Konya’da Sahip Ata Fahreddin Ali Tarafından yapılan ve önemli eserlerden biri olan Tahir ile Zühre Mescit ve Türbesi halen ibadete açık durumda.
Tahir ile Zühre (Dön Baba-Pir Ahi Sultan) Mescit ve Türbesi hakkında Konya Eserleri kitabında yer alan bilgiler şu şekilde;
Mescit, Meram, Beyhekim Mahallesi, Çukur Meydan’da bulunmaktadır. Halk arasında “Tahir ile Zühre Mescidi” olarak bilinmesine karşın “Arzu ile Kanber”, “Dön Baba Mescidi” ve banisinden dolayı “Sahip Ata Mescidi” olarak da adlandırılmaktadır.
SEVGİLİSİ BURADA MEFTUN OLDU
İbrahim Hakkı Konyalı bu mescit ile ilgili olarak “Mescide Dönbaba Tekkesi denildiği gibi, Tahir ile Zühre, Arzu ile Kanber Tekkesi de denilir. Bu isimler yenidir. Bu isimleri uyduran şahıs da yakın zamana kadar sağ imiş. Selçuk paralarının üstüne Şir ile Hurşid’i koyduran hükümdarla sevgilisinin burada metfun olduğu rivayetini de meşhur nümizmat Ahmed Tevhid Bey Merhum’dan dinlemiştim” ifadelerinde bulunur.
SAHİP ATA FAHREDDİN ALİ TARAFINDAN YAPILDI
Yapının kitabesi olmamasına karşın, Sahip Ata Fahreddin Ali tarafından XIII. yüzyıl sonlarında yaptırıldığı kabul edilmektedir. Anadolu Selçuklu döneminin en uzun siyasi kariyerine sahip yöneticilerinden birisi olan Sahip Ata Fahreddin Ali, yaklaşık kırk yıllık görevi esnasında devletin tüm önemli makamlarında yer almış, aynı zamanda, dönemin birçok görkemli yapısının da baniliğini üstlenmiştir. Mescit ve türbe 1958 yılında tamir edilmiştir. Tamir esnasındaki kazılarda toprak içinden birçok çini parçası çıkartılmıştır. Ayrıca 1991 ve 2006 senelerinde Konya Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore ettirilmiştir.
İBADETE AÇIK DURUMDA
Mescit türbe ve son cemaat yerinden müteşekkildir. Bu yapılar mescidin doğusunda yer almaktadır. Mescit dıştan doğu-batı yönünde dörtgen planlıdır. Yapının beden duvarları kesme, moloz taş ve tuğla malzemelerden inşa edilmiştir. Günümüzde de oldukça sağlam biçimde ayakta duran yapı ibadete açık durumdadır. Türbede Sahip Ata’nın torunlarının metfun olduğu tahmin edilmektedir. Yapının cephelerinde yarı altta taş yarı üstte de tuğla malzeme kullanılmıştır. Kuzey cephede altta düz lentolu sivri kemer alınlık, üstte dörtgen bir niş içine alınmış sivri kemerli iki sıra pencere düzenlemesi, batı cephede de üstte sivri kemerli bir pencere bulunmaktadır. Güney cephede sağır bırakılmış bir sivri bir de yuvarlak kemerin izleri görülmektedir.