Yirmi bin ziraat mühendisine iş imkanı

Konya Milletvekili Aday Adaylarından Bekir Soylutürk, gazetemiz Genel Yayın Yönetmeni Lokman Koyuncuoğlu’nu ziyaret etti. Konya ve Türkiye için ürettiği 42 projeden bahseden Bekir Soylutürk ile projeleri hakkında konuştuk.

ADAY ADAYLIĞI SÜRECİ NASIL GELİŞTİ?

AK Parti iktidarları döneminde tarımsal destekleriyle sürekli çiftçinin yanında oldu. Ancak yinede çiftçinin, köylünün durumunun daha da iyileştirilmesi için yapılacak çok iş var. Bende tarım sektöründe hizmet verdiğimden dolayı çiftçiyi, köylüyü yakından tanıyorum. Onların sıkıntılarını ve isteklerini çok iyi biliyorum. Bu bildiklerimi partimin politikalarıyla birleştirerek çiftçinin daha iyiye ulaşmasına yardımcı olacağıma inandığım için aday adayı oldum.

“BENİ EN İYİ TEMSİL EDEN PARTİ, AK PARTİ”

NEDEN AK PARTİ?

Duygularımı, düşüncelerimi ve ideallerimi en iyi temsil eden parti, AK Parti olduğu için, AK Partiden aday adayıyım. Eğer siyaset yapacaksam bu AK Parti olmalıdır. Başkası olamazdı. Ülkenin geleceği, huzuru, refahı, güveni istikrardan geçer. Bunu da sağlayabilen tek parti Ak Partidir. Benim AK Partide olduğum gibi ülkesini seven, çocuklarının ve torunlarının geleceğini düşünen herkes AK Partide olmalı. Bölünmenin oyları parçalamanın bu ülkede nelere mal olduğunu bu millet çok iyi biliyor. Şimdi birlik zamanı. İşte bu nedenlerle AK Partide hizmet etmek ve görev almak istedim. Ülkemizi daha güçlü yarınlara ulaştırabilmek adına benim seçimim AK Partidir. Her şey Türkiye için.

EN ÇOK İLGİ GÖREN PROJENİZ NEDİR?

İşsizliğin önlenmesi ile ilgili ziraat mühendislerinin üretime sokulması projemiz var. Ülkemizde kayıt altında veya kayıt dışı tarım yapılmayan büyük alanlar mevcuttur. Tarım yapılmayan bu alanların üretime katılması için işsiz 20 bin ziraat mühendisinin devreye sokulması gerekir. Bu mühendislerden projesi olanların kredi ile desteklenmesi ( bunun için kredi şartlarının değiştirilmesi) projesi olmayanlara projelerinin ve finansmanının devlet tarafından verilmesi ve özellikle de her mühendisin yanında en az 10 kişi çalıştırılacak projelerin seçilmesine öncelik verilmesi. Bu uygulamada proje sonuna kadar devletin kontrolünde olacaktır. Başarısız olan mühendisin yerine hemen başarılı olacağına inanılan bir başka elmanın projeyi devralması sağlanmalıdır. Ülkemizde elemanların yetersiz eğitim aldığını hepimizce bilinmektedir. Burada mühendislik eğitimi almış kişiyi özellikle üretmek istediği bitki ve hayvancılıkla ilgili konularda çok kısa süre eğitime almak ve üretime sokmak esas hedeftir.20 bin ziraat mühendisinin her birinin yanında 10 kişi çalıştırıldığını düşündüğümüzde 200 bin kişinin iş bulması demektir. Bunun oluşturacağı katma değer ve onun yaratacağı yeni iş imkanlarıda cabasıdır. Ülkemizin gerçek işsizinin 1 milyon 500 bin kişi olduğu dikkate alınırsa bu proje uygulamaya konulduğunda önemli bir istihdam sağlanmış olacaktır. Bu uygulamada proje bedeli mutlaka geri ödenecektir ve yeni projelerin uygulanmasında kullanılacaktır.

