Oğuzun 24 boyundan birisi olan Kızıklar, Oğuz Handan gelen Yıldız Hanın ikinci oğludur. Oğuzların Bozok kolundan olan Kızıklar, sağ kolu teşkil etmektedir. Sembol hayvanları Sarıca kuşudur.

Oğuz boyları hakkında esas kaynaklardan olan Kaşgarlı Mahmud’dun “Divan-ı Lügat-ut Türk” eserinde Kızıklardan bahsedilmemektedir. Bunun da sebebi, Kızık ile Kargınları farklı bir boy içersinde anlatmasıdır. Fakat, Oğuzları tetkik eden Reşîdüddîn Fazlullah-ı Hemedani Cami’üt-Tevarih eserinde, Yazıcıoğlu Ali Bey ise Tevarih-i Al-i Selçuk kitabında Kızıklar hakkında bilgi verirler.

Reşîdüddîn’e göre, Kızık adı “güçlü, düzene sokmada çok ciddi” anlamındadır. Fakat, Yazıcıoğlu bu anlamı biraz değiştirerek “kuvvetli, yasakta pek ciddi, cehd edici” şeklinde verir. Bundan başka Kızık sözünden, günümüzden bin yıl önce Yusuf Has Hacip, Türk Hükümdarına öğüt niteliğinde yazdığı eseri “Kutadgu Bilig”te şöyle bahseder: “İlig bolsa isiz, ajunug buzar, Kısıglısı bolmasa, yoldın azar” yani “Eğer han kötü olsa dünyanı bozar, Halk da ciddi olmasa yolundan azar.”

Diğer Oğuz boyları gibi çeşitli sebepler ile Türkistan’dan batıya doğru göç eden Kızıklar, kuzeyde Kafkasya’ya, batıda Anadolu’ya, güneyde de Suriye’ye doğru yayılmışlardır. Şuan bile her üç bölgede, Kızıkların varlığı bilinmektedir.

Gürcistan’ın doğusundan, Azerbaycan’daki Şirvan ovalığına kadar yayılan Kızıklar, Kafkasya Kızıkları olarak da tanımlayabiliriz. Hali hazırda Azerbaycan ve Gürcistan arazisinde Kızık köyleri vardır. Hatta bir zamanlar bu bölgeler “Kızık Obası” diye anılırdı. Ben kendim de Azerbaycan Kızıklarından olduğum için araştırmalarımı bu yönde yoğunlaştırmış durumdayım.

Kızıkların diğer bir kısmı Suriye, özellikle Halep bölgesinde iskan ettikleri bilinmektedir. Savaşın en çok etkilediği toplulukların içersinde, Suriye Türkmenlerini oluşturan Kızık Türkleri de vardır.

Kızık boylarının batıya giden en büyük kanadı ise Anadolu’da yaşayan Türkiye Kızıklarıdır. Kızık boylarının en güçlü olduğu ve iyi teşkilatlandığı yer de Türkiye’dir. Gaziantep’ten, Bursa’ya, Türkiye’nin birçok bölgesinde yaşamaktan olan Kızıkların, farklı şehirlerde 11 ayrı derneği bulunmaktadır. Ayrıca Kızıklar, birkaç yıl önce Kızık Derneklerini birleştirerek Kızık Dernekleri Birliği’ni (Federasyon) kurdular. Bu, 24 Oğuz Boyu arasında bir ilkti.

Kızık Dernekler Birliği Başkan’lığını şuan Nafi Çağlar Bey sürdürmektedir. Kendisi de Gaziantep Kızıklarından olan Nafi Bey, ömrünü Kızıkların tarihini ve kültürünü araştıramaya vermiş birisidir. Şuan Kızıklar ile ilgili iki kitabı ve birçok yazıları bulunmaktadır. Kızıklar ile ilgili üçüncü kitabın hazırlıklarını da sürdürmektedir.

Kızıkların en büyük toyu, Türkiye genelinden Kızık Türklerinin de katıldığı, Bolu Seben Kızık Toyudur. 600 yıldır Temmuz ayının ilk haftasında, Bolunun Seben ilçesine bağlı Kızık köyünde kesintisiz olarak yapılan Kızık toyunda şenlikler düzenlenip, gelen misafirlere etli bulgur pilavı ikram edilir.

Bunun dışında, yılın ayrı zamanlarında, Türkiye geneli olarak Kızık Türkleri, farklı etkinlikler ve toplantılar gerçekleştirmektedirler.