Zincire tepki, bakkala ilgi
Zincir Marketlerin yaptığı fahiş fiyat artışlarına vatandaşların çoğu dur dedi. Son zamanlarda zincir marketlerde müşteri yoğunluğunun azalması ise dikkat çekiyor. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulanan Konya Bakkallar ve Kuruyemişçiler Odası Başkanı Feridun Göner, “Zincir marketlerin fiyatları artırması üzerine bizim işlerimizde de hareketlenme başladı. Zincir marketlere komşu olan bir bakkal üyemiz beni arayıp bu aralar işlerin hareketlendiğini söyledi. Şu ara bakkallarımızda bir hareketlenme var. İnşallah zincir marketler vatandaşların bu tepkisini anlar ve fiyatları düşürme yoluna gider” dedi.
‘ZİNCİR MARKETLER PİYASANIN DENGESİNİ BOZUYOR’
Zincir marketlerin piyasanın dengesini bozduğunu belirten Göner, “ Piyasadaki malı direkt üreticiden ya da direkt toptan olarak piyasadan çektikten sonra toptan stokladıkları anda zaten piyasada mal açığa düşüyor. Mesela yumurta depoda stoklanıyor ve o gün boyunca piyasadan yumurta çekiliyor. Hal böyle olunca bir anda fiyatlar artıyor. Bu fiyat şiştikten sonra da küçük ölçekli market, bakkal, yerel zincir marketler bu ürünü daha pahalıya almak zorunda kalıyor. Pahalı aldıkları için de papalı satmak zorunda kalıyorlar. Bakkalların da ciddi anlamda işletme maliyetleri var. İşletme maliyetlerini üzerine koyduğumuz zaman tabi aradaki makas açılıyor. Önceden deposuna malı stoklayan zincir marketler bu malı ucuz aldım ucuz satalım derdinde değiller. Örneğin 30 liraya aldığı yumurtayı piyasada 50 liraysa yine 50 liraya satıyor. Ben bunu 30’a aldım 35’e satayım insanlar bunlardan yararlansın diye bir şey yok. Piyasanın rayiş bedeline satıyorlar” diye aktardı.
‘BİR AN ÖNCE PERAKENDE YASASI ÇIKMALI’
Göner, zincir marketlerin istedikleri gibi piyasaya yönlendirmelerinin önüne geçilmesi için bir an önce perakende yasasının çıkması gerektiğinin altını çizdi. Göner sözlerine şöyle devam etti: “Ticaret Bakanlığımız geçtiğimiz günlerde bir adım attı. 200 adet şubeyi geçen zincir marketlere bir yaptırım uygulayacak. Bu noktada zincir marketler aldıkları ürünlerin, fiyatlarını, verilerini Ticaret Bakanlığına aktaracaklar. Bakanlık artık zincir marketleri yakın takibe alacak. Ne kadar kâr ettikleri ortaya çıkacak. Bakanlık yakın takipte olacak. Bunlar yeterli değil ancak bir adım olarak görüyoruz. Bunların devamının gelmesini diliyoruz. Bu noktada bir an önce perakende yasasının çıkması istiyoruz. Zincir marketlerin haftada bir gün kapalı kalması gerekiyor. Avrupa’daki zincir marketlerinin açılış ve kapanış saatleri baz alınması gerekiyor. Bu kalan zaman dilimlerinde küçük esnafımızın iş yapmasını arzuluyoruz. Küçük bakkallar artık sadece sigara ve ekmek satıyor. Ekmek de artık az satılıyor. Çünkü insanlar eskisi gibi ekmek tüketmiyor Bir de artık neredeyse her caddede unlu mamuller ve fırınlar var. O anlamda ekmekleri de insanlar oradan tedarik ettikleri için vatandaşlar sadece sigaralarını bakkal ve büfelerden karşılıyor.”
