Yeni bir vergi affının (ya da daha yaygın adıyla yapılandırma kanununun) çıkıp çıkmayacağı konusu, Türkiye'de hem ekonomi çevrelerinde hem de borçlu vatandaşlar ve işletmeler arasında sürekli gündemde olan bir beklentidir.
Bu konudaki resmi açıklamalar ve genel beklentiler şöyle:
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Resmi Durumu
Resmi Çalışma Yok: Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilileri, özellikle son dönemde uygulanan ekonomi programı çerçevesinde, genel ve kapsamlı bir vergi affı ya da yapılandırma kanunu için herhangi bir çalışmalarının olmadığını net bir şekilde belirtmişlerdir.
Adalet Vurgusu: Bakanlık, vergisini zamanında ödeyen dürüst mükellefin aleyhine olacak, vergi uyumunu bozacak yeni bir af düzenlemesine sıcak bakmadığını, bunun yerine vergi tabanını genişletme ve kayıt dışılıkla mücadele hedeflerine odaklandığını ifade etmektedir.
Beklentiler ve Sektörel İhtiyaçlar
Resmi açıklamalara rağmen, piyasada yeni bir yapılandırma beklentisi bulunmaktadır.
Ekonomik Sıkışıklık: Artan faiz ve maliyetler nedeniyle özellikle KOBİ'lerin ve esnafın borç ödemelerinde zorlandığı ve bir ödeme kolaylığına (yapılandırmaya) ihtiyaç duyduğu düşünülmektedir.
Kamu Gelir İhtiyacı: Büyük miktarda birikmiş kamu alacağının (Vergi, SGK primi vb.) tahsilatını hızlandırmak ve bütçeye nakit girişini sağlamak amacıyla hükümetin zorunlu olarak yeniden bir yapılandırmaya gidebileceği varsayılmaktadır. Geçmişteki yapılandırmalar, kamu alacaklarının önemli bir kısmının tahsil edilmesini sağlamıştır.
Geçmiş Trendler: Vergi afları veya yapılandırmaları, Türkiye'nin geçmişinde dönem dönem (genellikle ortalama birkaç yılda bir) gündeme gelen ve yasalaşan düzenlemelerdir.
Olası Senaryo
Eğer bir düzenleme yapılırsa, bunun adı "Af" yerine, büyük ihtimalle "Yapılandırma" ya da "Borçların Yeniden Yapılandırılması" olacaktır.
Bu tür olası bir düzenleme:
Tam Af Değil: Verginin aslını silmek yerine, gecikme faizleri, gecikme zamları ve vergi cezaları gibi fer'i alacaklarda büyük indirimler veya silinmeler yaparak borcun anaparasını taksitlendirme imkânı sunmayı hedefler.
Kapsam: Vergi borçlarının yanı sıra, SGK primleri, bazı idari para cezaları ve diğer kamu alacaklarını da kapsaması beklenebilir.
Zamanlama: Resmi bir takvim olmamakla birlikte, beklentiler genellikle ekonomik dengelerin zorladığı veya seçim öncesi dönemlere odaklanmaktadır.
Sonuç olarak; şu an için (Kasım 2025 itibarıyla) Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın resmi gündeminde genel bir vergi affı/yapılandırma çalışması yoktur. Ancak ekonomik zorluklar ve kamu alacaklarının tahsilat ihtiyacı nedeniyle piyasa beklentisi devam etmektedir.
En güncel resmi açıklamalar
Bakanlığın Açıklaması: Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, en son yaptığı açıklamalarda bu konuya netlik getirmiştir. Bakanlık, "genele şamil, vergisini zamanında ödemeyeni ödüllendirecek" bir yasal düzenlemenin gündemlerinde olmadığını açıkça ifade etmiştir.
Özetle: Şu an için (Kasım 2025) yeni ve kapsamlı bir vergi affı/yapılandırma kanunu için resmi bir çalışma veya yasal düzenleme gündemde değildir. Bakanlık, vergisini düzenli ödeyeni koruma ve vergi disiplinini sağlama hedefinde kararlı görünmektedir.
Ülkemizdeki Yapılandırma Geçmişi
Vergi affı ve yapılandırma uygulamalarının Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki geçmişi oldukça köklü ve sık rastlanan bir durumdur. Bu uygulamalar, genellikle ekonomik kriz dönemlerinde, seçim öncesinde veya kamu alacaklarının hızla tahsil edilmesi gerektiği zamanlarda gündeme gelmiştir.
Türkiye'de vergi barışı veya affı uygulamaları 1980'li yıllardan itibaren daha sık gündeme gelmeye başlamıştır. Bu dönemlerdeki afların temel amacı, kayıt dışılığı azaltmak ve ekonomiye taze kan sağlamaktı.
Özellikle 2000'li yıllardan sonra, ekonomik dalgalanmaların ve sürekli değişen vergi mevzuatının da etkisiyle, yapılandırma kanunları daha sık bir hal almıştır.
2003 (4811 Sayılı Kanun) Vergi Barışı: Matrah ve vergi artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi, kasa/ortak cari hesap düzeltmeleri. 2001 Krizi sonrası ekonomiyi canlandırmak ve vergi tabanını genişletmek.
2008 (5766 Sayılı Kanun) Kısmi Yapılandırma: Gümrük vergileri ve bazı vergi alacaklarının yapılandırılması.
2011 (6111 Sayılı Kanun) Kapsamlı Yapılandırma: Tarihin en kapsamlı yapılandırmalarından biri. Kesinleşmiş borç yapılandırması, matrah artırımı, stok affı vb. içeriyordu. Kamu alacaklarını hızla tahsil ederek bütçeye katkı sağlamak.
2014 (6552 Sayılı Kanun) Yapılandırma: Vergi, SGK primleri, idari para cezaları ve trafik cezaları gibi geniş bir alacağı kapsıyordu.
2016 (6736 Sayılı Kanun) Kapsamlı Yapılandırma: 6111'e benzer geniş bir kapsamı vardı; matrah ve vergi artırımı, borç yapılandırması. 15 Temmuz sonrası ekonomik toparlanmaya destek olmak.
2017 (7020 Sayılı Kanun) 6736'nın Devamı: Bir önceki kanunda yapılandırmadan yararlanamayanlar veya başvuru süresini kaçıranlar için ek imkânlar sağlandı.
2018 (7143 Sayılı Kanun) Yeni Yapılandırma ve Matrah Artırımı: Bu da kapsamlı bir düzenlemeydi ve ekonomik daralmaya karşı önlem niteliğindeydi. Ekonomik durgunluk döneminde rahatlama sağlamak.
2020 (7256 Sayılı Kanun) Pandemi Yapılandırması: COVID-19 pandemisinin olumsuz etkilerini hafifletmek amacıyla çıkarıldı. Pandemi döneminde borç ödeme sıkıntısı çeken mükelleflere destek.
2021 (7326 Sayılı Kanun) Pandemi Sonrası Kapsamlı Yapılandırma: Yine matrah artırımı ve stok affı dahil geniş bir içeriğe sahipti. Ekonomik toparlanma sürecini desteklemek.
2023 (7440 Sayılı Kanun) Son Kapsamlı Yapılandırma: Şu ana kadar çıkarılan en güncel ve geniş kapsamlı yapılandırmaydı. Matrah artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi ve borç yapılandırmayı içeriyordu. Seçim öncesi dönemde ekonomik rahatlama sağlamak ve kamu alacaklarını tahsil etmek.