Uzmanlar kripto hesaplarla yapılmak istenen sığınmacı provokasyonuna karşı uyarıyor

İSTANBUL (AA) - İZZET TAŞKIRAN - Suriye'nin İdlib kentinde rejim unsurlarının Türk askerlerine düzenlediği hava saldırısının ardından sosyal medya platformlarında profillerine Türk bayrağı koyarak milliyetçi söylemlerle takipçi toplayan kripto hesapların manipülasyon ve provokasyon amacıyla kullanıldığı konusunda uzmanlar uyarılarda bulunuyor.

Uzmanlar, çoğunlukla gerçek kişileri temsil etmeyen, sahte fotoğraflar, görseller ve ses kayıtları paylaşan anonim hesapların bazılarının yabancı istihbarat servisleri tarafından yönetildiğini belirterek, bu hesaplardan Türkiye'deki sığınmacılara yönelik kin ve nefreti artırıcı çalışmalar yapıldığını kaydetti.

Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Murat Kırık, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sosyal medyanın denetimsiz bir yapıya sahip olması nedeniyle algı yönetimi, manipülasyon ve dezenformasyona açık olduğunu söyledi.

Kırık, toplumun bütün kesimlerini ilgilendiren hassas dönemlerde bilgi kirliliğinin had safhaya ulaştığını ifade ederek, "Provokasyon amacıyla yapılan paylaşımlar bu tip hassas dönemlerde giderek artış gösteriyor. İkna etmek ve algı oluşturabilmek adına açılan sahte hesaplar öncelikle Türk bayraklarıyla donatılıyor, ardından milliyetçi söylemler içeren iletiler atılıyor. Yeterli ilgi ve beğeniyi gördükten sonra, bu hesaplardan, Türk Silahlı Kuvvetleri ile devletin kurumlarını küçük düşürücü, sahte fotoğraflar, görseller ve ses kayıtları paylaşılıyor. Böylelikle vatandaşların hassas olduğu dönemlerde, duygularıyla oynanıyor. Bu tip algı operasyonları yapan hesapların bazılarının Türkiye'ye karşı diğer devletlerin istihbarat servisleri tarafından da yönetilebilmesi olağandır." diye konuştu.

Rejim unsurlarının İdlib'deki hava saldırısının ardından sosyal medyada algı çalışmalarının hızla arttığına dikkati çeken Kırık, kripto hesaplarla Türkiye'nin haklı operasyonlarının itibarsızlaştırılmasının amaçlandığını belirtti.

- "Amaçları halkı kin ve nefrete sürüklemek"

Sosyal medyada sığınmacılara yönelik birtakım çarpıtılmış fotoğraf ve videolarla halkın kin ve nefrete sürüklenmesinin amaçlandığını ifade eden Kırık, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu şekilde, operasyonların itibarsızlaştırılması ve sığınmacılardan nefret edilmesi hedefleniyor. Eş zamanlı bir şekilde yapılan provokatif paylaşımlarla vatandaşların Türk Silahlı Kuvvetlerine ve devlete olan inancının kaybedilmesi isteniyor. Bu tip paylaşımlarla amaçlanan; hedef çarpıtma, hedef saptırma, halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılamadır. Sosyal medya teröristleri geçmişte yaşanan görseller ve videoları paylaşarak terör örgütü propagandası yapıyor. Montajlanan, çarpıtılan, saptırılan içeriklerle birlikte halkın tahrik edilmesi isteniyor. Anonim hesapların bu tip dönemlerde sayısal olarak arttığı göze çarpıyor. Sosyal medyada oluşturulan nefret söylemiyle birlikte vatandaşların yanlış bilgilendirilmesi hedefleniyor. Terörle Mücadele Kanununun ilgili maddesi kapsamında 'Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama, Kanunlara Uymamaya Tahrik, Terör Örgütü Propagandası Yapmak' suçtur. Dolayısıyla bu tip dönemlerde soğukkanlı kalarak, sosyal medya okuryazarı olmak büyük önem arz etmektedir. Sosyal medyadaki bilgi kirliliği ve algı operasyonlarına kapılmamak son derece mühim."

