*Yine bir kasım sonunda yine ve yeniden elektronik ticaret haberiyle önümüzdeki hafta geçecek. Çok mu önemli; tabii ki önemli. Alışveriş ihtiyaç olmasa dahi psikoloji üzerinde çok önemli etkisi artık bilinen bir gerçek. Mutluluk sıralamalarında son 3 yıldır sürekli en gerilerdeyiz. Yapmamız gerekenlerin öncelik sıraları sürekli değişkenlik gösteriyor, en lüzumsuz şeyler en önemli gündemimiz oluyor. Bor gibi bir enerjinin sahibi iken neler yaptık. Deterjan ve anti bakteriyel jel. Bor başka bir ülkede olsa neler olurdu, biraz teknoloji ve enerji merakı olanlar bilirler.

 **Sosyal medya, bankalar, alışveriş siteleri veri noktasında hazine barındırıyor. Dijital saldırılar için en verimli yerler gibi gözüküyor. Kişisel veri kanunu, sanal para transferleri gibi izleri kim tutuyor. Nasıl tutuyor kimse net değil. İnternetin bildiğimiz şekliyle modern dünyayı ve çoğunlukla olumlu bir şekilde dönüştürdüğüne dair çok az şüpheler var. İstediğimiz her yerden bilgiye erişme yeteneğinden, anlık küresel iletişime kadar, dünya çapındaki web, fikirlerin, kültürün ve ticaretin serbestçe aktığı daha bağlantılı bir dünyanın şekillenmesine yardımcı oldu. Ancak George Lucas'ın Star Wars'ta hayal ettiği evren gibi, internetin getirdiği iyilik güçlerinin de karanlık bir tarafı var. İnternetin sağladığı özgürlük ve fırsatlar, karanlık ağda faaliyet gösteren suçlular, gangsterler ve teröristler tarafından sürekli olarak istismar edilmekte ve çevrimiçi güvenliği ve siber suçları 21. yüzyılın en büyük sosyal kaygılarından biri haline getirmektedir. Bilgisayar korsanlığı, siber suçlarda önemli bir yere sahiptir. Casuslar, muhalifler, suçlu gençler ve dolandırıcılardan oluşan gölgeli bir dijital yeraltı dünyasını işgal eden bilgisayar ağlarına uzaktan girme, bulaşma, sızma, ele geçirme veya yok etme yeteneği, hayal gücünde karalandığı kadar genellikle romantikleştirilir. Gizemli becerilerine duyulan isteksiz bir hayranlıkla, bilgisayar korsanlarının çalışmaları dünya çapında manşetlere çıkıyor ve filmlere, televizyon dizilerine ve kitaplara konu oluyor.

***Yahoo’nun 3 milyar elektronik posta hesabı hacklendi. Alibaba’nın 1,1 milyar kullanıcı verisi çaldırdı. LinkedIn 700 milyon kullanıcı verisi çaldırdı. Sina Weibo Çin’de 538 milyon hesap çaldırdı. Facebook 533 milyon kullanıcı hesabı çaldırdı. Marriott International (Starwood) 500 milyon müşteri hesabı çaldırdı. Adult Friend Finder’dan 412.2 milyon arkadaşlık ile ilgili hesap çalındı. MySpace 360 milyon kullanıcı hesabı çaldırdı. NetEase 235 milyon kullanıcı posta ve yazışma hesabı çaldırdı. Court Ventures (Experian) 200 milyon kişisel kayıt çaldırdı. Dubsmash 162 milyon görüntülü kullanıcı hesabı çaldırdı. Adobe 153 milyon kurumsal kullanıcı kaydı çaldırdı. My Fitness Pal 150 milyon fitness kullanıcı hesabı çaldırdı. Ülkemizin nüfusuna bakıldığı zaman her saldırı büyük saldırı gibi gözüküyor. Data dönemimizde her türlü kıymetli nakitten çok daha değerli. Hackerlar artık fidye istemeye başladılar. Eskiden uyarırlar ve giderdiler. Sanal para popüler oldukça her ülke değişik bir data tuttuğu için izler bulunamıyor.

****Sonuç olarak; ekonomik durum değişiklik gösterdiği zamanlarda her türlü soygun artıyor. Sanal olarak güvenlik aşamaları en çok para ve zaman harcanması gerekirken en son aşamada, en düşük bütçe harcanınca bu sonuçlar ortaya çıkıyor. Toplum olarak sıra beklemeyenlere, beklemeden haksız bir şekilde öne geçmeye çalışanlara izin verdiğimiz sürece bu dönem devam edecek. Trafikte beklememek için kaldırımdan araç sürenler, yayaya yol vermeyenler derken hayatın her noktasında hız kazanmak, kalkınma için vakit demek midir? Sosyal hayatta nasıl iseniz sanal dünyada da aynısınızdır.