KÜLTÜR BAHÇESİNDE SALEP YUMRUSU YETİŞTİRMEK

Dondurmanın hammaddesi salep orkidesi doğadan toplanan bir bitki. Doğada giderek azalırken kültür bahçelerinde üretme denemeleri başarılı oldu. Taze salep yumrusunun kilosu 25 TL den satılıyor. Müşterisi hazır ve çok kârlı bir iş. Endemik bitki çeşidi açısından dünyanın en zengin ülkelerinden birinde yaşıyoruz. ‘Endemik’ sözcüğü yöreye özgü, sadece o coğrafyada ve iklimde yetişebilen bitki anlamına geliyor. Türkiye’de yetişen 10 bin bitki çeşidinin 3 bini bu kapsama giriyor. Buna karşılık toplanabilen, ekimi yapılabilen yaklaşık 400 bitki çeşidimiz bulunuyor. Salep orkidesi de bu bitki türlerinden biri. Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinde doğada yetişiyor. Salep, dondurmanın hammaddesi, olmazsa olmazı olarak kullanılıyor. Dondurmaya kıvam ve tat veriyor. Mart, nisan aylarında doğadan toplanan orkide yumrularının çok büyük bir kısmını dondurma üreticileri satın alıyor. Bu endemik bitki o kadar değerli ki yurtdışına ihracatı 1977 yılından bu yana yasak. Orkide yumruları doğal ortamdan köylüler tarafından toplanıp dondurma üreticilerine satılıyor. Yaş yumruların kilogram fiyatı 30 TL seviyesinde. Kum hali ise 120-130 TL ediyor. Toz haline getirildiğinde ise ürünün fiyatı 250-300 TL’ye çıkıyor.

KÜLTÜR BAHÇESİNDE ÜRETİLDİ

Doğadan toplanan ve ticari değeri olan orkidenin önemli bir özelliği var. Doğadaki orkidelerin yumruları tek. Dolayısıyla sökülen orkideler tohumunu, yani kökünü yitirdiği için doğadan yok oluyor. Bu nedenle popülasyonu giderek azalıyor. Çare bulunmazsa birkaç on yıl sonra tamamen yok olma tehlikesi bulunuyor. Bu yüzden gelecekte dondurma ve salep keyfinden olabiliriz. Geleneksel Maraş dondurmasıyla ünlenen Mado işte bu tehlikeyi fark ederek 20 yıldır orkidelerin bahçe ortamında yetişmesi için projeler geliştiriyor. En son Ege Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü ile birlikte yaptıkları bahçe ortamında orkide yetiştirme çalışmaları olumlu sonuç vermiş. Şimdi sırada salep orkidelerinin çiftçiler tarafından üretilmesi aşaması var.

DENEME ÜRETİMİ BAŞLIYOR

Salep orkidelerinin üretimi konusunda 10 yıldır çalışan Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü işin ticari boyuta taşınması için de adımlar atıyor. Enstitüde görevli ziraat mühendisleri Mehmet Tutar ve Fatih Çiçek tarafından yürütülen t proje, deneme safhasından çıkıp tarlaya ekilecek hale getirilmiş. Fatih Çiçek’in verdiği bilgiye göre beş dekarlık deneme bahçesinde orkidelerin doğadakinden farklı bir şekilde 3-4 yumru vermesi sağlanmış. Böylece sökülen orkide yumrularının bir kısmı tohumluk için ayrılabilmiş. Fatih Çiçek, projeyle ilgili şu bilgileri veriyor: “Bu yıl ilk defa üreticilere yumru dağıtımı yaptık. Yıllardır orkide yumrusu toplayıp ticaretini yapan Aydm’daki üç köyde üç üreticiyle deneme üretimleri yapacağız. Yaptığımız çalışmalarda dekarda 750 kilogram verim elde ettik. 250 kilogramı tohumluk için bile ayrılsa ciddi bir verim.” Akdeniz Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri ihracatçıları Birliği Başkanı Bülent Ay-men ise, salep orkidesinin ihracatının yasak olduğunu, bahçe ortamında üretilmesi halinde ihracat şansının olduğunu söylüyor. Türkiye’de yıllık 60 ton civarında salep üretimi olduğunu belirten Aymen, “Bu rakam yılda 120 milyon salep yumrusunun sökülerek kullanıldığı anlamına geliyor. Bir salep yumrusu ancak yedi sekiz yılda tekrar oluşuyor. Bahçe ortamında üretim bu nedenle büyük önem taşıyor” diyor.

