15 dakikalık itibar
*Andy Warhol 50 yıl önce bu günleri görmeden herkes bir gün 15 dakikalığına ünlü olacak demişti. Günümüzde sosyal medya ile birlikte popüler kültür, kısa süreli şöhret ve popülarite artıyor. Herkes meşhur olabilir ama herkes itibarlı olamaz. Meşhur olan geniş kitleler tarafından bilinir ve tanınır itibarlı olan ise karakteri, uzmanlığı ve başarıları nedeniyle toplumda saygı görür. Şöhret hızla kazanılır ve aynı hızla tüketilir, itibar uzun süreli tutarlı davranışlar ve güven inşa süreciyle kazanılır. Bir suçlu veya skandala karışmış bir kişi çok meşhur olabilir ancak itibarlı olamaz. İtibar, toplumsal değerlerle ve etik duruşla doğrudan ilişkilidir. Şöhret genellikle dikkat çekmekle görünürlükle ilgiliyken, itibar güven vermekle olur. Her itibarlı kişi meşhur olmayabilir, her meşhur kişi de toplumda saygın bir yere sahip olmayabilir. İdeal olan, şöhretin sağlam bir itibar üzerine inşa edilmesidir.
*Son haftalarda başarılı, zeki, örnek diye tanıtılanların gerçekte öyle olmadıklarını öğrendik. Doping yaparak olimpiyat madalyası iptal edilince öğrendiklerimiz gibi. Kendi maçına bahis yapan futbolcu, yönettiği maça iddia oynayan hakem, uyuşturucu sevkiyati yapanları cezalandırması gereken savcının uyuşturucu satması, sınırları koruması gereken subayın insan kaçakçılığı yapması, hastaları iyileştirmesi gereken doktorun organ kaçakçısı olması çok korkunç bir durum. Televizyonda programında bir şahsın cinsel istismardan 22 yıl, çocuğu kasten öldürmekten 30 yıl olmak üzere toplamda 52 yıl hapis cezası alan bir şahsın 5 yıl sonra serbest bırakıldığı ortaya çıktı. Türkiye’de her 2 günde 3 kadın cinayeti oluyor ve her 2 günde 9 işçi ölüyor ve her 5 günde 1 polis intihar ediyor. Türkiye'de son 15 günde 8 polis intihar ederek hayatını kaybetti. Son 15 yılda canına kıyan polislerin sayısı cinnet geçirerek öldürdüğü aile bireyleri ile birlikte 800 kişi.
* İtibar sahibi olmak için şeffaf olmak, sözünün arkasında durmak, sorumluluk almak, empati kurmak, toplumsal değerlere saygı göstermek ve bunu sürdürülebilir bir iletişimle desteklemek gerekir. Davranışlarınızın, sözlerinizin ve görsel kimliğinizin birbiriyle uyumlu olması güven oluşturur. Vaatlerinizi yerine getirin, yalan söylemeyin. Bilgi saklamak yerine şeffaf olun. İnsanlar size güven duymalıdır. Hata yaptığınızda sorumluluk alın, özür dileyin ve durumu düzeltmeye çalışın. Bu, olgunluk ve güvenilirliğin göstergesidir. Başkalarının duygularını anlamaya çalışın, onlara değer verin ve saygı gösterin. Bu, karşılıklı güveni artırır. Ne söylediğiniz kadar nasıl söylediğiniz de önemlidir. Geri bildirimlere kulak verin. Sosyal sorumluluk projelerine katılmak, çevresel sürdürülebilirliğe önem vermek gibi davranışlar, kurumsal itibar için önemlidir. Sosyal medyada ve arama motorlarında kendinizi veya markanızı nasıl temsil ettiğinizi bilin. Olumsuz yorumlara hızlı ve yapıcı cevaplar verin. Yapmacık davranmayın. Samimi bir gülümseme ve içten tavırlar, insanları size çeker.
*Sonuç olarak, ülkemiz 174 ülke arasında bilim teknolojide 28. Kültürde 74. Uluslararası basışta 123. Dünya düzeninde 142. İklimde 50. Refahta 40. Sağlıkta 62. Sırada. En büyük itibar kaybını anlatayım. World Economic Forum 1971 yılında Klaus Schwab tarafından İsviçre’nin Davos kentinde kuruldu, bağımsız uluslararası bir organizasyon. Misyonu, kamu ve özel sektörün liderlerini bir araya getirerek küresel, bölgesel ve sektörel meselelerde diyalog yoluyla dünyayı iyileştirmek. Her yıl ocak ayında Davos’ta yapılan zirve, dünya liderlerinin, CEO’ların, düşünürlerin ve gazetecilerin bir araya geldiği en prestijli platformlardan biri. Küresel eşitsizlik, iklim değişikliği, yapay zekâ, pandemi gibi kritik meseleler ilk defa bu forumda gündeme geldi. Schwab, Almanya doğumlu ekonomi profesörü ve mühendis. Schwab çok önemli bir adam. Öyle böyle değil… Adeta 50 yılı aşkın süredir organizasyonun başında. WEF çok önemli bir kurum. O da öyle böyle değil… WEF 400 milyon doları aşan bütçeye sahip. Bine yakın çalışanı var. Küresel sorunlar burada tartışılıyor, küresel tanışmalar burada yapılıyor… Skandal ne? Her yıl dedikodular çıkardı, üzerinde durulmazdı. Bu kez fena patladı. Bir ifşacı, Schwab ve ailesi hakkında etik dışı davranış, mali suistimal, cinsiyetçilik, ırkçılık, yaş ayrımcılığı konularında şikâyette bulundu. Moda deyimle ortamın toksik yani zehirli olduğunu ilan etti. Forum’un Yönetim Kurulu bu mektubun ardından acil toplandı. Bağımsız bir soruşturma başlattı. Schwab da hemen istifa etti. Siz siz olun devir değişti, yapanın yanına kalıyor, ben de yapayım yanıma kalır demeyin. İtibar, vaatlerle değil davranışlarla inşa edilir.
