Tarladan ürünü ne kadara aldılar markette ne kadara satıldı? Nisan ayı için üretici ile market fiyatlarındaki fark ne kadar?

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üreticilerimizin tarım BAĞ-KUR’da yaşadıkları ve çözülmesi gereken sorunları, nisan ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını ve girdi fiyatlarında yaşanan değişimleri yaptığı görüntülü basın açıklamasında değerlendirdi.
Tarladan ürünü ne kadara aldılar markette ne kadara satıldı? Nisan ayı için üretici ile market fiyatlarındaki fark ne kadar?

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üreticilerimizin tarım BAĞ-KUR’da yaşadıkları ve çözülmesi gereken sorunları, nisan ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını ve girdi fiyatlarında yaşanan değişimleri yaptığı görüntülü basın açıklamasında değerlendirdi.

Bayraktar, “Çiftçilerimiz için önem arz eden Sayın Bakanımıza, Bakan Yardımcımıza hem sözlü hem de yazılı olarak ilettiğimiz ve çözümünü talep ettiğimiz tarım BAĞ-KUR konusunda, tarımsal üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması için gerekli düzenlemelerin yapılarak çiftçilerimizin mağduriyetlerinin giderilmesi gerektiğine tekrar dikkat çekmek istiyorum” diyerek açıklamasını şöyle sürdürdü;

“Diğer sigortalılar 20 yıl prim ödemesi yaparak emekli olabiliyorken, üreticilerimiz 9 bin gün yani 25 yıl prim ödeyerek emeklilik hakkı kazanıyor. Bu hakkaniyetsizlik giderilmeli, prim ödeme gün sayısı düşürülmelidir. Ayrıca çiftçilerimizin halen ödemekte oldukları prim borçları çok yüksek olduğundan, üyelerimiz ödeme zorluğu çekiyorlar. SGK primleri daha makul ve ödenebilir seviyeye çekilmelidir.

Muafiyet belgesi ile gelirinin düşük olduğunu belgeleyerek prim ödemesini durduran çiftçilerimizin muafiyette geçen süreleri borçlandırılmalıdır. Tarım BAĞ-KUR primi durdurulan çiftçilerimiz yapılandırma ile ihya kapsamına alınmalıdır. Üreticilerimizin emeklilik başvuruları sırasında ortaya çıkan usul eksikliklerinden dolayı Ziraat Odalarına uygulanan idari para cezalarına af getirilmelidir. Çiftçilerimizin bu konudaki kayıplarının telafisi sağlanmalıdır.”

Nisan ayı üretici market fiyatları

Nisan ayında üretici ile market arasındaki en fazla fiyat farkının yüzde 573,6 ile limonda görüldüğünü ifade eden Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Limondaki fiyat artışını yüzde 261,2 ile elma, yüzde 209,8 ile kuru üzüm, yüzde 181 ile kuru incir, yüzde 179,1 ile ıspanak, yüzde 177,5 ile patlıcan, yüzde 175,8 ile sivri biber, yüzde 175,7 ile maydanoz, yüzde 152,9 ile kırmızı mercimek takip etti.

Limon 6,7 kat, elma 3,6 kat, kuru üzüm 3,1 kat, kuru incir, ıspanak, patlıcan, sivri biber ve maydanoz 2,8 kat, kırmızı mercimek ve marul 2,5 kat, salatalık 2,4 kat fazlaya markette satıldı.

Üreticide 2 lira 50 kuruş olan limon 16 lira 84 kuruşa, 5 lira olan elma 18 lira 6 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 77 lira 46 kuruşa, 55 lira olan kuru incir 154 lira 55 kuruşa, 6 lira 17 kuruş olan ıspanak 17 lira 22 kuruşa, 9 lira 50 kuruş olan patlıcan, 26 lira 36 kuruşa, 10 lira 13 kuruş olan sivri biber 27 lira 94 kuruşa tüketiciye satıldı.”

