Politika faizinin 250 baz puan düşürülmesi çözüm mü?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 2025 yılının Mart ayındaki Para Politikası Kurulu, anketler, iktisatçıların görüşleri ve piyasaların beklentilerini yansıtan bir kararla politika faizini 250 baz puan (%2.5) indirdiğini açıkladı. Merkez Bankası 2024 yılı son ve 2025 yılında iki olmak üzere yaptığı son üç toplantının her birinde, politika faizini 250’şer puan düşürerek %50’den %42.5’e düşürdü. TCMB’nin paylaştığı metin şöyledir.

“Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 45’ten yüzde 42,5’e indirilmesine karar vermiştir.

Enflasyonun ana eğilimi ocak ayındaki artış sonrasında şubat ayında gerilemiştir. Bu dönemde temel mal enflasyonu görece düşük seyrini korurken, hizmet enflasyonu ocak ayına özgü artışın ardından yavaşlamıştır. Yurtiçi talep dördüncü çeyrekte öngörülenin üzerinde olmakla birlikte, enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelerde seyretmiştir. Öncü veriler bu destekleyici görünümün yılın ilk çeyreğinde de sürdüğünü ima etmektedir. Para politikası duruşunun kredi ve mevduat piyasaları ile iç talep üzerindeki etkileri yakından izlenmektedir. Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları iyileşme eğilimi sergilemekle birlikte, dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam etmektedir.

Para politikasındaki kararlı duruş; yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile dezenflasyon sürecini güçlendirmektedir. Maliye politikasının artan eşgüdümü de bu sürece önemli katkı sağlayacaktır. Enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı para politikası duruşu sürdürülecektir. Bu doğrultuda, politika faizi; enflasyon gerçekleşmeleri, ana eğilimi ve beklentileri göz önünde bulundurularak öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirlenecektir. Kurul politika faizine ilişkin atılacak adımları enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla belirleyecektir. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası araçları etkili şekilde kullanılacaktır.

Son dönem kredi büyümesi gelişmeleri göz önünde bulundurularak, makro finansal istikrarı korumak ve sıkı parasal duruşu desteklemek amacıyla ek adımlar atılmıştır. Kredi ve mevduat piyasalarında öngörülenin dışında gelişmeler olması durumunda parasal aktarım mekanizması ilave makro ihtiyati adımlarla desteklenecektir. Likidite koşulları yakından izlenmeye ve sterilizasyon araçları etkili şekilde kullanılmaya devam edilecektir.

Kurul, politika kararlarını parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirleyecektir. Bu doğrultuda, tüm para politikası araçları kararlılıkla kullanılacaktır. Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacaktır. Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti beş iş günü içinde yayımlanacaktır.[1]”

TCMB yönetiminin kendi çerçevesinden gelişmeleri takip ederek aldıkları kararı, ete kemiğe büründürmeye çalıştığı anlaşılmaktadır. Ancak ülkemizde enflasyonun kontrol edilebilmesi, politika faiz oranlarını düşürmek veya artırmakla çözülebilecek kadar basit bir konu değildir. Tekelci firmaların yoğun bir şekilde faaliyet gösterdiği, ciddi düzeyde kayıt dışı ekonominin varlığından dolayı adeta ikinci bir yapı gibi devam ettiği, keyfi olarak fiyat artışı yapan firmaların denetlenemediği, verilen cezaların yaptırım gücünün yetersizliği nedeniyle beklenen sonuçlara ulaşılamadığı, hem maliyet hem talep enflasyonunun ve üretimde yüksek ithalat bağımlılığı nedeniyle kur artışlarının enflasyonu artırdığı, daha yüksek kar amacıyla üretilen malların pazarda kasıtlı olarak önemli bir kısmının arz edilmediği koşullar varken ülkemizin cari ekonomik sürecinde, politika faizini indirmek veya artırmak kalıcı sonuçlar getirmeyecektir. Yapısal sorunlar palyatif politikalarla çözülemez. Sadece zaman kaybına yol açar.