Edep bir toplumda örf adet ve kural halini almış iyi tutum ve davranışlar veya bunları kazandıran bilgi anlamında kullanılan terim. Edep kelimesi hem ahlak hem de saygı demektir. Hu sözcüğü ise Allah anlamına gelir.

Resulullah (sav)bir hadisinde ‘Ben ancak güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim’ buyurmaktadır. Bir hadislerinde ‘Beni Rabbim edeblendirdi, ne güzel terbiye etti’ buyuran Peygamber Efendimiz (sav),müeddibinin Allah (cc)olması sebebiyle edebin zirve noktasındadır. Hz.Aişe (r.a) validemize ‘Resulullah (sav)’in ahlakı nasıldı’ diye sorulduğunda ‘Siz Kur’an okumuyor musunuz, O’nun ahlakı Kur’an’dı buyurmuşlardır.

Yüce İslam’ın ilk emri ilim öğrenmek olmasına rağmen, gönderilmesindeki gayenin ‘Ahlakı tamamlamak’ olması, edebi ilimden, önce gerekli kılar. Bu husus Yunus Emre’nin,

İlim meclislerinde aradım, kıldım talep,

İlim geride kaldı, illa edeb, illa edeb.

Dizelerinden açıkça anlaşılmaktadır.

Şimdiki gençlerimizi şöyle bir düşünelim: Okuyan sayımız evet epey arttı. Üniversiteler okutuyoruz. Yüksek lisanslar yaptırıyoruz. Doktoralar yaptırıyoruz. Ama edep ve ahlak noktasında eksiklerimiz maalesef ki çok fazla. Aileler çocuğunu meslek sahibi yapıyor ama hayadan ve edepten yoksunlar. İlim öğrenmeyelim mi? Tabiki öğrenelim ama edebi ve ahlakı da unutmayalım. Biz büyükler olarak saygıyı öğretmemiz gerekiyor. En yakın anne ve babalarına karşı da saygı azaldı. Baba işten geliyor. Ayak ayak üstüne atılmış,ağzında sakız, elinde telefon. Baba gelmiş diye çocuk kendine çeki düzen vermiyor. Halbuki anne ve babalarımız bizler için ne fedakarlıklar sergiliyorlar. Aman evladım mutlu olsun. Aman evladım mağdur olmasın. Ama iş sadece bunlarla bitmiyor. Ebeveyn olmak pek çok sorumluluk gerektiriyor.

Haya, sadece sizin anladığınız manada değildir. Allah’tan hakkıyla haya etmek, bütün organları her türlü günah ve haramdan korumaktır. Dünyanın geçici nimetlerine aldanmamaktır. Ölümü ve ölümden sonraki hayatı asla unutmamaktır.

Şöyle bir duayla satırlarıma son vermek isterim: Allah karşına incitmekten haya eden insanlar çıkarsın. Amin. Selam ve muhabbetle…