Market fiyatları

Nisan ayında markette 36 ürünün 23’ünde fiyat artışı, 13’ünde fiyat düşüşü görüldüğünü belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

“Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 41,9 ile patates oldu. Patatesteki fiyat artışını yüzde 24,9 ile havuç, yüzde 18,7 ile kuru soğan, yüzde 11,5 ile dana eti, yüzde 11,2 ile kuzu eti takip etti.

Markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 26 ile kabak oldu. Kabaktaki fiyat düşüşünü yüzde 19,2 ile yeşil soğan, yüzde 18,4 ile kırmızı mercimek, yüzde 11,7 ile salatalık izledi.”

Üretici fiyatları

“Nisan ayında üreticide 28 ürününün 14’ünde fiyat artışı olurken, 6’sında fiyat düşüşü görüldü. 8 üründe ise fiyat değişimi olmadı.

Nisan ayında üreticide fiyatı en çok düşen ürün yüzde 42,1 ile sivri biber oldu. Sivri biberdeki fiyat düşüşünü yüzde 40,8 ile salatalık, yüzde 28,5 ile limon, yüze 27,8 ile kabak ve yüzde 26,9 ile patlıcan izledi.

Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 122,2 ile patateste görüldü. Patatesteki fiyat artışını yüzde 75 ile havuç, yüzde 37,2 ile kuru soğan, yüzde 27,3 ile marul, yüzde 11,5 ile dana ve kuzu karkas takip etti.”

Üretici fiyat değişimlerinin sebepleri

Üreticideki fiyat değişimlerinin sebeplerini değerlendiren Bayraktar, “İç Anadolu bölgesinde sezonun bitmesi, üreticinin elinde ürün kalmaması ve Çukurova bölgesinde hasadın yeni başlaması kuru soğan fiyatlarını yükseltti.

Patates ürününde geçiş dönemi olması, Nevşehir ve Niğde illerimizdeki patates arzında sona gelinmesi, Adana bölgesinde ise hasadın yeni başlaması fiyatların yükselmesine sebep oldu.

Havuçta kışlık hasadın sona ermesi ve depolardaki ürün yetersizliğinin yanı sıra yazlık havuç ekiminin yeterli seviyede gerçekleşmemesi fiyatları artırdı.

Sivri biber, salatalık, kabak ve patlıcandaki fiyat düşüşü havaların ısınmasına bağlı olarak tarla ürünlerinin başlamasıyla ürün arzında meydana gelen artıştan kaynaklandı. Limona olan talebin azalması fiyatları düşürdü.

Marul, ıspanak, yeşil soğan fiyatlarındaki artış havaların yağışlı gitmesi nedeniyle ürün arzında yaşanan azalmadan kaynaklanmıştır. Arz ve talepteki değişim et fiyatlarının yükselmesine neden oldu” ifadelerini kullandı.

Nisan ayı aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişim

Aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimler hakkında da bilgi veren Bayraktar, konuşmasına şöyle devam etti:

“Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat verilerine göre nisan ayında, mart ayına göre, üre gübresi yüzde 7,3, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 5,8, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 3,2, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,4 ve DAP gübresi yüzde 0,9 düştü.

Geçen yılın nisan ayına göre ise son bir yılda, üre gübresi yüzde 25,3, amonyum sülfat gübresi yüzde 17,7, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 0,8 düşerken, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 13,3, DAP gübresi ise yüzde 10,7 oranında arttı.

Mazot fiyatı aylık olarak yüzde 3,7, son bir yıla göre ise yüzde 9,2 oranında düştü. Besi yemi nisan ayında mart ayına göre yüzde 0,4, süt yemi yüzde 0,1, son bir yılda besi yemi yüzde 21,8 ve süt yemi yüzde 22,5 oranında arttı. Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 18,2 oranında arttı.

Gübre fiyatlarında son beş aydır ve yıllık bazda düşüş yaşanmaya devam ediyor. Ürün maliyetinin artmaması, üreticilerimizin mağdur olmaması, üretime darbe vurulmaması için tüm girdilerde de fiyatların makul seviyelerde tutulması gerekiyor.”

