Türkiye ile Özbekistan arasındaki üst düzey temaslar ticareti ivmelendiriyor

ANKARA (AA) - MERVE ÖZLEM ÇAKIR - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün ve yarın Türkiye'de resmi temaslarda bulunacak Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'i ağırlamaya hazırlanırken, görüşmelerin ana gündem maddelerinden birini, geçen yıl 2,2 milyar doları bulan iki ülke arasındaki ticaret hacminin orta vadede 5 milyar dolara yükseltilmesi oluşturacak.

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev'in gün içinde gerçekleştireceği baş başa görüşmede ve ilk Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi toplantısında ekonomik ilişkileri de ele almaları ve bazı anlaşmaların imza törenine iştirak etmeleri bekleniyor.

Türkiye, 1991'de Özbekistan'ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülke olurken, 2016'da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Özbekistan ziyareti ve 2017'de Mirziyoyev'in Türkiye'ye gelişiyle ticari ilişkilerde dikkati çekici gelişmeler yaşandı.

Ticaret Bakanlığı verilerine göre, iki ülke arasında 2003 yılında 237 milyon dolar olan dış ticaret hacmi, 2017'de 1,5 milyar dolara, 2018'de 1,7 milyar dolara, 2019'da da yaklaşık 2,2 milyar dolara yükseldi. Geçen yıl Türkiye'nin ihracatı 2018'e göre yüzde 19,4'lük artışla ilk defa 1 milyar doların üzerine çıkarak 1,13 milyar dolar, ithalatı ise yüzde 35,3'lük artışla 1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

- Özbekistan 17 hedef ülke arasında

İki liderin karşılıklı ziyaretlerinde ticaret hacmi hedefi orta vadede 5 milyar dolar olarak konulmuştu.

Bu hedef doğrultusunda Türkiye-Özbekistan Karma Ekonomik Komisyonu 5'inci Dönem Toplantısı, Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay ve Özbekistan Başbakan Yardımcısı Elyor Ganiyev'in eş başkanlıklarında geçen yıl temmuzda toplanmıştı. Bu görüşmelerde ticaretten ulaştırmaya, enerjiden bankacılığa ve yerel paralarla ticarete kadar ekonominin farklı alanlarında 27 başlık altında iki ülke iş birliğinin geliştirilmesinden sorumlu kurumlar ve atılması gereken adımlar belirlenmişti.

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan da İhracat Ana Planı'nda Özbekistan'ı 17 hedef ülkenin arasına aldıklarını duyurmuştu. Ayrıca, Türk müteahhitlik sektörünün bugüne kadar 126 farklı ülkede 10 bin 100'den fazla proje üstlendiğini belirten Pekcan, Özbekistan'ın da bu ülkeler arasında bulunduğunu, burada müteahhitlik sektörüne ilişkin potansiyelin yüksek olduğunu açıklamıştı.

Bu temas trafiğinin ardından bugün ve yarın liderlerin de katılımıyla gerçekleştirilecek görüşmelerde iki ülke arasındaki iş birliğinin daha da geliştirilmesi hedefleniyor.

- Türkiye sanayi ürünü, Özbekistan maden satıyor

Türkiye, tüketim ve yatırım malları itibarıyla Özbekistan'a karşı dış ticaret fazlası verirken, ara malı itibarıyla ithalatçı konumunda yer alıyor. İhracatta ara malları sınıfına giren ürünler yüzde 53'lük paya sahipken, ithalatta bu oran yüzde 98'lik payı teşkil ediyor.

Dünya Ticaret Örgütünün sektörel sınıflandırmasına göre, Türkiye'nin bu ülkeye ihracatının yüzde 93'ü sanayi ürünlerinde gerçekleşirken, tarımsal ürün ihracatında da artış trendi görülüyor.

Türkiye'nin ithalatında ise en büyük pay madencilik grubunda görülüyor. Özbekistan'dan 2019 yılında yapılan ithalatın yüzde 70'ini madencilik ürünleri oluşturdu. Söz konusu ürün grubu ithalatında 2019'da bir önceki seneye göre yüzde 50'lik artış kaydedildi.

Özbekistan'a yapılan ihracatta en önemli maliyet kalemleri arasında navlun bedelleri yer alırken, limanı bulunmayan bu ülkeye ihracatın büyük bölümü kara yoluyla yapılıyor. Lojistik anlamda demir yolu taşımacılığının geliştirilmesi durumunda nakliye bedellerinde yüzde 30-35 düşüş olacağı tahmin ediliyor.