“İnsan iyiliğin kölesidir. İyi terbiye sırasında bir kurtarıcıdır. Civanmerdin huyu, onun her zaman iyi anılmasına sebep olur. Teşekkür kazanan saadet meyvesi toplar. Keremin alameti güler yüzlülüktür. Tatlı dil ve güler yüzle muamele, garazsız sevgi kazandırır. Sevgi bağlılığı, öğüt vermeyi icap ettirir. Sözün doğrusu, dilin süsüdür. Güzel konuşmak, akılları büyüler. Heva ve hevese uymak kişinin başına felaket getirir. İnsanları usandırmak, kötü huylardandır. Fazla hırs, din ile bağdaşmaz. Tedbirli oluş, insanı selamete ulaştırır. Kusur buluculuk, ayıpların en kötüsüdür. Ufak tefek hatalara göz yummamak, aradaki sevgiyi kıymetten düşürür. Niyetin halis oluşu, insanlığın başta gelen vasfıdır. İstemenin bedeli bahşiş ve hediyeyi hazırlamaktır. Zahmetlere katlanmak insanı mükâfata kolay kavuşturur.

Allah’ın lütfuna mazhar olacağını düşünen bir insan başkalarına yardım etmekten kaçınmaz. Hoş görücü olmak, cömertlik göstermek amirliğin şanındandır. Hükümet adamlarının şerefi, söz taşıyıcılara buğz etmektir. Methüsenanın karşılığı bahşiş vermektir. Şefaatlerin en yerinde olanı düşkünün dileğini yerine getirmektir. İşin sonun düşünmek insanın sapıklığından ileri gelir. Haddi aşmak, keskin kılıcı körletir. Edep dairesinden çıkmak, Allah’a yakınlığa manidir. Geçmiş hakları unutmak bozuşmaya ve cefa çekmeye sebep olur. Leke getirecek yerlerden kaçınmak dereceleri yükseltir. Haysiyet ve şerefin artması tehlikelere katlanmaktır. Rütbelerin yükselişi ezeli takdirin müsaadesiyledir.

İşlerin şeref verici olması, emellerin azaltılmasındadır. İlahi kudretin eserlerini düşünmek, insanı hikmet ve irfana erdirir. Hakiki amirlik, garazsız tedbir almakla ve işleri bitirmeklerdir.

Hacetler sabır ve devamla görülür. Erkeklerin kahramanlığı, korku zamanlarında anlaşılır. Himmetlerin derecesine göre, kıymetler takdir olunur. Bir iş için gönderilecek adamların sayısını çoğaltmak, tedbirleri kuvvetten düşürür. Güçlükler ve korkular işlerin karışması ile ortaya çıkar. Yardım meyvesi, sabır nispetinde toplanır. Kişinin beğenilmesi, çalışması derecesindedir. Tedbirli davranmak, korunmak için kâfidir. Kölenin bağlılığındaki samimiyet efendisinin kayırması nispetindedir. Erkeklerin ziyneti, emanetleri korumakladır. Arkadaşların tecrübesi üzüntülerin hafifletilmesiyledir, düşmanların defi de dostların eliyle olur. Akıllıların tecrübe edilmesi cahillere yakınlık gösterip göstermemeleri iledir. İşlerin sonlarını düşünmekle, felaketlerden kurtulmak mümkündür. Çirkin işlerden kaçınmak, dillerde övülmeye sebep olur. Kabalık, dostluğa yakışmaz. Mertlik cevheri, sırları saklamakla parlar.”

Hariri & Makamat