SALEP NEDİR?

Salep Orchidaceae, geniş orkide bitkisi ailesinin birçok türünün toprakaltı yumrularına verilen genel bir isimdir. Salepgiller familyasından tel köklü otsu bir bitkidir. Salep, Anadolu’da orkide türlerine verilen genel isimdir. Kökünde iki tane yumru vardır. Gövdesi dik ve silindirimsidir. Çiçekleri salkım veya başak şeklindedir. Çiçeklenme zamanında çapa ile sökülerek toplanan o yılın salep yumruları suyla yıkanarak temizlenir, ipe dizilerek su veya sütle kaynatılır, sonra açık havada kurutulur. Kurutulan yumrular dövülerek toz salep haline getirilir. Salep yumruları kremsi renkte, yumurta şeklinde, çatalsı veya saçaklıdır. Kullanılan yeri köklerindeki yumrularıdır. Türkiye’de bir çok çeşidi var. Salep yumruları müsilaj glikoz ve uçucu bir yağ taşır, içerdiği en önemli madde glikomannandır. Su ve sütle birlikte kullanıldığında şiştiği için yaygın bir şekilde dondurma hammaddesi olarak kullanılır.

BU KAZANCA, YÜKSEK MALİYET ÇEKİLİR

Salep orkide yumrusunun ekimi eylül ayında yapılıyor. Hasadı da nisan ortasında gerçekleştiriliyor. Ekim özellikleri patates gibi. Salebin şimdilik en önemli maliyeti tohum yumrusu. Salep ekimi yumrudan yapılıyor. 1 kg yumru fiyatı da 25 TL seviyesinde. 1 dekara 200 kg yumru dikiliyor. Dolayısıyla sadece tohum maliyeti 5 bin TL’yi buluyor. Tarla ve sulama gibi genel maliyetlerle birlikte dekar başına maliyet 6 bin TL’yi bulabilir. Ancak maliyete bakıp hemen vazgeçmeyin. Bu maliyete rağmen çok karlı bir ürün. 1 dekardan 750 kilogram yumru elde ediliyor. Bunun 200 kilosunu tohumluk için ayırırsanız bir sonraki sene tohum maliyetiniz de kalmıyor. Dekardan tohumluk dışında 500 kilogram yumru elde edebilirsiniz. 25 TL’den sattığınızda elinize geçen miktar 12 bin 500 TL. Bir sonraki sene ise tohuma para ödemeyeceğiniz için kazancınız 5 bin TL daha fazla olmuş olacak. Bu kazanç mevcut tarımsal ürünlerin hiç birinde yok. Dolayısıyla çiftçi için çok kazançlı bir ürün alternatifi. Hem çiftçi kazanacak, hem de salep orkidesinin nesli kurtulacak.

SALEP BÖLGELERİ NERELERİ?

Türkiye’nin hemen her bölgesinde salep orkidesi toplanıyor. Ancak bazı bölgeler daha fazla öne çıkıyor. En çok toplandığı yerler Ege Bölgesi’nin özellikle kıyı kesimleri, İzmir, Aydın ve Muğla illeri. Akdeniz Bölgesi’nde Antalya çevresi, Mersin’in Silifke İlçesi. Adana ve Kahramanmaraş, Batı Karadeniz Bölgesi’nde Kastamonu civarı, İç Anadolu’da Yozgat, Akdağmadeni, Doğu Anadolu Bölgesi’nde ise Van çevresi. Burdur Bucak ve Safranbolu’da da hem toplama, hem de ticareti yapılıyor. Konya da özellikle Toros dağlarında doğal şartlarda yetişmekte ve halkımız tarafından toplanıp satılmaktadır.

İSMAİL POÇAN / YENİ HABER