Dede Koruk Yer Torununun Dişleri Kamaşırmış!
Anadolu ilimin irfanın sanatın hikmetin hakikatın kısaca medeniyetin göz bebeğidir. Yarınlara bir ufuktur evveliyata aydınlık. Hayatların anlamsal çizgisidir. Sevginin kardeşliğin ve barışın kesişim bağrıdır. Anadolu zulme dik duruş mazluma bükülen boyundur. Çağlar üstü şahlanış dingin bir huzurun adıdır. Anadolu kelimelerin insicamı var oluşun gizemli bahçesidir. Anadolu semalardan yeryüzüne dökülen gül bahçesi menbağından süzülen kar tanesidir. Anadolu özüyle sözüyle mekteptir. Okumasını bilene kitap yazması bilene ilhamdır. Kelimelerin kıskacında, yalnızlığın dizlerinin dibinde, sessizliğin sesidir. Bağrında taşıdığı hiçbir söz yersiz yurtsuz maksatsız gayesiz değildir.
****
2 yılı aşkın süredir Duygusal Zeka konulu seminerler düzenliyor okullarda gençlerle bir araya geliyorum. Kalbime öyle geliyor ki gençlerin pek çoğu dünyada dönen dolapların makus talihinden muzdarip ve bir o kadar da çıkmaz sokaklarda bir şeyler arıyorlar. Duygular gönüller ruhlar yaralı. Hangi gözlerle buluşsam ruhumda ince bir sızı. Gönlümü şöyle bir silkeliyorum bir merhem arıyorum. Ruhlara gönüllere duygulara sürülecek merhem! Duyguların iyileştiriciliği fikri mevut dünya düzeninde pekte çazip gelmiyor bunu görebiliyorum. Zaman zaman karşılaştığım bir soruyu dert edinerek dertlilere sunmanın gayretindeyim. Yarınların bir inşaası olacaksa evvela bugünlerin iyilik işçileri ile olacaktır. Bugün diktiğimiz fidanlar ağaç olup gölge yapacaktır.
Dede Koruk Yer Torununun Dişleri Kamaşır hakikatini hayatımın her sahnesinde müşahede etmekteyim. Elimdeki gençliği kucaklamak bir bakıma dedelere dokunmaktan öte gitmeyecektir. Bir neslin inşasında dedelerin neye sahip oldukları yahut neyi kaybettikleri torunlarının zihin ve gönül hatta ömür sayfasında satır satır yer bulmaktadır. Bir neslin inşasında dedelerin bütün hal ve ahvali torunlarının kader sahnesinde rol alacaktır.
Kıymetli Anadoludan doğmuş bu kıymetli sözün terazisinde mesuliyet nesiller kadar o nesilleri inşaa eden ataların şahsiyetinde vuku bulmaktadır. Dedeler neneler yedikleri içtikleri konuştukları gezdikleri kısaca her halleriyle her an bir gelecek inşa etmektedir. Buna henüz dede nene olmamışlarda dahil edilebilir. Hepimiz birer potansiyel dede adayları olarak yerimizin ne kadar Anadolu, Anadolu dergahının da ifadesi ile ne kadarı gavur bunu henüz idrakini kaybetmemiş kalplere havale ediyorum.
Efenim Anadolu’nun kavram ve kelimelerini eğip bükmeden ifade etmenin dikkatindeyim. Bu kıymetli vecizedeki dede ifadesi asla yersiz ve yurtsuz değildir. Katışıksız olarak Dedenin bir cinsi yönü olmasıyla birlikte ataerkil toplumda yön verici idare edici inşa edici özelliği de bulunmaktadır. Yuvayı dişi kuş yapmış olsa da bir yuvanın akıbetini hatta bir toplumun akıbetini kalbi selim aklı ferasetli yolu hakikatli dedeler belirlemiştir, belirleyecektir. Bozulmanında düzelmeninde ön tekerinde dedeler yatar. Bu arka tekeri işlevsiz kılmaz. Sorumluluğun dağılımı ile paralellik arz eder. Başlıkta arz edilen Dedenin yediği içtiği nesiller boyu sosyal genetik aktarımlarla aktarılır. Bandura’nın sosyal öğrenme dediği hadise konumuzun ta kendisini ortaya koymaktadır. Araştırmak incelemek bedava! Örneğin hayatta bir baltaya sap olmuş adamlarla hayatta bir baltaya sap olamamış adamların ki bu sözde Anadolu’nun bağrından domurmuştur incelemesi yapılarak dedelerin yediklerini tespit etmekte önemli bir veri tabanı oluşturmaktadır. Bugun elimizde ne varsa dünden kalandır yahut kalandan doğmuş olandır.
***
Doğru nedir yanlış nedir sorularını fark ettiğim bir zaman diliminde doğrularımı ve yanlışlarımı idrak ettiğim bir anda çocukluğumun nakışlandığı bir adamla dedemle tanışalı 3-5 yıl kadar oldu. Burada tanışmaktan maksadım Dedemi fark etmek dedemi tanımaktır. Yoksa 33 yıldır aynı çorbaya kaşık salladık evelallah. 33 yıllık hayat yolculuğunda zaman bir rüyanın içinde filim şeridi gibi akıp gidiyor. Ondan gönlüme düşen son söz Hakkınızı helal edin vedasında sonsuzluğa kesilen terennümdü.
Geriye onun yaşam bahçeme ektiği Onurlu bir duruş, kaanatli bir yaşam, imanlı bir bakış, şiirli bir tebessüm, bir lokma bir hırka, adil bir yürek, eğitime ve kültüre çizilen ufuk, zor zamanların yürekliliği, hayata ve dostlara vefa, haddini bilen bir duruş, dik duran diklenmeyen bir ruh, misyon ve vizyon sahibi akıl, ceketine dahi yük olmaktan imtina eden bir bedendi. Soğuktu ciddiydi pekdikti. Gönül insanıydı. Bilge bir adamdı. Bilgiden yanaydı. Allah rahmetine ve de sevdiklerine kavuştursun.
Bunları niçin yazıyorum? Dedemin benim gönlüme düşenlerden haberi oldu. İnanmadığım birşeyi yazmadım yaşamadım. Çok iddialı oldu. Anladımki dedemin yedikleri biz torunlarının hayatlarında kutup yıldızı olmuş anlayabilene rehber. Dedimya hayatı fark ettiğim bir aralıkta, yüreğimin geçmişi dikizlediği bir pencerede gördüklerimi görmesini bilenlere bana sabreden ağzı ekşiyen yahut şapurdayan sizlere birer farkındalıktır. Yarının dedelerine söylediklerimdir. Dostlar Dedelerinizi bir kontrol edin torunlarınızın gönül sağlığı için …… Hey gidi Anadolu! Bağrında hayat saklı.
Not:
Gideriz! Nur yolu izde gideriz
Taş bağırda sular dizde gideriz
Bir gün akşam olur bizde gideriz
Kalır dudaklarda şarkımız bizim!
Necip Fazıl Kısakürek
