Konya’nın belirli bir ihracat potansiyeli var. TÜİK ve Ekonomi Bakanlığı verileri, bu potansiyeli daha iyi anlamada bize yardımcı oluyor. İl merkezinde kayıtlı olan 1.313 ihracat yapan firma sayısı, az bir rakam değil. 1,3 milyar Dolar ihracatta istenilen seviyede olmasa da bizi, Türkiye sıralamasında ilk 14 içine sokuyor.

2012 yılı verileriyle, Konya’da kişi başı ihracatımız ise 622 Dolar seviyelerinde. Bu rakam Türkiye için 2.017 Dolar iken ilk sırada yer alan Kocaeli’nde 7.706 Dolar. Konya, 2012 yılında 4,14 milyar Dolar ihracat gerçekleştirmiş olsaydı, Türkiye ortalamasını yakalayabilecekti.

Bir fikir vermesi açısından, il merkezinde kayıtlı ihracat yapan firmaları, genel ihracatla oranladığımızda; ihracatçı firma başına düşen ihracatımız 972 bin Dolar seviyelerinde. Bu rakam Türkiye için 2,7 milyon Dolar iken ilk sırada yer alan Kocaeli’nde 10,2 milyon Dolar. Bu hesapla da eğer Konya, 2012 yılında 3,5 milyar Dolar ihracat gerçekleştirmiş olsaydı, Türkiye ortalamasını yakalayabilecekti.

Bir diğer önemli konu da “hedef pazarlar” bulmak. Bunu ifade ederken sadece hiç ihracat gerçekleştirilmemiş ülkeleri kastetmiyorum. Zira Konya 160 ülkeye ihracat yapmakta. Hatta ihracatımızın 130 milyon Dolar seviyelerinde ve bugüne kıyasla 10 kat daha düşük olduğu 2002 yılında dahi Konya, 110’dan fazla ülkeye ihracat gerçekleştirmiş.

Son yıllarda, hep benzer ülkelere ihracatın yoğunlaştığı dikkat çekiyor. Konya’nın son 5 yıl ihracatında, ilk 5’te yer alan ülkelere bakıldığında Irak ve Almanya hep ilk 5’ye yer alırken, İran 4 kez, İtalya ve Yunanistan 3 kez ihracatımızda ilk 5’e girmiş. Üstelik ilk 5 ülkelere yapılan ihracatımızın, toplam ihracatımıza oranı ortalama %35 seviyelerinde.

2012 yılında ilk 5’yer alan ülkelere ihracatımız, toplam ihracatın içinde %36’sını oluşturuyor. Ayrıca, yine 2012 yılında, toplam ihracatımızın %19’u ise ilk sırada yer alan Irak’a gerçekleştirilmiş.

Ancak, Konya Dünya’da, ürettiği ürün desenine ve çeşitliliğine uygun olan başka ülkelere, daha fazla ihracat yapamaz mı? sorusu da bir taraftan aklımızın köşesinde. Elbette, 160 ülkeye ihracat kolay iş değil. Ancak bazı ülkeler var ki Konya’dan yaptığı ithalat çok daha üst seviyelere çıkarılabilir.

Bunu söylerken şimdi Ekonomi Bakanlığı bünyesine katılan, Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın 2011 yılında sunduğu ve 2010 yılı verileriyle hazırlanan “İl İl Dış Ticaret Potansiyeli” çalışması aklıma geliyor. Bu çalışmada, çeşitli performans kriterleri var. İllerin çeşitlilik performansında Konya 4. sırada yer alıyor. Burada da en düşük sıradanlık sıralamasında 26. sırada yer alıyoruz.

Ayrıca, Konya, nitelikli sıçrama kabiliyetine sahip sıralamada 4. yer alırken sıradan olmayan ürünler ihraç eden çeşitliliği yüksek illerle ilgili oluşturan bölge sınıflamasında da 1. sırada yerini alıyor. Çalışmada, ihracatın sektörel dağılımının en çok örtüşen sektörel dağılıma sahip olarak Konya’ya benzer iller; Antalya ve Kocaeli çıkmış.

İlimizin ihracat desenine en çok örtüşen ithalat desenine sahip ülkeler ise; Nijerya, Cezayir, S.Arabistan, Rusya ve Arjantin olarak tespit edilmiş.

Bu adı geçen ülkeler, son 5 yılda ve ilk 5’te Konya ihracatında ne durumda diye bakacak olursak; S.Arabistan, Arjantin, Nijerya ve Cezayir listede hiç yer almamış. Sadece Rusya bu listeye 2 kez girmiş durumda.

- Rusya; 2008 yılında 5., 2009 yılında 14., 2010 yılında 8., 2011 yılında 7., 2012 yılında da 4. sırada yer almış.

- S.Arabistan; 2008 yılında 11., 2009 yılında 9., 2010 yılında 11., 2011 yılında 12., 2012 yılında da 7. sırada yer almış.

- Arjantin; 2008 yılında 77., 2009 yılında 84., 2010 yılında 46., 2011 yılında 41., 2012 yılında da 45. sırada yer almış.

- Nijerya; 2008 yılında 33., 2009 yılında 46., 2010 yılında 29., 2011 yılında 46., 2012 yılında da 48. sırada yer almış.

- Cezayir; 2008 yılında 26., 2009 yılında 22., 2010 yılında 20., 2011 yılında 16., 2012 yılında da 14. sırada yer almış.

Bu bağlamda, zaten bu alanlarda çalışma ve destek veren MEVKA, Odalarımızın, işadamları temsilciliklerimizin, diğer tüm kurum ve kuruluşlarımızın bu yöndeki çalışmaları/desteklerinin devam etmesi büyük önem arzetmekte. Özellikle Konya Ticaret Odası bünyesinde kurulacağını öğrendiğim “İhracat Masası” projesi, bu noktada önemli bir hizmetlerden biri olacaktır İnşaallah.