zamanda göndereceğiz
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Cumhurbaşkanlığı Kabinesi toplantısının ardından gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı.
Asgari ücrete ilişkin ilk toplantının ne zaman yapılacağı sorulan Işıkhan, "İnşallah yakın zamanda başlatacağız asgari ücret görüşmelerini. Tabii biliyorsunuz asgari ücreti hükümet olarak biz değil Asgari Ücret Tespit Komisyonumuz belirliyor. Komisyon, inşallah yakın zamanda toplanacak, çalışmalara başlayacak." diye konuştu.
İşçi kesiminin görüşmelere katılmayacağı yönündeki iddiasını sürdürdüğü anımsatılan Işıkhan, şunları kaydetti:
"Asgari Ücret Tespit Komisyonu sosyal diyaloğun en önemli mekanizmalarından bir tanesi. Biz masada tüm tarafları görmek istiyoruz. Asgari Ücret Tespit Komisyonuna ilişkin resmi olarak tüm taraflara, işveren ve işçi konfederasyonlarımıza resmi yazımızı göndereceğiz yakın zamanda. Masada 3 kesimi de görmek istiyoruz."
TÜRK-İŞ Genel Başkanı Atalay, Asgari Ücret Tespit Komisyonu ile ilgili konuştu
TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay, "Bizim, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapısının ötesinde, bir senede kira, gıda, eğitim ve ulaşım rakamları ne oldu, bunlara yüzde kaç zam geldi, geçen seneden ne kadar kaybımız var, asıl tartışmak istediğimiz buydu." dedi.
TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu, Genel Başkan Atalay'ın başkanlığında Konfederasyon Genel Merkezi'nde toplandı.
Toplantının ardından basın toplantısı düzenleyen Atalay, gündeme ilişkin açıklamalarda bulundu.
Asgari ücretin geçen yıl yüzde 30 artışla 2025 yılı için net 22 bin 104 lira olarak belirlenmesine tepki gösterdiklerini anımsatan Atalay, 25 Aralık 2024'te düzenledikleri basın toplantısında, adil bir yapıya dönüşmedikçe TÜRK-İŞ olarak Asgari Ücret Tespit Komisyonu'na katılmayacakları yönünde açıklamada bulunduğunu hatırlattı.
Komisyonun yapısının değişmesini istediklerini, komisyonun yapısı kadar asgari ücretin belirlenmesinde dikkate alınacak kriterlerin de değişmesi gerektiğini belirten Atalay, şunları kaydetti:
"Geçen yıl TÜİK tarafından açıklanan enflasyon yüzde 44 olmasına rağmen, verilen rakam ortada. Geçen yıldan işçilerin yüzde 14 alacağı var. Onun için bu dönemde kriterlerin ne olması gerekiyor? Şimdi TÜİK'in enflasyon sepetinde 400'ün üzerinde kalemi var. TÜİK, kirayı, gıdayı, eğitimi ve ulaşımı daha fazla dikkate almak mecburiyetinde. Asgari ücretliyi, dar ve sabit gelirliyi bu dört kalem ilgilendiriyor. Basit bir hesap yapmak gerekiyor. İşte geçen sene kira kaçtı, bu sene kaç para oldu? Temel gıda maddeleri kaçtı, ne oldu? Eğitim kaçtı, ne oldu? Ulaşım kaçtı, ne oldu? Bu rakamları topladığın zaman, işte geçen seneden bir yüzde 14 kaybı koyduğun zaman, işte asgari ücretin kriterlerinin bu olması gerekiyor. Yani biz olaya böyle bakıyoruz. Komisyonda hükümetin üye sayısı 1'e düşse de yahut başka bir şey olsa da bu ülkede yarım asırdır Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda ne işçinin dediği oluyor, ne işverenin dediği oluyor? Ülkeyi yönetenlerin dediği oluyor. Bu dün de öyleydi, bugün de öyle. Bunu son bulması gerekiyor mu? Son bulması gerekiyor."
"Belge gelmeden konuşmanın bir anlamı yok"
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ile dün bir görüşmesinin olduğunu dile getiren Atalay, "Sayın Bakan, 'komisyonunun yapısıyla ilgili bir kararname, bir yazı yazacaklarını' söylediler. Evvela bir yazıyı yazsınlar. Bir kararname mi çıkacak, bize bir resmi yazı mı yazacaklar, bakacağız. Yazdıktan sonra Başkanlar Kurulunun büyük bölümü burada, yönetim burada, beraber bir daha konuşacağız. Kararname, resmi bir yazı, belge gelmeden bu konuyu konuşmanın bir anlamı yok." dedi.
Atalay, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından kendilerine sunulan düzenlemenin ne olduğu yönündeki soru üzerine, şu yanıtı verdi:
"Bizim, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapısının ötesinde, bir senede kira, gıda, eğitim ve ulaşım rakamları ne oldu, bunlara yüzde kaç zam geldi, geçen seneden ne kadar kaybımız var, asıl tartışmak istediğimiz buydu. 50 senelik bir yapı söz konusu. Hukuktan da üye alsan yine insanlar tereddüt edecek, başka yerden de alsan yine insanlar tereddüt edecek. Ama bir yapı değişsin, bir gelsin, biz de oturup konuşalım."