Sınav döneminde ebeveyn tutumu nasıl olmalı?

Her sınav dönemi hem çocuk için hem de ebeveynler için önemli bir süreçtir. Ebeveynler de en az çocukları kadar kaygılı ya da stresli geçirebilmektedir bu dönemi. Anne ve babalar çocukları için birçok hayal kurmakta ve hayatları için planlar yapmaktadır. Ebeveynler genellikle kendilerinde eksik olan, hayatlarında olmayan durumları çocukları için daha çok isteme eğiliminde olurlar, bundan dolayı da özellikle sınav dönemlerinde çocuklarlar kadar kaygılı oldukları gözlemlenebilir. Bu kaygılı olma durumu ne kadar ön planda olursa, ebeveyn ve çocuk ilişkisi o kadar olumsuz etkilenebilir. Çocukları iyi tanımak ve onların ihtiyaçlarına yönelik bir yol izlemek her iki taraf için de sağlıklı olacaktır.

Sınav döneminde çocuklarda sıkla gözlemlediğimiz kaygı ve heyecan elbette bazı durumlara yol açabilmektedir. Bu süreçte ebeveyn çocuğun kaygısını düşürmek için olumlu şeyler söylese de ( sana güveniyorum, sana inanıyorum gibi) çocuğun kaygısını beslemeye devam eder. Çünkü çocuk ‘benden çok yüksek puanlar bekleniyor, ailem bana güveniyor onların beklentisini boşa çıkarmamam lazım’ şeklinde düşünerek daha çok kaygılanmaya başlar. Bu durum da özellikle çok fazla sorumluluk bilincinde olan çocuklarda ters bir etki yaratabilmektedir.

Peki; ebeveyn olarak sınav döneminde olan çocuğunuza nasıl yaklaşmalısınız?

Yukarıda dediğim gibi ‘sana güveniyorum’ cümlesi çocukta daha fazla kaygıya yol açabilmektedir. ‘Sana güveniyorum’ sonuç odaklıdır, bunun yerine çocuğu sürece odaklayarak ‘elinden geleni yaptığını görüyoruz, bu süreçte biz de senin yanındayız ve elimizden geleni yapmaya hazırız’ gibi cümleler kurarak çocuğun kaygısını azaltmasına ve kendine inanmasına yardımcı olabilirsiniz.

Çocuğunuza koşulsuz sevgi ile yaklaşmak sınav sürecinde önemli bir faktördür. Sadece başarılı olduğunda, yüksek puanlar aldığında çocuğa ilgi, sevgi ve şefkat göstermek, başarısız olduğunda ise tembel, beceriksiz, başarısız gibi kelimeler kullanmak çocuğun zihninde ‘ben başarılı olursam ailem mutlu olur ‘ düşüncesini oluşturabilmektedir. Bu da zaman içerisinde sadece başarılı olursam ailem beni sever inancını beraberinde getirir ve elbette o beklentiyi karşılayabilmek için çocuk daha çok kaygılanır. Bunun yerine her zaman ve her koşulda çocuğunuzun yanında olduğunu ona sınav sonuçlarından bağımsız olarak onu sevdiğinizi sürekli hissettirmek daha sağlıklı olmaktadır.

Çocuğunuzu bu dönemde sınıf arkadaşlarıyla, komşunun ya da arkadaşınızın çocuğuyla kıyaslamak çocuğunuzda yetersizlik duygusunun artmasına neden olabilir. ‘sınavda arkadaşın 3. olmuş sen neden olamadın’ ya da ‘komşunun kızı ilk senesinde kazanmış, sen de kazanacaksın’ gibi cümleler kurmak çocuğun sınava başka ve gerçek olmayan anlamlar yüklemesine yol açar. Burada unutulmaması gereken her çocuk kendi yolunda yürür ve ona göre davranılmalıdır.

Ebeveyn olarak çocuktan beklentilerinizde gerçekçi olmaya çalışın. Beklentileriniz çocuğun potansiyeline ve yapabileceklerine uyumlu olduğunda hem çocuğunuzla iletişiminiz daha sağlıklı hale gelir hem de çocuğun kaygısını azaltmasına yardımcı olursunuz.

Bu süreçte çabayı takdir etmek oldukça önemlidir. Sonuçtan bağımsız olarak ‘ sen elinden geleni yaptın’ deyip sonrasında düzeltilebilecek sorunlara beraber odaklanmak ve bunun için emek harcamak çocuğun sonuçtan ziyade emek ve çabaya odaklanmasına yardımcı olur.

Çocuğa ve kendinize hayatın sınavdan ibaret olmadığını hatırlatmak önemlidir. Sınav sürecinde, çocuğun kendiyle, arkadaşlarıyla ya da sevdikleriyle zaman geçirebilmesi için vakitler oluşturmak çocuğun kaygısını düşürmeye yardımcı olmaktadır.

Unutmayın ki her çocuk özeldir. Her bireyde olduğu gibi çocukların da iyi ve kötü olduğu alanlar vardır. Bunları tanıyarak hareket etmek sınav sürecini hem çocuk için hem de ebeveyn için daha kolay hale getirmektedir.