Bayrak, bir devletin bağımsızlığını, ideolojisini kimliğini, tarihini ve gücünü gösteren en önemli sembollerdendir. Onun için her bir devletin bayrağı o ülkenin vatandaşları için değerlidir. Hele-hele Türk milleti için...

Köklü bir devlet geleneği olan Türk milleti için bayrak her zaman önemli olmuştur. Tarihte birçok devletler kuran bu milletin, bugün Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini de katarsak 7 bağımsız devleti ve 7 farklı bayrağı mevcuttur. Ancak bu bayraklar içerisinde Türkiye’den sonra en eski bayrak Azerbaycan bayrağıdır.

Azerbaycan bayrağının tarihi süreci, burada kurulan devletlerden dolayı bir birinden farklılık arz eder. Fakat günümüz Azerbaycan’ının 3 renkli bayrağı, devletin varisi sayılan 1918 yılında kurulan Azerbaycan Halk Cumhuriyetine dayanır.

Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin 24 Haziran 1918 tarihli kararına göre Azerbaycan Bayrağı, kırmızı zemin üzerinde ay ve yıldızdan ibarettir. Bu bayrağın, Türkiye bayrağından tek farkı yıldızın 8 köşeli olmasıdır. Bu bayrak 9 Kasım 1918 yılına kadar resmi Azerbaycan bayrağı olarak kabul edilmiştir.

Osmanlı Devletinin Birinci Dünya Savaşından mağlup ayrılması, Osmanlının, birçok bölgeler gibi Kafkasya’dan da geri çekilmesiyle neticelendi. Bundan sonra Azerbaycan için zorlu bir süreç başlıyordu.  İranda bulunan İngilizler, Bakü’deki hükümete baskı yapıyor ve onu Osmanlının bir parçası olarak görüyorlardı. Bu da Azerbaycan Hükümetine karşı uluslararsı arenada büyük sıkıntılar çıkarıyordu. Azerbaycan Hükümeti de bunun önüne geçmek için 9 Kasım 1918’de Azerbaycan bayrağıyla ilgili yeni bir karar kabul ederek mevcut bayrağa mavi ve yeşil renkler ekledi. Yeni ilave edilen renklerle birlikte kararda bayrağın anlamı da açıklanmıştır. Bayrağın 3 rengi o dönem Osmanlı Devleti başta olmakla bütün Türk Dünyasını etkileyen, Ziya Gökalp ve Ali Bey Hüseyinzade tarafından ortaya atılan Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak fikrinden almıştı. Buna göre mavi renk Türkçülüğü, kırmızı renk Çağdaşlığı, yeşil renkte İslamlığı sembolize eder.

Azerbaycan’ın Sovyet egemenliğine girdiği 1920 yılından itibaren yeniden bağımsızlığını kazandığı 1991 yılına kadar Sovyet Azerbaycanında birçok bayrak değişti. Ancak bağımsızlığa acılan kapı olan 1987 yılında başlayan meydan hareketleri sırasında Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin 3 renkli bayrağı meydanlarda görülmeye başladı.

Tarihler 18 Ekim 1991 yılını gösterdiğinde, Azerbaycan yürütme organı olan Azerbaycan Ali Sovyeti, Azerbaycan Cumhuriyetinin Bağımsızlığı Hakkındaki Anayasayı kabul etti. Anayasanın 1. ve 2. Maddesine göre Azerbaycan Cumhuriyeti 1918 yılında kurulan Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin varisidir. Böylece Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin devlet sembolleri artık Azerbaycan Cumhuriyetinin sembolleri oldu.

Bağımsızlığımızdan 18 yıl sonra Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 17 Kasım 2009 tarihinde Azerbaycan Devlet Bayrağı gününün oluşturulmasıyla ilgili karar kabul etti. Bu kararla birlikte 1918 yılında Azerbaycan Bayrağının kabul edildiği gün olan 9 Kasım Azerbaycanda “Devlet Bayrağı Günü” olarak kutlanıyor. Yazımı Azerbaycan Milli Marşının son sözleriyle bitirmek istiyorum:

Namusunu hifz etmeye

Bayrağını yükseltmeye

Cümle gençler müştaktır

Şanlı Vatan, şanlı Vatan

Azerbaycan Azerbaycan