Seçilmiş Ürünlerde Üretici, Hal, Pazar ve Market Fiyatları (TL/kg)

ÜRÜNLER

Fiyat (TL/kg)

Fiyat Farkı (Yüzde)

Üretici

Hal

Pazar

Market

Hal/

Üretici

Pazar/

Üretici

Market/

Üretici

Limon

2,50

9,25

14,67

16,84

270,0

486,8

573,6

Elma

5,00

12,90

15,17

18,06

158,0

203,4

261,2

Kuru Üzüm

25,00

-

60,00

77,46

-

140,0

209,8

Kuru İncir

55,00

-

150,00

154,55

-

172,7

181,0

Ispanak

6,17

10,00

14,33

17,22

62,0

132,2

179,1

Patlıcan

9,50

15,90

18,42

26,36

67,3

93,8

177,5

Sivri Biber

10,13

18,70

22,42

27,94

84,6

121,3

175,8

Maydanoz (adet)

2,22

2,83

4,75

6,12

27,4

113,9

175,7

Kırmızı Mercimek

13,84

20,00

25,00

35,00

44,5

80,6

152,9

Marul (adet)

5,36

8,65

10,50

13,36

61,3

95,9

149,3

Salatalık

9,25

12,55

16,00

21,87

35,6

72,9

136,4

Yeşil Fasulye

18,50

26,25

28,63

43,47

41,8

54,7

135,0

Nohut

19,75

32,00

32,50

45,55

62,0

64,5

130,6

Kabak

8,75

12,60

15,42

20,14

44,0

76,2

130,2

Kuru Fasulye

24,00

32,00

32,50

50,73

33,3

35,4

111,4

Yeşil Mercimek

18,20

26,00

29,00

38,23

42,8

59,3

110,1

Antep Fıstığı

190,00

-

300,00

363,30

-

57,8

91,2

Domates

12,63

18,10

18,92

23,38

43,3

49,8

85,1

Fındık (iç)

118,00

-

190,00

205,96

-

61,0

74,5

Havuç

14,00

17,05

17,33

23,56

21,7

23,7

68,3

Pirinç

23,70

25,00

29,00

39,33

5,4

22,3

65,9

Kuzu Eti

212,50

-

-

343,32

-

-

61,6

Kuru Kayısı

120,00

-

160,00

189,69

-

33,3

58,1

Patates

10,00

12,56

13,08

15,80

25,6

30,8

58,0

Yeşil Soğan (Demet)

9,08

9,80

11,67

13,58

7,9

28,5

49,6

Kuru Soğan

14,75

20,88

21,00

21,82

41,5

42,3

47,9

Zeytinyağı

90,18

-

-

132,41

-

-

46,8

Dana Eti

224,27

-

-

327,93

-

-

46,2

Yumurta

2,15

-

2,58

2,95

-

20,0

37,2

Beyaz peynir

-

-

-

150,82

-

-

-

Kaşar peyniri

-

-

-

192,15

-

-

-

Yoğurt

-

-

-

35,72

-

-

-

Tereyağ

-

-

-

200,95

-

-

-

Mısırözü yağı

-

-

-

54,39

-

-

-

Ayçiçek yağı

-

-

-

44,87

-

-

-

Tavuk Eti

-

-

-

65,79

-

-

-

Toz şeker

-

-

-

31,59

-

-

-

AY SONU MARKET FİYATLARI

MARKET

31 Mart 2023

26 Nisan 2023

31 Mart 2023/

26 Nisan 2023

ÜRÜNLER

Ay Sonu Market Fiyatı

(TL/kg)

Ay Sonu Market Fiyatı

(TL/kg)

Değişim

(Yüzde)

Patates

11,13

15,80

41,9

Havuç

18,85

23,56

24,9

Kuru Soğan

18,38

21,82

18,7

Dana Eti

294,00

327,93

11,5

Kuzu Eti

308,70

343,32

11,2

Ispanak

15,69

17,22

9,7

Antep Fıstığı

339,47

363,30

7,0

Toz şeker

29,64

31,59

6,5

Kuru Üzüm

73,90

77,46

4,8

Kuru Fasulye

48,81

50,73

3,9

Fındık (iç)

