Necmettin Şimşek

Necmettin Şimşek

EDISON DA KİM?

EDISON DA KİM?

Geçtiğimiz hafta terörden dolayı yapılan askeri müdahale bize kimin ne olduğunu kısmen gösterdi. Milli maçta yapılanlar ve durduk yere değişik ülkelerden yapılan açıklamalar. Sosyal medyada yapılan paylaşımlar…

Tesla gibi büyük bir bilim adamının insanlık için yapmak istediklerinin, sermaye sahiplerinin endişeleri ile engellendiğini düşünüyor ve acaba o dönem Edison için destek olan sermayedarlar, insanlık için Tesla’ya destek olsaydı nasıl bir dünya olurdu. Diğer yetenekler olmadan teknik bir bilgi yeterli değil miydi?

Yüz yıl sonra neden Tesla anılmaya ve Edison’a tabiri yerinde ise tepki duyulmaya başlandı?

Tesla kimdi ve Edison ile yolları nerede buluşup, nerede ayrılmıştı?

Okulu tamamlayamadan abisinin ölümü ile uzunca bir süre depresyona giren Tesla, Avrupa’da hayallerini gerçekleştiremeyeceğini anlayınca asosyal bir kişilik olarak Amerika’ya gidip fikirlerini orada hayata geçirmek ister.

Zaman içerisinde Amerika’da bilime değer veren insanlarla tanışır ve fikirlerini sunma fırsatı yakalar.

O dönem bu insanlar Tesla’yı Edison’un şirketine götürüp Edison ile tanıştırırlar.  Alternatif akım ile yapabileceklerini anlattıktan sonra Edison’un teori ile vakit kaybediyorsun sözlerine içerlenir.

Ancak Edison’un doğru akım santrallerinde büyük bir verimsizlik problemi vardır. Bu problemi çözmesi karşılığında kendisine çok yüksek bir ücret önerilir.

Tesla kendi labaratuvarını kurmak için bu teklifi kabul eder ve gece gündüz çalışarak tüm problemleri giderir.

Hakettiği ücreti istediğinde ise Edison, sen hiç Amerikan şakalarından anlamıyorsun der ve Tesla’ya ücretini ödemez.

Tesla şirketten ayrılır, uzunca bir süre Edison’un elektriğini transfer edecek kabloların geçeceği çukurları kazmak için çalışır.

Bu sürede çevresinde Tesla’nın fikirlerine inanan birkaç küçük yatırımcı ile tanışır ve ilk şirketi olan Tesla Işık Şirketi’ni kurar.

Kısa bir süre sonra, bir başka yatırımcı, Tesla’nın hayalindeki alternatif akım ile çalışan motor fikri üzerine yatırım yapmayı kabul eder.

Kısa bir zamanda, Tesla motorun üretimini tamamlar ve tam hayal ettiği gibi çalıştığını büyük bir memnuniyetle izler.

Edison ise bu sırada tüm bu gelişmeleri takip eder ve Tesla’nın fikirlerinin ilerlememesi için elinden geleni yapar.

Hatta bu konuda o kadar ileri gider ki Tesla’nın savunduğu alternatif akım ile çalışan ve idam için kullanılacak olan elektrikli sandalyeyi keşfeder.

İlk olarak 1890 yılının ağustos ayında bir hükümlü için kullanılır. Sandalye, ani kalp durmasına neden olacağına inanılan 1000 Volt’a ayarlanmıştır.

Bu ayar, bir gün önce bir at üzerinde denenmiş ve ani ve temiz bir ölüme yol açacağına kanaat getirilmiştir.

Elektrik verilen mahkûm ölmemiştir ve doktorların, mahkûmun yaşadığını teyit etmesi üzerine, bu defa 2000 volt akım verilir.

Toplam sekiz dakika süren infaz adeta bir korku filmine dönüşür, mahkûmun damarları patlar ve vücudu alev alır.

İzleyenler, dehşet içinde hapishaneden kaçarlar. Amaç alternatif akımın ne kadar riskli ve kötü olduğunu göstermek ve Tesla’nın fikrinin insanlık için zararlı olduğu algısı oluşturmaktır.

Başarısız olunan bu idam denemesi sonrasında Edison biraz daha ileri giderek yeni bir plan daha yapar. 

Dünyaca ünlü bir sirkte birkaç hafta önce ürkerek birkaç insanın ölümüne neden olan file idam cezası verdirtir ve herkesin gözü önünde bu fil alternatif akıma maruz bırakılır ve öldürülür…

Tesla bu kampanyalara aldırmaz, çalışmalarına devam eder ve çok daha az maliyet ile çok daha fazla elektrik üretebileceğini düşünür.

Edison ile bu kez dünyanın en büyük fuarlarından bir tanesinin ışıklandırma projesinde karşı karşıya kalır.

Edison’un vermiş olduğu teklifin üçte biri bir fiyat verir ve ihaleyi kazanır. O gün Tesla, Edison’a karşı büyük bir zafer kazanmıştır. Fuar Tesla’nın ucuz elektriği ile günlerce aydınlatılmıştır.

Tesla aradan geçen onca zaman sonra elektriğin ücretsiz olabileceğini düşünür ve bu doğrultuda çalışmaya başlar.

Atmosferdeki iyonosfer tabakasını iletken olarak kullanacak ve elektriği tüm dünyaya ücretsiz bir şekilde yayacaktır.

Bu durum sermayedarları rahatsız eder ve tüm yatırımcıları destek olmaktan vazgeçer. Tesla tüm varlığını bu fikir uğruna harcar.

Parası bitince fikir için yapabileceği bir şey kalmamıştır. Bir otel odasında büyük bir ihtimalle aç bir şekilde hayata gözlerini yumar…

FBI odasındaki tüm notlarına el koyar ve bugüne kadar kimseyle paylaşmaz.

Bundan yüz yıl önce kablosuz ses ve görüntü taşımanın mümkün olduğunu savundu.

Para bilimi nasıl ve ne kadar geliştiriyor…

***Sonuç olarak;

Bu hafta google pixel4 telefonunu piyasaya sürecek. Dokunmatik olarak da kullanılacak fakat diğerlerinden farkı radarlarla donatılan bu telefon el hareketleri ile işlem yapacak. İlerleyen zamanda ise göz hareketleri ile aynı işlemleri yapacak. Tuşlu telefonlardan, kızılötesi bağlantılardan, faxlardan nerelere gidiyoruz.

Ülkemizin uğraştığı sorunlara bakarak tesla ile edison arasında yaşananlar benzerlik gösteriyor.

Edison ampülü icat etti. Hep öyle öğrendik. İyi insan…

Gerçek olan hikâyeler hep algıdan dolayı geç öğreniliyor.

Önceki ve Sonraki Yazılar
Necmettin Şimşek Arşivi
SON YAZILAR