Necmettin Şimşek

Necmettin Şimşek

Mantık, Matematik, Teknoloji

Mantık, Matematik, Teknoloji

*Her şeyi neden tersten yaparız. Öncelik teknoloji mi sanıyoruz. Yanılıyoruz. Sıralama şeklimiz mantıklı olacak, matematik ile hesaplanacak sonrasında hayatı kolaylaştırıyor ise teknolojik olacak… Matematik, hayattaki en basit şeylerin içinde bile gizlidir. Görmek istemeseniz bile. Matematik parmaklarınızın ucundadır ancak bunu fark edemezsiniz. Gece eve geldiğinizde hava karanlık ise koridorun ışığını açarsınız. Sonra işiniz bitince başka bir düğme ile tekrar kapatırsınız. Bu esnada pek aklımıza gelmez. İkinci düğme, ışığın açık olduğunu, işinin onu kapatmak olduğunu nereden biliyor. İkinci düğme ile bir şekilde iletişim mi kurdu. Bu sorunun yanıtı boole teorisi ve modern bilgisayarların işleyişinin altında yatan ikili sistem için iyi bir örnek teşkil eder. Elektrik devresine bağlı bir ampul ve ucunda da bir açma kapama anahtarı var. Anahtar kapalı olursa devre tamamlanır ve ışık yanar. Açıksa, ışık yanmaz. Bunu sadece bir düğmeye basarak sağlamamız mümkündür. Ancak iki anahtara bağlı bir devre kullanırsak işler ilginçleşir. 4 Olasılık oluşur. Matematik ile elektrik devreleri arasındaki ilişkiyi anlamaya başlarız. Mantık bilenlerin ve ile veya bağlaçları için yaptığımız işlemlerle aynıdır. Bunlar bu teoriye yol açan matematiksel mantığın temelidir. Matematiksel mantık, matematikte sıklıkla ortaya çıkan karmaşık ifadelerin doğru mu yanlış mı olduğuna karar vermek için kesin bir yol sağlar.

**Matematiğin insanlığı 2000 yıldan fazla süreden beri etkilemesinin 2 ana nedeni vardır. Bunlardan 1.’si matematik bize evreni anlamak ve bir şeyler inşa etmek için ihtiyacımız olan araçları verir. İkincisi de, matematiksel nesnelerin incelenmesi, görünürde pratik uygulamaları olmasa bile güzel ve ilgi çekici olabilir. Gerçekten şaşırtıcı olan şey, bazen bir matematik dalının tamamen soyut bir şey olarak başlayıp sonrasında pratik bir kullanım alanı bulmasıdır. Ve,  veya, değil, temel matematiksel işlevlerin yanı sıra küme karşılaştırmalarını gerçekleştirmek için gerekli olan tek işlemlerin bunların yeterli olduğu düşünülüyor. Mantıkta, “bu hayvanın tüyleri var” ve “bu hayvan yavrusunu sütle besliyor” gibi 2 ifade ve ile bağlanabilir. A ve B ifadesi, A ve B’nin her ikisi de bireysel olarak doğru olduğunda doğrudur. “Bu hayvan yüzebilir” veya “bu hayvanın tüyleri var” biçiminde de bir cümle kurabiliriz. “A veya B” ifadesi, A ve B’den biri veya her ikisi de doğruysa doğrudur. Sayıların cebirsel özelliklerine göre {0, 1} kümesinin toplama ve çarpma gibi işlemlerle birlikte tutarlı bir dil oluşturmak için yeterli olduğu kabullenilmiştir. Mantıksal olarak, doğruluk ve yanlışlık ikili değerlere indirgenir, doğru için 1 ve yanlış için 0. Benzerliğe rağmen, 1 ve 0’ın doğru ve yanlış ikilisi ikili sayılarla aynı değildir. Elektronik sayısal bilgisayarlarda kullanılan devrelerin tasarımı için gerekli olan temeli oluşturmaktadır. Bilgisayar çağını başlatan da bu teori olmuştur. Mantık kapıları, bilgisayar devrelerinin önemli bir parçasını oluşturur. Arka plandaki fikir bu teoriye göre çalışır. Günümüzde bilgisayar yazılımlarını programlamak için kullanılan kodların yapı taşları, formüle edilen bu mantığa dayanmaktadır. Bu mantığı aynı zamanda internet arama motorlarının nasıl çalıştığının merkezinde yer alır. İnternetin ilk zamanlarında ve, veya ve değil komutları, aranan belirli şeyi bulmak için sonuçları filtrelemede yaygın olarak kullanılıyordu. Teknolojideki gelişmeler, günümüzde insanların daha doğal bir dil kullanarak arama yapmasına olanak tanıyor. Ancak arka planda hala aynı sistem çalışıyor. Örneğin “Yeni Haber” için yapılan bir arama, iki kelime arasında görünmeyen bir ve konutu içeriyor. Böylece sonuçlarda yalnızca her iki adı da içeren web sayfaları ekranımıza yansıyor.

*** Teknolojinin çalışma sistemi, düşünce sisteminde olduğu gibi makinelerin kurulum devrelerinin doğru bir yol izlemesine bağlı. Düşünceler doğru ve sistemli olduğu sürece bunların her alanda hayata yansıması da doğru olacak. Teknoloji birçok noktada mantığın bulgularından yararlanır. Mantığın teknolojik hayata yansıması buluş mantığı redrodüksiyon ile ortaya çıkar. Redrodüksiyondan ise sonraki haftalarda uzunca bahsedeyim. Ters işler yapmaktansa bazen beklemek iyidir.

Önceki ve Sonraki Yazılar
Necmettin Şimşek Arşivi
SON YAZILAR