198,39

205,96

3,8

Domates

22,54

23,38

3,7

Limon

16,34

16,84

3,0

Yoğurt

34,69

35,72

2,9

Tavuk Eti

63,95

65,79

2,8

Kaşar peyniri

186,98

192,15

2,7

Zeytinyağı

129,04

132,41

2,6

Beyaz peynir

147,26

150,82

2,4

Mısırözü yağı

53,37

54,39

1,9

Maydanoz (adet)

6,09

6,12

0,4

Kuru İncir

153,83

154,55

0,4

Tereyağ

200,22

200,95

0,3

Elma

18,00

18,06

0,3

Sivri Biber

28,01

27,94

-0,2

Kuru Kayısı

190,90

189,69

-0,6

Nohut

45,88

45,55

-0,7

Yeşil Mercimek

38,74

38,23

-1,3

Yumurta

3,04

2,95

-2,9

Pirinç

40,84

39,33

-3,7

Marul (adet)

14,03

13,36

-4,7

Patlıcan

28,00

26,36

-5,8

Ayçiçek yağı

48,73

44,87

-7,9

Salatalık

24,78

21,87

-11,7

Kırmızı Mercimek

42,89

35,00

-18,4

Yeşil Soğan (demet)

16,82

13,58

-19,2

Kabak

27,22

20,14

-26,0

AY SONU ÜRETİCİ FİYATLARI

ÜRETİCİ

31 Mart 2023

26 Nisan 2023

31 Mart 2023/

26 Nisan 2023

ÜRÜNLER

Ay Sonu Üretici Fiyatı

(TL/kg)

Ay Sonu Üretici Fiyatı

(TL/kg)

Değişim

(Yüzde)

Patates

4,50

10,00

122,2

Havuç

8,00

14,00

75,0

Kuru Soğan

10,75

14,75

37,2

Marul (adet)

4,21

5,36

27,3

Dana Karkas

201,05

224,27

11,5

Kuzu Karkas

190,51

212,5

11,5

Ispanak

5,57

6,17

10,7

Yeşil Soğan (demet)

8,25

9,08

10,0

Kuru Kayısı

110,00

120,00

9,0

Antep Fıstığı

175,00

190,00

8,5

Maydanoz (adet)

2,15

2,22

3,2

Domates

12,25

12,63

3,1

Yumurta

2,11

2,15

1,9

Zeytinyağı

89,56

90,18

0,6

Elma

5,00

5,00

0,0

Kuru Fasulye

24,00

24,00

0,0

Nohut

19,75

19,75

0,0

Kırmızı Mercimek

13,84

13,84

0,0

Yeşil Mercimek

18,20

18,20

0,0

Pirinç

23,70

23,70

0,0

Kuru Üzüm

25,00

25,00

0,0

Kuru İncir

55,00

55,00

0,0

Fındık (iç)

120,00

118,00

-1,6

Patlıcan

13,00

9,50

-26,9

Kabak

12,13

8,75

-27,8

Limon

3,50

2,50

-28,5

Salatalık

15,63

9,25

-40,8

Sivri Biber

17,50

10,13

-42,1

GİRDİ FİYATLARI

Nisan 2022

27 Mart 2023

27 Nisan

2023

Nisan 2023-

Mart 2023

Değişim (%)

Nisan 2023-

Nisan 2022

Değişim (%)

Gübreler (TL/Ton)

A.Sülfat %21

7.550

6.300

6.213

-1,4

-17,7

A.Nitrat %26

7.600

8.000

7.540

-5,8

-0,8

ÜRE

13.650

10.995

10.195

-7,3

-25,3

DAP

13.750

15.360

15.225

-0,9

10,7

20.20.0

9.200

10.770

10.427

-3,2

13,3

Mazot (TL/Litre)

22,11

20,86

20,08

-3,7

-9,2

Yemler

Besi yemi (TL/ton)

5.713

6.933

6.960

0,4

21,8

Süt yemi (TL/ton)

6.137

7.508

7.516

0,1

22,5

Zirai ilaçlar

Deltametrin EC 25g/L)

375

465

500

-7,5

33,3

Elektrik (krş/kwh)

181,01

251,16

213,99

-14,8

18,2