Uzmanlara göre Irak'taki siyasi kriz, Kazimi hükümetini zorunlu kıldı

ANKARA (AA) - BEKİR AYDOĞAN - Uzmanlar, kriz içerisindeki Irak siyasetinin, Kazimi'nin kabinesini onaylamak dışında bir seçeneği olmadığını belirterek, yeni başbakanın ciddi zorluklarla karşı karşıya geleceğini belirtiyor.

Irak'ta, Mustafa el-Kazimi'nin 22 kişilik kabinesinin, 15 bakanın güvenoyu alarak Meclisten geçmesinin ardından ülkede 5 aydan fazla süredir devam eden hükümet krizi sona erdi.

Ekim 2019'da başlayan hükmet karşıtı protestolar nedeniyle Başbakan Adil Abdulmehdi'nin 29 Kasım 2019'da görevinden istifa etmesi ülkede krize neden olmuştu.

Cumhurbaşkanı Berham Salih tarafından hükümeti kurmakla görevlendirilen eski İletişim Bakanı Muhammed Tevfik Allavi ve eski Necef Valisi Adnan ez-Zurfi'nin hükümeti kurmaktaki başarısız girişimleri mevcut krizi derinleştirmişti.

Exeter Üniversitesi Strateji ve Güvenlik Enstitüsü'nde Araştırmacı Talha Abdulrazaq ve Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Irak Çalışmaları Uzmanı Dr. Watheq Al-Sadoon, Irak'ta güvenoyu alarak göreve başlayan Kazimi hükümetini ve onu bekleyen zorlukları AA muhabirine değerlendirdi.

- "İran yanlısı milisler ve siyasetçiler dokunulmaz kalacak"

Abdulrazaq, Kazimi'nin İran'ın izniyle hükümeti kurabildiğini ve aksi halde önceki iki başbakan adayı gibi başarısız olacağını belirterek, "Dolayısıyla Tahran'a onların çıkarlarını güvence altına almak için önemli garantiler vermiş olmalı. Bu, muhtemelen İran yanlısı milisler ve siyasetçilerin dokunulmaz kalacağı anlamına gelecek. Bu durum, şüphesiz protesto hareketlerini körükleyecek." ifadelerini kullandı.

Kazimi'yi önceki başbakanlardan ayıran özel bir şeyin olmadığını vurgulayan Abdulrazaq, Irak siyasetinin, mezhepçi hesaplar ve özellikle İran ve ABD gibi güçlü müdahalecilerin çıkarlarıyla parçalanmış başarısız bir sisteme dönüştüğünü söyledi.

Abdulrazaq, 2003'ten bu yana her başbakanın reform ve değişiklik sözü verdiğini ancak Irak halkı için somut hiçbir şey başaramadığını hatırlatarak, şöyle devam etti:

"Yolsuzluk her zamankinden daha kötü, DEAŞ hala bir sorun, İran'a sadık Şii cihatçı milislerin siyasi etkisi hala kalıcı bir etken. Tüm bunların yanında, Irak ekonomisi tamamen kötüye gidiyor. Kazimi, bu sorunlardan herhangi birini çözmek için mucizeler yaratmak zorunda kalacak. Kazimi başarısız olacak, protestolar ya devam edecek ya da hükümet ve İran destekli Şii militanlar tarafından şiddetlice bastırılacak."

- "Irak'ta siyasi süreci sürdürmek için son şanstı"

ORSAM Irak Çalışmaları Uzmanı Al-Sadoon da Allavi ve Zurfi'nin hükümetlerini kurmada başarısız olmasının temel nedeninin siyasi görüş birliğine varılamaması olduğunu belirterek, "Kazimi bazı siyasi güçler tarafından reddedildi ancak daha sonra siyasi güçler bunu kabul etmek zorunda kaldı çünkü bu Irak'ta siyasi süreci sürdürmek için son şanstı." dedi.

Kazimi hükümetinin parlamentodan geçmemesi halinde Irak'ın kaosa ve büyük bir siyasi boşluğa gireceğine vurgu yapan Al-Sadoon, Kazimi'nin reddedilmesi halinde, cumhurbaşkanının aynı zamanda başbakan olacağını, parlamentonun feshedileceğini ve erken seçim çağrısı yapılacağını hatırlattı.

Al-Sadoon, "Siyasi güçler, bu zamanın siyasi boşluk için uygun olmadığını ve şu anda Kazimi hükümetini kabul etmenin dışında bir yol bulunmadığını fark etti." değerlendirmesinde bulundu.

Irak'ın şu anda siyasi, güvenlik, ekonomik ve hatta sosyal olarak karmaşık ciddi krizlerle yüzleştiğini dile getiren Al-Sadoon, bu krizlerin, önceki yıllara ait politikaların birikmiş başarısızlıklarının ürünü olduğunu ve Kazimi'nin bu krizleri çözecek "sihirli değneği"nin bulunmadığını kaydetti.

Al-Sadoon, Kazimi hükümetinin temel görevlerinin, Irak ekonomisinin çöküşünü engellemek, siyasi süreci ve devlet kurumlarını çalışır durumda tutmak, halkın ve protestocuların talepleriyle tutarlı yeni bir siyasi süreç üreten erken seçimler için hazırlanmak olduğunu sözlerine ekledi.