Damağımdaki Lezzet

Henüz beş veya altılı yaşlarında iken, annemin elime bir parça tandır ekmeği ile birkaç adet; “peynir şekeri” verip, “haydi oğlum oyna!” diyerek beni dışarı saldığı daha dünmüş gibi hatırımda. Ekmeğe katık yaptığım ve halk arasında; “peynir şekeri” olarak bilinen, “Mevlana şekeri” ve/ve ya “Konya Şekeri”, ağızda peynir gibi dağılmasından dolayı bu adı almış olmalı. “Mevlana şekeri” ayrıca rengi beyaz olduğu için, “ak şeker”, ölü evlerinde taziyeye gelenlere ikram edildiği için ise, “ölü şekeri” olarak da bilinir aynı zamanda. Bu şekere koyulan adlardan bazıları çok bilinir olmasa da, Mevlana veya Konya şekeri tanımlamasının daha yaygın olarak kullanıldığı görülür günümüzde.

Konya’nın simge lezzetlerinden biri olan; “Mevlana şekeri” Besleyiciliği, kalori zenginliği ve kendine özgü lezzetiyle,” izzet-i ikram” kültürünün vazgeçilmezleri arasında yer alır.

Çocukluğumuzda birçoğumuzun her yediğinde, anne-babasının; “dişlerin çürür, fazla yeme!” uyarısına muhatap olduğu, ama yemekten de bir türlü kendini alamadığı “akide şekeri” adında rengârenk, içi fındıklı şekerlerin tadı hala damağımızın bir tarafında saklıdır. “Mevlana şekeri” dediğimiz lezzetin damağımızda bıraktığı tada, akide şekerini yediğimizde de ulaşırız. Çünkü bu iki şeker birbirini ikame eden lezzet sunar damaklara.

Gençlik yıllarına yeni adım attığım günlerde, “Burası Kıbrıs radyosu” anonsuyla başlayan müzik programını radyonun başında ve ağzıma attığım akide şekerlerinin çatırtısı eşliğinde dinler, kendi kendime sıradaki şarkı benim şarkım olsun diye mırıldanırdım. O da yetmezmiş gibi uykuya dalmadan önce bir avuç akide şekerini ağzıma alıp, avurdumda gezdirirken uykuya dalardım sessizce.

O yıllarda; ikramlık ve atıştırmalık şekerler dışında, “zengin yiyeceği” olarak anılan helvalar leğen görünümlü koca tepsilerle vitrinlerde sergilenirdi. Halk arasında adı; “ak helva” diye anılan bu eşsiz lezzet hayli pahalıydı. Bu helvadan maddi durumu uygun olmayan kesimler imkân bulduğu ölçüde ve küçük gramajlar halinde satın alarak tüketme yoluna giderlerdi.

Bir zamanlar helva; düğünlerde, kutlamalarda ve özel günlerde misafire ikram edilen yegâne lezzetlerin başında gelmekteydi. Helvanın, “Mevlana şekeri” ve/veya akide şekerinin lezzet kodları çocukluğu 60’lı yıllarda geçenlerin zihin dünyasının muhkem bir yerinde hala saklı olsa gerek.

Size şeker gibi tatlı ve huzur içinde nice günler diliyorum; Allah’a emanet olunuz.