Son Dakika! BM Genel Kurulundan Golan bölgesi kararı

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu, İsrail'in Suriye'nin Golan bölgesi işgalini ve fiili ilhakını yasa dışı kabul ederek bölgeden çekilmesi çağrısı yapan kararı kabul etti.

Mısır tarafından sunulan karar tasarısı, Genel Kurul'da oylamaya sunuldu.

"Suriye'nin Golan'ı" başlıklı tasarının oylamasında 123 üye ülke "evet" oyu, İsrail ve ABD başta olmak üzere 7 ülke de "hayır" oyu kullandı.

Oylamada, 41 ülke de çekimser kaldı.

"İsrail'in saldırıları derhal durdurulmalı"

Oylamadan önce kürsüye gelen Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Ahmet Yıldız, karara destek verdiklerini söyledi.

Yıldız, "Uluslararası toplum, 50 yılı aşkın bir süredir hem Genel Kurul hem de Güvenlik Konseyi'nin çok sayıda kararıyla, Suriye Golanı'nın işgalinin geçersiz ve hükümsüz olduğunu, uluslararası hukukun açık bir ihlalini teşkil ettiğini ve sona erdirilmesi gerektiğini sürekli olarak teyit etmiştir." dedi.

Suriye halkının, "olağanüstü zor bir dönemden" çıkmaya başladığına ve şu anda "tarihi bir siyasi, sosyal ve ekonomik toparlanma süreci"nde olduğuna işaret eden Yıldız, "Suriyelilerin güvenliği, refahı ve toplumsal uyumu yeniden tesis etmeye çalıştığı bir dönemde, İsrail'in askeri faaliyetleri bu çabaları doğrudan engelliyor. Bu tür saldırılar derhal durdurulmalı." diye konuştu.

Yıldız, İsrail'in Suriye topraklarına yönelik devam eden saldırılarını eleştirerek, "Bu eylemler, Suriye'nin egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün açık bir ihlalidir. Bu (eylemler) sivilleri tehlikeye atıyor ve bölgesel istikrarı baltalıyor." ifadelerini kullandı.

İsrail'in, "başka bir ülkenin topraklarının işgaline dayalı kalıcı bir güvenlik inşa edilemeyeceğini" kabul etmesi gerektiğini vurgulayan Yıldız, Türkiye'nin Orta Doğu'da barış ve istikrara yönelik diplomatik çabaları desteklemeye devam edeceğini söyleyerek, İsrail'i uluslararası hukuka ve ilgili Güvenlik Konseyi kararlarına uymaya çağırdı.

Karar, İsrail'e Suriye'den çekilmesi çağrısı yapıyor

BM Genel Kurulu'nda kabul edilen karar, İsrail'in Suriye Golan bölgesini işgalini ve fiili ilhakını yasa dışı ve Güvenlik Konseyi'nin 1981'de aldığı 497 sayılı kararına aykırı ilan ediyor.

İsrail'in, Güvenlik Konseyi'nin 497 sayılı kararına bugüne kadar uymadığı beyan edilen kararda, "(Karar) Suriye Golan'ının devam eden işgali ve fiili ilhakının, bölgede adil, kapsamlı ve kalıcı bir barışa ulaşmanın önünde bir engel teşkil ettiğini bir kez daha tespit eder." deniliyor.

Kararda, İsrail'e, Suriye ve Lübnan hatlarında müzakereleri yeniden başlatmaya ve önceki anlaşmalarda varılan taahhütlere saygı gösterme çağrısı yapılarak, İsrail'den, ilgili Güvenlik Konseyi kararlarının uygulanması amacıyla işgal altındaki tüm Suriye Golan bölgesinden 4 Haziran 1967 sınırına kadar çekilmesi bir kez daha talep ediliyor.

BM Genel Kurul kararlarının bağlayıcılığı bulunmuyor ancak dünya kamuoyunun görüşünü yansıtması bakımından önemi görülüyor.

Golan'da kimler yaşıyor?

Suriye'ye ait Golan Tepeleri'ni 5 Haziran 1967'den bu yana işgal altında tutan İsrail, daha sonraki adımında bölgeyi ilhakını duyursa da bu uluslararası toplum tarafından tanınmadı.