‘ZİNCİR MARKETLERLE REKABET EDECEK HALE GELEBİLİRİZ’
Son zamanlarda KOP bakkal adında bir projeyi hayata geçirdiklerinin bilgisini veren Göner, şunları söyledi:” Konya’nın da içinde bulunduğu 6 il pilot olarak seçildi. Biz bu noktada tarım kredi kooperatiflerinin kapısını aşındırdık, taleplerimiz karşılandı ama şu anda yetersiz. Şube sayısını ilk etapta Konya için 50 tane olarak ön gördüler. Biz istiyoruz ki daha ekonomik, daha kaliteli ürünleri üretip tarım kredi kooperatifleri bize bu ürünleri tedarik ederse biz zincir marketlerle rekabet edecek konuma geçeceğiz. Tarım kredi marketleri işletmelerinden bir tarafa onlar malı tedarik etsinler zaten Türkiye genelinde yaklaşık 200 tane bakkal aktif olarak çalışıyor. Konya’da yaklaşık 2 bin 500 tane bakkal üyemiz var. Her mahallede KOP Bakkal açabiliriz. Tarım Kredi Kooperatifleri aracılığıyla hesaplı ve kaliteli ürünleri üretip bakkallara sevk edebiliriz. Biz küçük kâr marjlarına razıyız. Biz önceden bakliyat satıyorduk ama şu anda bakliyat satışımız sıfır. Biz bu vesileyle bakliyat ta, şeker de, çay da satabileceğiz. İhtiyaç maddelerine ağırlık vereceğiz. Tarım Kredi Kooperatifleri istediğimiz kadar ürünü verebilsinler ki bakkallara Türkiye genelinde Konya’nın her mahallesinde bu küçük KOP Bakkalları dönüştürelim ve zincir marketlerle rekabete edecek hale gelelim.”
‘BUNLAR TAMAMEN KÜÇÜK ESNAFI BİTİRME PROJESİDİR’
Zincir marketlerin küçük esnafın sattığı neredeyse bütün ürünleri sattıklarını kaydeden Göner, “Bunlar tamamen küçük esnafı bitirme projesidir. Uzakdoğu’dan kalitesiz ürünleri elektronik ürünleri, zücaciye ürünlerini, Uzakdoğu’dan çok cüzi rakamlara getirip burada çok ciddi kârlarla sattıklarını görüyoruz. İnsanlar da o ürünleri almak için sıraya giriyorlar. Ama o ürün de ciddi anlamda kalitesiz olabiliyor. Bu nedenle zincir marketlere bir sınırlama getirilmesi gerekiyor. Ürün gamlarının belirlenmesi ve onların dışında hiçbir ürünün satılmaması yetkisinin verilmemesi lazım. Bakkallar zincir marketlerden çok daha uyguna ürün satıyor diyemeyiz. Biz markalı ürünler sattığımız için bizim ucuz verme şansımız yok. Bizim eskisi gibi bir kâr marjımız yok. Bizim kâr marjlarımız yüzde 15’e çekildi. Vatandaşlar belki bakkallardan ucuz ürün alamaz ama kaliteli ürünü bakkallar satar. Zincir marketler markasız, kalitesiz ürün, fason ürün satıyorlar ama bunu ucuza satabiliyorlar. Ama aynı kalitedeki ürünü bize üreten biri olsa biz de daha uygun fiyata satarız” şeklinde konuştu.
‘PERAKENDE YASASININ ÇIKMASINA ENGEL OLUYORLAR’
Zincir marketlerin güçlü lobilerinin olduğuna vurgu yapan Göner, “Vatandaşlarımız zincir marketlere karşı tepkilerini ortaya koysunlar ki onlar illaki geri adım atacaklardır. Kendilerine çeki düzen vereceklerdir. Bazı illerin belediyeleri denetimler yapıyor, ürünün son kullanma tarihinin geçmesinden dolayı ürünü kapatmalara kadar gidiyor. Bunu Türkiye genelindeki bütün belediyelerimizin yapması gerekiyor. Zincir marketlerin dışında normal marketleri de bakkalları da denetlesinler hiçbir kaygımız yok. Eğer fahiş fiyatlı bir ürün satıyorlarsa bu bakkal dahi ise onun da cezası verilsin. Kimse vatandaşın cebindeki parayı almak için iş kurnazlığına gitmesin. Zincir marketlerin mahalle bakkalı gibi her sokağa açılmamamsı gerekiyor. Üç tane zincir market yan yana geliyor. Bunlar birbirleriyle rekabet ediyorlar. Biz bunları söylüyoruz ama hep askıda kalıyor. Bakanlığımız biraz bu işe çalışıyor ama bunların da çok ciddi lobileri var. Bu lobiler perakende yasasının çıkmasına engel oluyorlar. Bu bardağı taşıran son damla oldu. Hükümetimiz de bu konuda elinden geleni yapacaktır” diyerek sözlerini tamamladı.
• SÜMEYRA KENESARI / YENİ HABER GAZETESİ