Mesaj paylaşmak için devletin resmi kurum ve kuruluşlarının açıklamalarını beklemenin bilgi kirliliğiyle mücadele noktasında önemli olduğunu bildiren Kırık, sosyal medyadaki provokatif paylaşımların, bağlantı adresleri ve ekran görüntüleriyle birlikte Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü’nün '[email protected]' elektronik posta adresine şikayet edilmesi gerektiğini kaydetti.

- "Kriz ortamlarında daha aktif çalışıyorlar"

Siber güvenlik uzmanı Sedat Coşkun ise sosyal medyada gerçek fikirlerini saklayarak algı operasyonlarında görev alan hesapların kripto olarak adlandırıldığını söyledi.

Bu tür hesapların Twitter'da yoğun bir şekilde bulunduğunu kaydeden Coşkun, kriz ortamlarında daha aktif çalışan bu hesapların, bilgi kirliğinin fazlalaştığı süreçte kitleleri yönlendirmeyi hedeflediğini kaydetti.

İdlib'de Türk askerini hedef alan hava saldırısının ardından kripto hesapların yoğun olarak devreye sokulduğunu vurgulayan Coşkun, "Kripto hesaplar, saldırının ardından şehit sayısının yüzlerce olduğu yalanını yaydılar. Ordumuzun amaçsız bir şekilde orada olduğunu iddia eden bazı iletiler attılar. Ayrıca, kripto hesapları yönetenler, Suriyeli sığınmacıların ülkeyi kaosa sürükledikleri ve bu insanların rejime iade edilmeleri gerektiğine dair iletileri Türk Silahlı Kuvvetlerinin mücadelesi sırasında sıklaştırdılar." değerlendirmesini yaptı.

- Kripto hesapları nasıl anlarız?

Coşkun, kripto bir hesabın, gerçek amacının tam karşıtı bir sosyal medya profiline sahip olduğunu, paylaştığı içerik ile profili arasında fikir ayrılıklarının tespit edilebileceğini kaydederek, şu tespitleri yaptı:

"Örneğin; kripto hesaplarla Türk bayrağını profil resmi yapıp, ilk dönemlerde milliyetçi iletiler atarak, kaos günlerinde terör örgütlerinin istediği algıyı güçlendirecek iletiler paylaşabilirler. Milliyetçi bir kitleden oluşan takipçilerini, gerilimin yoğun olduğu süreçlerde yönlendirebilirler. Kripto hesaplarda, genellikle provokasyona yönelik, sağduyudan uzak sert bir dil vardır. Söz konusu iletilerle 'Bu hesap da bunları söylüyorsa galiba haberler doğrudur' şeklinde düşünmeniz sağlanmak istenir. Kripto bir hesap, çok önceden açılmış, sanal bir kimlik oluşturmayı başarmış ya da yeni açılmış olabilir. Bu hesaplarda, spesifik olayların ardından hızlıca bir liderin fotoğrafı profil resmi yapılabilir. Biyografi alanı profil resmine uygun doldurulur, ardından apayrı bambaşka iletiler atılabilir. Bu hesapları yönetenler yakalanmayacağını düşünerek, daha cesur ifadeler kullanırlar. Eğer bir kişi günlük haber alma ihtiyacını sosyal medyadan karşılıyorsa mutlaka resmi kaynakların hesaplarını takip etmeli."

Kripto hesaplar tarafından açıldığı bilinen etiketlere, karşı çıkmak için bile olsa yazılmaması ve popüler hale getirilmemesi gerektiğini ifade eden Coşkun, böylece algı mühendisliğinin büyük kitlelere ulaşmasının önüne geçilebileceğini sözlerine ekledi.