Suriye Dışişleri Bakanlığının sitesinde, Golan'ın işgal altındaki alanının yüz ölçümünün 1150 kilometrekare olduğu, Kuneytra ve Fik kentlerinin yanı sıra 137 köy ve 112 tarım arazini kapsadığı bilgisi bulunuyor.

Golan'da Suriye Arap köylerinin enkazı üzerinde yayılmış 45 yasa dışı İsrail yerleşim birimi bulunuyor.

İsrail Meclisinde 14 Aralık 1981'de Golan Tepeleri'nin ilhak edilmesini, İsrail yasalarının, yargısının ve yönetiminin dayatılmasını öngören "Golan Yasası" onaylandı.

Fakat BMGK, 17 Aralık 1981'de "yasanın geçersiz olduğunu ve uluslararası düzeyde hukuki bir etkisi olmadığını" belirten 497 sayılı kararla bu adıma hızlı şekilde yanıt verdi ve Tel Aviv'den bu kararı iptal etmesini istedi.

Tarihler 25 Mart 2019'u gösterdiğinde dönemin ABD Başkanı Donald Trump tarafından imzalanan kararla, "Golan Tepeleri üzerinde İsrail'in egemenliğini ABD'nin resmen tanıdığı" ilan edildi.

İşgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki nüfusun yaklaşık 40 bin olduğu, yarısından fazlasının Dürzi kökenli Suriyeli, geri kalanının ise İsrailli yerleşimciler olduğu tahmin ediliyor.

Dürzi kökenli Suriyelilerin büyük kısmı İsrail ordusunda hizmet etmeyi reddediyor.

Golan Tepeleri İsrail için neden önemli?

İsrail Dışişleri Bakanlığı internet sitesindeki açıklamasında "bölgenin stratejik öneminin İsrail'in Celile bölgesine bakan konumunun yanı sıra Taberiye Gölü'nün İsrail'in ana su kaynağı olmasından ve bu gölün üçte birinin Golan Tepeleri'nden gelen suyla beslenmesinden kaynaklandığı" belirtildi.

İsrailli sivil toplum kuruluşu Kudüs Strateji ve Güvenlik Enstitüsü tarafından 2019'da yayımlanan bir raporda, "Stratejik Golan Tepeleri'nin paha biçilemez savunma avantajları sağladığı, Tel Aviv'in caydırıcı gücünü artırdığı" belirtildi.

Raporda Golan'ın İsrail'in kuzeydoğusunda, yüksekliği en fazla 1000 ila 1200 metre arasında değişen, toplam alanı 1800 kilometrekare olan kayalık bir plato olduğu, Ürdün Nehri ile Taberiye Gölü'nün batı sınırlarını çizdiği, Yermuk Nehri'nin ise güney sınırını belirlediği, doğuda ise havza hatlarıyla sınırlandığı kaydedildi.

Şeyh Dağı'nın (bir kısmının İsrail sınırları içinde yer aldığı belirtiliyor) Golan Tepeleri'nin kuzey sınırını çizdiği aktarılan raporda, "Şeyh Dağı, sadece 60 kilometre doğuda bulunan Şam'dan ve Akdeniz'deki Hayfa Körfezi'ne kadar olan bölgenin tamamını gözlemlemek için mükemmel bir nokta. Golan Tepeleri, Ürdün Nehri Vadisi, Celile ve Şam'ın girişlerini kontrol altında tutuyor." ifadelerine yer verildi.

İsrail'in Golan'ın kuzeyindeki Şeyh Dağı'nın zirvelerinden birinin üzerindeki kontrolünün, aynı zamanda kendisine istihbarat bilgileri toplama konusunda inanılmaz imkanlar sağladığına dikkat çekildi.

Bu durumun, Suriye topraklarının derinliklerinde elektronik şekilde gözetlemenin kullanılmasının yanı sıra olası bir saldırı karşısında erken uyarı olanak tanıdığı belirtildi.

Raporda, Suriye rejiminin sinir sisteminin başkent Şam'da bulunduğuna işaret edilerek, Golan'ın Şam'a yakınlığının ciddi şekilde caydırıcılık değerine sahip olduğu ifade edildi.